سفر رهبر کاتولیکهای جهان به ترکیه تلاشی برای بهبود چشمانداز روابط با این کشور است؛
دیپلماسی پاپ در استانبول
«بن‌هابارد» در گزارش دیروز جمعه در نیویورک‌تایمز نوشت، او امروز شنبه (۸ آذر) در استانبول با رئیس کلیسای ارتدوکس شرقی، پاتریارک بارتولومئو اول قسطنطنیه، ملاقات می‌کند و فردا یکشنبه (۹ آذر) با او شام می‌خورد، پیش از آنکه برای بخش دوم اولین سفر بین‌المللی خود به لبنان پرواز کند.
«میناس واسیلیادیس»، مدیر روزنامه یونانی زبان آپویوماتینی در استانبول گفت: «این نماد بزرگی برای مسیحیت است و قطعا چیز بسیار مثبتی است.» او گفت که این جلسه اختلافات دیرینه بین کلیساها را حل نخواهد کرد؛ اما دوستی بیشتر می‌تواند به «مسیحیت کمک کند تا اختلافات خود را بپذیرد و برای حل مشکلات امروز با هم حرکت کنند». سفر پاپ به ترکیه - کشوری عمدتا مسلمان با جمعیت اندک کاتولیک تا حدودی به مناسبت بزرگداشت ۱۷۰۰مین سالگرد گردهمایی در نیقیه، که اکنون ایزنیک نامیده شده و در شرق استانبول واقع است، انجام می‌شود که در آن رهبران مسیحی اصول ایمان خود را تعریف کردند.
مقامات واتیکان می‌گویند پاپ با تاکید بر این عقیده که کاتولیک‌ها، ارتدوکس‌ها و پروتستان‌ها هنوز هم صرف‌نظر از سایر اختلافات کلامی از آن پیروی می‌کنند، به دنبال تاکید بر وحدت مسیحی است. لئو، رهبر کلیسای کاتولیک و رئیس دولت واتیکان است که توسط ایتالیای عمدتا کاتولیک احاطه شده است. بارتولومیو رهبری کلیسای ارتدوکس شرقی را از استانبول بر عهده دارد. پیروان آن عمدتا در جاهای دیگر، در یونان و سایر نقاط اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا هستند. در داخل ترکیه، او ریاست یک جامعه کوچک ارتدوکس یونانی را بر عهده دارد که جمعیت آن به‌دلیل خشونت‌های مذهبی و تبعیض دولتی علیه یونانی‌های قومی و نهادهای آنها، به مدت یک قرن در حال کاهش بوده است.
«امره اکتم»، استاد حقوق بین‌الملل در دانشگاه گالاتاسرای استانبول، گفت که جوامع یونانی در استانبول و جاهای دیگر نیز هزینه درگیری‌های بین ترکیه و یونان را پرداخته‌اند. در اوایل قرن بیستم، یونانی‌های قومی که عمدتا ارتدوکس هستند، حدود ۳۰درصد از جمعیت بیش از یک‌میلیون نفری استانبول را تشکیل می‌دادند. اکنون، به گفته اکتم و دیگر کارشناسان، تنها حدود ۱۵۰۰یونانی در ترکیه باقی مانده‌اند. اکثر آنها در استانبول یا جزایر ترکیه در دریای اژه زندگی می‌کنند. بسیاری از کلیساهایی که زمانی در آنها عبادت می‌کردند، اکنون بسته یا تقریبا خالی هستند. دولت برخی دیگر را به مسجد تبدیل کرده است. از جمله این کلیساها می‌توان به ایاصوفیه، یک کلیسای جامع باستانی بیزانسی و شگفتی معماری اشاره کرد که بازگشایی آن در سال۲۰۲۰ به‌عنوان یک عبادتگاه مسلمانان، بسیاری از مسیحیان را نگران کرد.
مدارس آنها نیز دانش‌آموز کمی دارند. امسال، دبیرستان خصوصی «فِنِر» یونانی استانبول، سازه‌ای مرتفع، قرمز و قلعه‌مانند که در دهه۱۸۸۰ ساخته شده است، تنها ۳۱ دانش‌آموز دارد. توافق‌های بین‌المللی، اسقف اعظم را در استانبول نگه می‌دارد. اما ترکیه از او به‌عنوان «اسقف فِنِر» یاد می‌کند و از نام محله محل دفتر او استفاده می‌کند. یکی از اختلافات بزرگ بین ارتدوکس‌های یونانی و دولت ترکیه، سرنوشت مدرسه الهیات «هالکی» است؛ مدرسه‌ای که در سال۱۸۴۴ در جزیره‌ای در دریای مرمره، جنوب استانبول، برای آموزش روحانیون ارتدوکس افتتاح شد. دولت ترکیه در سال ۱۹۷۱ آن را تعطیل کرد.
سلسله اسقفی سال‌هاست که در مورد این مدرسه با دولت در حال مذاکره است و ترامپ در دیدار ماه گذشته در واشنگتن با رجب طیب اردوغان خواست که آن را بازگشایی کند. اردوغان که در دفتر بیضی شکل در کنار ترامپ نشسته بود، گفت که ترکیه «آماده است هر کاری را که لازم است در مورد این مدرسه علمیه انجام دهد». ترامپ پاسخ داد: «ما از آن قدردانی می‌کنیم.» اسقف کاسیانوس از آراویسوس، راهب صومعه تثلیث مقدس در حوزه علمیه، در مصاحبه‌ای گفت که تصمیم پاپ لئو برای بازدید از ترکیه در اولین سفرش به خارج از ایتالیا، نشان‌دهنده اهمیت این کشور و پاتریارک است. او گفت: «این نشان‌دهنده احترام بین کلیساها و میزان وفاداری به ارزش‌های تاریخی است.» او گفت که مذاکرات با دولت در مورد حوزه علمیه که پاتریارک می‌خواهد آن را به‌عنوان یک دانشگاه خصوصی چهار ساله برای ۶۰ یا ۷۰ دانشجو بازگشایی کند، به خوبی پیش می‌رود.
