آیا تلاشهای مصر میتواند توافقی را که ۴۹۷بار نقض شده است، نجات دهد؟
هیات حماس در قاهره
مصر، قطر و ایالات متحده بین حماس و اسرائیل میانجیگری کرده و آتشبس را که ماه گذشته به اجرا درآمد، تضمین کردند. این گروه فلسطینی اعلام کرد که همچنین با مصر در مورد راههای حل فوری مساله نجات نیروهای حماس که در شبکههای تونلی در رفح گرفتار شدهاند، گفتوگو کرده است. این جلسه یک روز پس از آن برگزار شد که نیروهای اسرائیلی موجی از حملات هوایی را در سراسر غزه آغاز کردند که منجر به تخریب خانهها، پناهگاههای موقت و یک خودرو و کشته شدن حداقل ۲۴ فلسطینی از جمله کودکان شد. ارتش اسرائیل اعلام کرد که پس از اعزام یک رزمنده حماس به قلمرو غزه تحت کنترل اسرائیل، اعضای حماس را هدف قرار داده است. ارتش اعلام کرد که یک فرمانده محلی حماس در میان کشتهشدگان حملات روز شنبه بوده است.
حماس این اتهامات را رد کرد و گفت که اسرائیل به دنبال بهانهای برای کشتن است. این گروه روز شنبه از میانجیگران - مصر، قطر و ایالات متحده - خواست تا فورا مداخله کنند و به اسرائیل فشار بیاورند تا «فورا این تخلفات را متوقف کند». طبق گزارش دفتر رسانهای دولت غزه، اسرائیل از زمان اجرای آتشبس در ۱۰ اکتبر، حداقل ۴۹۷ بار آن را نقض کرده است. این دفتر اعلام کرد که حدود ۳۴۲ غیرنظامی در این حملات کشته شدهاند که اکثر قربانیان را کودکان، زنان و سالمندان تشکیل میدهند.
طارق ابوعزوم، خبرنگار الجزیره، گفت که فلسطینیهای غزه از گسترش حملات اسرائیل نگران هستند. ابوعزوم گفت: «بسیار دشوار است که بگوییم حملات اسرائیل به غزه متوقف شده است. ما شاهد حملات مداوم فراتر از خط زرد که مناطق تحت کنترل اسرائیل است، هستیم. ما شاهد تخریب و نابودی سیستماتیک زیرساختهای غیرنظامی و اماکن دیدنی و تبدیل این منطقه به یک منظره بایر هستیم.» او افزود: «مردم اینجا نگران گسترش احتمالی حملات اسرائیل به سایر مناطق غزه در روزهای آینده هستند. مردم همچنین نسبت به احتمال انتقال از مرحله اول آتشبس به مرحله دوم تردید دارند؛ زیرا هنوز منتظرند ببینند که آیا این توافق میتواند پایدار بماند و آیا پیشرفتهایی در زمینه جریان کمکهای بشردوستانه و تلاشهای بازسازی حاصل خواهد شد یا خیر.»
مرحله اول آتشبس - بر اساس طرح صلح دونالد ترامپ - شامل تبادل اسرا و زندانیان، تحویل کمکهای بشردوستانه و بازگشایی گذرگاه رفح با مصر است. تاکنون، حماس تمام اسرای زنده باقی مانده را آزاد کرده و دهها جسد، به جز سه نفر، را بازگردانده است. اسرائیل نزدیک به ۲۰۰۰ فلسطینی، از جمله زندانیان محکوم به حبس ابد را آزاد کرده است. اما به گفته گروههای بشردوستانه، محدودیتهایی بر گذرگاههای مرزی اعمال کرده که همچنان مانع از تحویل کمکها میشود. اسرائیل همچنین از باز شدن گذرگاه رفح خودداری کرده است.
در همین حال، مرحله دوم آتشبس خواستار اداره غزه تحت یک کمیته تکنوکرات فلسطینی با نظارت و سرپرستی «هیات صلح» به رهبری ترامپ است. این هیات همچنین قرار است یک نیروی موقت بینالمللی برای ایجاد ثبات در مناطق مرزی، آموزش پلیس فلسطین و همچنین غیرنظامی کردن غزه مستقر کند. با این حال، حماس میگوید تا زمانی که اشغال اسرائیل ادامه دارد، سلاحهای خود را زمین نخواهد گذاشت. طرح ترامپ همچنین میگوید هیچ فلسطینی مجبور به ترک غزه نخواهد شد و «اسرائیل این منطقه را اشغال یا ضمیمه نخواهد کرد» اما در عمل هم اشغال اتفاق افتاده است و هم ضمیمهسازی.