کی‌یف یک گام به پایان جنگ نزدیک شد

نقبی به گذشته

اول) در مذاکرات چه گذشت؟:  این توافق در حالی اعلام شد که دیروز سه‌شنبه، هیات‌هایی از آمریکا، روسیه و اوکراین در ابوظبی برای توقف جنگ در اوکراین دیدار داشتند. این تازه‌ترین گام در تلاش‌های دولت ترامپ برای به نتیجه رساندن یک توافق صلح جهت پایان دادن به درگیری‌ها در اوکراین محسوب می‌شود. به گزارش گاردین، «دن دریسکول»، وزیر ارتش آمریکا، نیز دوشنبه‌ شب (3آذر) در امارات با یک هیات روسی دیدار کرد. سخنگوی او به رویترز گفت: «ما به مذاکرات خوش‌بین هستیم. همزمان با پیشرفت این گفت‌وگوها، هماهنگی نزدیکی با کاخ سفید جریان دارد.» دیدار در ابوظبی در شرایطی انجام گرفت که زمزمه‌هایی نیز مبنی بر حضور «کیریلو بودانوف»، رئیس اطلاعات نظامی اوکراین، شنیده می‌شد. این جلسات پس از گفت‌وگوهای روز یکشنبه در سوئیس برگزار شد؛ جایی که مقامات آمریکایی و اوکراینی پیش‌نویس طرح آمریکا برای پایان دادن به جنگ اوکراین را مورد بازنگری قرار دادند و طرح 28ماده‌ای ترامپ به 19ماده کاهش یافت. رهبری هیات آمریکایی بر عهده مارکو روبیو بود.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، دیروز سه‌شنبه گفت که هرگونه طرح صلح اصلاح‌شده‌ای باید بازتاب‌دهنده «روح و متن» مباحثاتی باشد که دونالد ترامپ و پوتین در نشست ماه اوت خود در آلاسکا داشتند. لاوروف اروپا و اوکراین را متهم کرد که در تلاش برای «تحریف» طرح اصلی هستند (طرحی که مورد حمایت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا بود) و گفت روسیه منتظر دریافت نسخه اصلاح‌شده از سوی ایالات متحده است. وی گفت: «اگر روح و متن توافقات آنکوریج در تفاهمات کلیدی که مستند کرده‌ایم از بین برود، طبیعتا وضعیت کاملا متفاوت خواهد بود. اما تکرار می‌کنم، تاکنون هیچ‌کس به صورت رسمی چیزی به ما ابلاغ نکرده است.»

دوم) اروپا می‌خواهد از مذاکرات عقب نماند:   درحالی‌که مقامات آمریکایی ابتکار عمل را به دست گرفتند، رهبران اروپایی برای ماندن در بطن این روند در تکاپو هستند. الکساندر استوب، رئیس‌جمهور فنلاند که در ماه‌های اخیر به‌عنوان یکی از طرف‌های اصلی گفت‌وگوی ترامپ در میان رهبران اروپایی مطرح شده است، دیروز سه‌شنبه پس از گفت‌وگوی تلفنی با زلنسکی و مارک روته، دبیرکل ناتو، گفت که روزهای پیش رو در تلاش‌ها برای یافتن توافق صلح، سرنوشت‌ساز خواهد بود. استوب در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «زلنسکی نمایی کلی از آخرین وضعیت ارائه کرد. تصمیم‌گیری درباره آینده اوکراین بر عهده اوکراین است و تصمیم‌گیری درباره امنیت اروپا بر عهده اروپا.» زلنسکی دیروز سه‌شنبه با کر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، نیز گفت‌وگو کرد، درحالی‌که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، نسبت به توافق صلحی که به معنای «تسلیم» اوکراین باشد، هشدار داد.

