نبرد قدرت در بغداد

 به گزارش المانیتور، در انتخابات اخیر، لیست «بازسازی و توسعه» به رهبری محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر فعلی، با کسب ۴۶کرسی از مجموع ۳۲۹کرسی پارلمان، بیشترین آرا را به‌دست آورد. پس از آن، «ائتلاف دولت قانون» به رهبری نوری المالکی، نخست‌وزیر اسبق، با ۲۹کرسی قرار دارد. چهره‌های کلیدی «چارچوب هماهنگی»، علاوه بر السودانی و المالکی، شامل رهبران گروه‌های مقاومت مانند‌ هادی العامری و قیس الخزعلی و همچنین حیدر العبادی و عمار الحکیم هستند. این گروه اکنون باید بر سر یک نامزد به توافق برسد؛ نامزدی که نه تنها مورد قبول همه اعضا باشد، بلکه تهدیدی برای توازن قدرت داخلی آنها نیز محسوب نشود.

نامزدهای اصلی چه کسانی هستند؟

۱. حمید الشاطری: رئیس فعلی دستگاه اطلاعات عراق که سوابق گسترده‌ای در حوزه امنیت دارد. به گفته تحلیلگران، برخی در «چارچوب هماهنگی» به‌دلیل همین سابقه امنیتی و توانایی او در مدیریت معادلات پیچیده داخلی و منطقه‌ای، به او تمایل دارند. نکته مهم در مورد الشاطری این است که او فاقد جاه‌طلبی سیاسی آشکار است و همین موضوع او را به گزینه‌ای «غیرتهدیدآمیز» برای رهبران چارچوب تبدیل می‌کند که نگران ظهور یک مرکز قدرت جدید نیستند. الشاطری نقش کلیدی‌ای در مدیریت روابط عراق با دولت نوپای سوریه داشته است.

۲. اسعد العیدانی: استاندار محبوب بصره که لیست انتخاباتی‌اش در این استان جنوبی به موفقیت چشم‌گیری دست یافت. تمرکز او در دوره‌اش بر بهبود زیرساخت‌ها در بصره بوده است. انتخاب اسعد العیدانی به‌عنوان نخست‌وزیر آینده عراق با موانع جدی از سوی «چارچوب هماهنگی» روبه‌رو است. با وجود نزدیکی به برخی چهره‌های این ائتلاف، محبوبیت بالا و استقلال رای او که در درگیری‌های اخیرش با دولت السودانی مشهود بود، باعث شده تا به‌عنوان فردی «بیش از حد قدرتمند» و یک تهدید بالقوه تلقی شود. چارچوب هماهنگی نگران ظهور مراکز قدرت جدید و تکرار تجربه رهبری مسلط مانند دوره دوم مالکی است. از این رو، آنها به دنبال یک نامزد مورد اجماع هستند که تهدیدی برای قدرت جمعی‌شان نباشد؛ در این میان، چهره‌های کلیدی ائتلاف از حق وتو برخوردارند.

۳. قاسم الاعرجی: مشاور امنیت ملی عراق به عنوان چهره‌ای نزدیک به ایران شناخته می‌شود. او سابقه عضویت ارشد در «سازمان بدر» را دارد و نقشی کلیدی در هماهنگی‌های امنیتی با همسایگان، به‌طور مثال در مورد گروه‌های مخالف کُرد، ایفا کرده است.

۴. محمد شیاع السودانی: با اینکه سودانی بنا به گزارش‌ها به دنبال تمدید دوره خود بود، نشانه‌ها حاکی از آن است که او تسلیم شرایط شده است. او اخیرا اعلام کرد که «جاه‌طلبی شخصی ندارد» و لیستش بخشی از چارچوب هماهنگی است. برخی تحلیلگران معتقدند عملکرد قوی انتخاباتی سودانی، ممکن است در عمل شانس او را کاهش داده باشد؛ زیرا باعث شده است دیگر اعضای چارچوب هماهنگی احساس خطر کنند. تحلیلگران می‌گویند چارچوب هماهنگی به دنبال تشکیل دولتی صرفا با احزاب شیعه است و به سودانی اجازه ائتلاف مستقل با کردها و سنی‌ها را نخواهد داد.

سایر گزینه‌ها و نقش‌آفرینان پشت پرده

نام حیدر العبادی به‌عنوان یک «گزینه امن» مطرح است؛ کسی که همزمان مورد پذیرش تهران، واشنگتن، کردها و سنی‌هاست. در مقابل، بازگشت مصطفی الکاظمی به‌دلیل بی‌اعتمادی عمیق ایران به او، بسیار بعید به نظر می‌رسد. اسامی دیگری هم به چشم می‌خوردند. به تحلیل «کرک ساول»، نوری المالکی اگرچه نامزد نخواهد شد، اما نامزد باید مورد تایید او باشد. مقتدی صدر نیز با وجود تحریم انتخابات، دارای «حق وتوی سایه» است؛ به این معنی که اگر با نامزدی مخالف باشد، می‌تواند با کشاندن هوادارانش به خیابان، مانع انتخاب او شود.