سایه مسکو بر طرح صلح واشنگتن

به گفته منابع آگاه، این طرح با دور زدن کانال‌های رسمی دیپلماتیک و در دیدارهای محرمانه افرادی چون جرد کوشنر، داماد ترامپ و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه با مقامات روس مانند کیریلو دیمیتریف تدوین شده است. این رویکرد باعث ایجاد شکاف در دولت آمریکا شده است. به گزارش نیویورک‌تایمز، جمهوری‌خواهان کنگره که اوکراین را سدی در برابر تجاوز روسیه می‌دانند، تیم ترامپ را به‌دلیل رویکردی که آن را مماشات با کرملین برای پایان سریع درگیری می‌دانند، به شدت مورد انتقاد قرار داده‌اند. سناتور میچ مک‌کانل در شبکه‌های اجتماعی با معاون رئیس‌جمهور، جی‌دی ونس، وارد جدل شد و او را به‌خاطر دفاع از توافقی که به اعتقاد او امنیت اوکراین را تضمین نمی‌کند و به نفع روسیه است، سرزنش کرد. مک‌کانل نوشت: «توافقی که به تجاوز پاداش دهد، ارزش کاغذش را ندارد. آمریکا داور بی‌طرف نیست و نباید مانند آن رفتار کنیم.» این حمله پس از آن رخ داد که ونس انتقاد مک‌کانل را «مضحک» خواند؛ زمانی که مک‌کانل نوشته بود پوتین در تلاش برای فریب ترامپ است و اگر مشاوران رئیس‌جمهور بیشتر نگران راضی کردن پوتین هستند تا صلح واقعی، باید جایگزین شوند.

دان بیکن، نماینده جمهوری‌خواه، این طرح را «تسلیم ۲۸ماده‌ای منزجرکننده» خواند. برایان فیتزپاتریک، جمهوری‌خواهی دیگر نیز آن را «لیست آرزوهای پوچ روسیه» توصیف کرد که باید به‌عنوان زباله پاره شود و تاکید کرد تنها طرحی قابل قبول است که ۱۰۰ درصد توسط اوکراین تایید شود. سناتور لیندسی گراهام نیز با وجود ستایش تلاش‌های ترامپ هشدار داد: «برای من واضح است تا زمانی که پوتین معتقد باشد ابتکار عمل را در دست دارد، هیچ صلحی برقرار نخواهد شد. او بر تسلیم اصرار خواهد ورزید، نه بر صلح.»

در فایل صوتی که متن آن توسط بلومبرگ منتشر شده، ویتکاف در حال گفت‌وگو با یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی ولادیمیر پوتین، شنیده می‌شود. در این تماس که گفته می‌شود در ۱۴ اکتبر(۲۲ مهر) برقرار شده، ویتکاف به اوشاکوف توصیه می‌کند که چگونه زمینه را برای یک گفت‌وگوی تلفنی موفق بین پوتین و ترامپ فراهم کند. با این حال ترامپ از ویتکاف، فرستاده ویژه خود، دفاع کرد و اقدامات او را «کاری مرسوم» خواند. ترامپ دیروز چهارشنبه به خبرنگاران گفت که این فایل صوتی را نشنیده است، اما تاکید کرد که ویتکاف برای قبولاندن طرح صلح به روسیه و اوکراین، «کاری را انجام می‌دهد که یک معامله‌گر انجام می‌دهد».

به گزارش بی‌بی‌سی، ویتکاف در این مکالمه می‌گوید: «رئیس من [ترامپ] آماده انجام این کار است.» او سپس پیشنهاد می‌دهد: «فقط تکرار کنید که شما به رئیس‌جمهور [ترامپ] برای این دستاورد تبریک می‌گویید… که به او به‌عنوان یک مرد صلح احترام می‌گذارید و از وقوع این اتفاق خوشحال هستید. فکر می‌کنم با این شروع، تماس تلفنی بسیار خوبی خواهد بود.» او همچنین می‌افزاید: «من به رئیس‌جمهور گفتم که فدراسیون روسیه همیشه خواهان یک توافق صلح بوده است… مساله این است که دو ملت برای رسیدن به مصالحه با مشکل مواجه هستند.» ویتکاف در ادامه پیشنهاد می‌کند که این تماس پیش از سفر آتی زلنسکی به کاخ سفید انجام شود. درست طبق پیشنهاد ویتکاف، یک تماس تلفنی دو و نیم ساعته بین ترامپ و پوتین برقرار شد؛ خبری که همزمان با عزیمت زلنسکی به واشنگتن منتشر و باعث شگفتی ناظران شد.

پیش از این تماس، به نظر می‌رسید صبر ترامپ در قبال همتای روسی خود به سر آمده و حتی تهدید کرده بود که ممکن است موشک‌های دوربرد تاماهاوک را در اختیار اوکراین قرار دهد. اما پس از گفت‌وگو با پوتین، لحن ترامپ به وضوح تغییر کرد. او با عقب‌نشینی از موضع قبلی خود، گفت که دادن موشک‌های تاماهاوک به کی‌یف می‌تواند درگیری را تشدید کند و افزود که معتقد است پوتین «می‌خواهد جنگ را تمام کند». یوری اوشاکوف، در واکنش به این افشاگری، آن را تلاشی برای «ایجاد مانع» در روابط خواند. با این حال، او سفر هفته آینده ویتکاف به مسکو را تایید کرد.

به گزارش ان‌بی‌سی، دونالد ترامپ نیز با اعلام «اصلاح و دقیق‌تر شدن» طرح صلح خود، از لغو ضرب‌الاجل قبلی (عید شکرگزاری ۶آذر) برای توافق خبر داد و تاکید کرد که ضرب‌الاجل واقعی برای او، «پایان درگیری‌ها» است. با معطوف شدن توجهات به روسیه، قرار است فرستاده او هفته آینده به مسکو سفر کند و احتمالا جرد کوشنر نیز او را همراهی خواهد کرد. کی‌یف و متحدانش عمدتا از تغییرات طرح رضایت دارند و امیدوار بودند دیداری میان ترامپ و زلنسکی ترتیب داده شود. اما ترامپ این ایده را رد کرد و گفت تنها در مراحل نهایی توافق با رهبران دو کشور دیدار خواهد کرد. از سوی دیگر، مقامات کرملین ضمن «گیج‌کننده» خواندن دریافت نسخه‌های متعدد از این طرح، اعلام کردند که هر چند برخی جنبه‌های آن را می‌توان «مثبت» دید، اما سخنگوی کرملین تاکید کرد که صحبت از نزدیکی به صلح «هنوز زود است».

به گزارش نیوزویک، قرار است وزیر ارتش آمریکا نیز برای ادامه مذاکرات به کی‌یف سفر کند. سرگئی ریابکوف همچنین اعلام کرد که روسیه در حال گفت‌وگو با چین در خصوص تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ در اوکراین است. ریابکوف همچنین افزود که از دیدگاه مسکو، به‌رغم تلاش‌های صلح دونالد ترامپ و کوشش‌های دولت او برای بهبود روابط واشنگتن و مسکو، اوکراین همچنان در حال دریافت تسلیحات و اطلاعات از آمریکاست.