این روزها اروپا در تکاپوی صلح است چراکه شبح جنگ را بر سر خود احساس می‌کند. نمایندگان آمریکا و اوکراین روز یکشنبه (2 آذر) در ژنو گرد هم آمدند تا «طرح صلح ۲۸ماده‌ای» ترامپ را چکش‌کاری کنند؛ طرحی که بیش از آنکه شکل «طرح» باشد به «اولتیماتوم» شباهت داشت؛ چراکه رئیس‌جمهور آمریکا با لحنی تند و تیز هشدار داده بود که اوکراین باید تا «عید شکرگزاری» (پنج‌شنبه 6 آذر) طرح را بپذیرد. اما مذاکرات در دالان‌های دیپلماتیک آمریکا، اروپا و خاورمیانه ادامه یافت. کی‌یف و متحدان اروپایی‌اش آن طرح 28ماده‌ای را «لیست آرزوهای کرملین» می‌دانستند. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در پیامی اعلام کرد که «تعداد بندهای طرح کاهش یافته و دیگر ۲۸ مورد نیست». وی افزود: «بسیاری از عناصر صحیح در چارچوب جدید لحاظ شده‌اند، اما همچنان مسائل حساسی باقی‌مانده که باید با دونالد ترامپ درباره آنها گفت‌وگو کنم.» (دنیای اقتصاد در گزارش «خط قرمز اروپا برای صلح در اوکراین» که 4 آذرماه منتشر شد به این مساله به تفصیل پرداخته بود).

به گفته الکساندر بیوز، مشاور زلنسکی، در ژنو تقریبا تمام نقاط طرح بررسی شد و آمریکا «درک بالایی» از ضرورت تضمین‌های امنیتی نشان داد. اکنون تنها مساله حل‌نشده موضوع «قلمرو» است که نیازمند تصمیم‌گیری در سطح سران کشورهاست. متحدان اروپایی اوکراین پیشنهاد توقف جنگ در خطوط فعلی و ارائه تضمین‌های امنیتی مشابه ناتو را مطرح کرده‌اند.این تحولات در حالی‌است که به گزارش ایندیپندنت، یک مقام ارشد اوکراینی اعلام کرد که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، ممکن است طی چند روز آینده به ایالات متحده سفر کند تا توافقی را با رئیس‌جمهور دونالد ترامپ برای پایان دادن به جنگ اوکراین و روسیه نهایی کند. رستم عمروف، مقام ارشد امنیتی کی‌یف، اظهار کرد که پس از دستیابی هیات‌های ایالات متحده و اوکراین به یک «درک مشترک» بر سر مفاد توافق در جریان مذاکرات ژنو، اوکراین قصد دارد این سفر را در «اولین فرصت مناسب در ماه نوامبر» هماهنگ کند.

در میدان جنگ چه می‌گذرد؟

نیروهای روسی در حمله‌ای پهپادی و موشکی به پایتخت اوکراین، تعدادی کشته و زخمی به جا گذاشتند. این حمله مرگبار همزمان با مذاکرات فشرده دیپلماتیک اوکراین و ایالات متحده در ژنو برای بازنگری در «طرح پایان جنگ» صورت گرفت. سرویس اضطراری اوکراین اعلام کرد حمله شبانه به مناطق مسکونی کی‌یف خساراتی به بار آورد و در حملات جداگانه‌ای به سایر مناطق، یک نوجوان ۱۴ساله نیز مجروح شد. میدان نبرد همچنان ملتهب است. مقامات اوکراینی مسکو را به هدف قرار دادن عمدی زیرساخت‌های غیرنظامی متهم کردند. در سوی مقابل، روسیه اعلام کرد که حمله پهپادی اوکراین به منطقه روستوف منجر به کشته شدن سه نفر و زخمی شدن هشت تن شده و پدافند این کشور ۲۴۹پهپاد را رهگیری کرده است. به گفته زلنسکی، روسیه نیز، یک شبه 22 موشک و 260 پهپاد به اوکراین شلیک کرده بود.