روزی که کانال سوئز ملی اعلام شد
عادل عزت مدیر کانال سوئز در زمان ریاست جمهوری جمال عبدالناصر، درباره ملی شدن کانال سوئز پس از ۵۰سال می‌گوید: این روز برای مصر تاریخ و روز مهمی است، نه صرفا برای ما که اطراف کانال سوئز زندگی می‌کنیم، بلکه برای کل مردم مصر.
ملی شدن کانال سوئز بطلان یک عقیده رایج بود، اینکه ما قادر نیستیم این آبراه را اداره کنیم، اما با ملی کردن کانال، ثابت کردیم که از عهده اداره آن برمی‌آییم.
عادل عزت که اکنون ۸۴ ساله است یکی از ۳۰مرد مورد اعتماد جمال عبدالناصر بود که مامور آماده کردن طرح ملی کردن کانال و اداره این راه تجاری ۱۹۲ کیلومتری بود. او معتقد است دوره ملی کردن کانال سوئز از مهم‌ترین روزهای زندگی او بودند.
او به خاطر می‌آورد که در ۲۴ژوئیه پرزیدنت جمال عبدالناصر، چیزی را در گوش رییس او کلنل محمود یونس زمزمه کرد و باعث شد که کلنل بدون هیچ دلیلی از دفتر کارش بیرون برود. تمام روز وضع به همین منوال بود و رئیس او آن روز دائم در حال رفت و آمد بود. به نظر می‌رسید که خیلی پریشان است، عادل عزت به خاطر می‌آورد که سرانجام کلنل آنها را یک به یک فراخواند و تصمیم رییس‌جمهور مبنی بر اعلام ملی کردن کانال سوئز در روز ۲۶ ژوئیه را به آنها اطلاع داد.
آنها وقتی مطلع شدند که درست ۵۰ساعت بعد رییس‌جمهور این موضوع را در یک سخنرانی عمومی اعلام می کرد.
گروهی از نزدیکان جمال عبدالناصر از این موضوع بیم داشتند و البته به اعتقاد عزت این ترس دلایل امنیتی نداشت، بیم آنها از عدم موفقیت این کار بود.
عادل عزت می‌گوید: در آن تاریخ او هیچ چیزی درباره کانال و اینکه چه کسی مسوول دریافت پول‌ها از کشتی‌ها است، نمی‌دانست و مهم‌تر از همه او حتی برداشت روشنی از «ملی‌کردن» نداشت. به هر حال او پس از آنکه اندکی اطلاعات درباره کانال جمع‌آوری کرد، مامور شد تا همراه گروه کوچکی از اسماعیلیه کنترل دفاتر اداری کانال سوئز را بر عهده بگیرند. دو گروه کوچک دیگر هم باید به دفاتر دیگر کانال می‌رفتند. این سه گروه باید منتظر یک اسم رمز بودند که در سخنرانی ناصر روز ۲۶ژوئیه بر زبان او رانده می‌شد. این اسم رمز De Lesseps « فردیناندودولسپس» بود، نام مهندس فرانسوی که کانال را ساخته بود.
عزت عادل می‌گوید: به خاطر دارم که باید به سخنرانی رییس‌جمهور که از رادیو پخش می شد گوش می دادیم و به محض شنیدن اسم رمز وارد عمل می شدیم. رییس‌جمهور شک داشت که ما توانسته باشیم اسم رمز را شنیده باشیم، بنابراین چندین بار این کلمه را تکرار کرد.
پس از شنیدن اسم رمز ما حدود ساعت ۷بعدازظهر وارد دفاتر کانال در اسماعیلیه شدیم، هیچ‌کس جز معدود افرادی که ماموران شیفت شب بودند، در دفاتر نبودند. ما رییس آنها را که البته خارجی بود، فرا خواندیم در آن زمان هیچ مصری در سطح مقامات عالیه اداره کانال وجود نداشت. رییس را در کمال تعجب و ناباوری دستگیر کردیم.
عادل عزت ادامه می دهد،به باقی کارمندان خارجی اطمینان دادیم که آنها و خانواه‌هایشان در امان هستند و اگر به کارشان تحت نظارت و کنترل دولت مصر ادامه دهند، هیچ یک از آنها اخراج نخواهند شد.
به هر حال ما به تدریج دریافتیم که برخی کارمندان خارجی که به مسافرت تابستانی رفته بودند بازنگشتند و عده‌ای دیگر هم با فروش اتومبیل و دارایی‌شان در تدارک رفتن هستند. بنابراین ما خود باید به تدریج کنترل اداره سونز را بر عهده می‌گرفتیم.
کارها به سرعت انجام شد و ملی کردن کانال سوئز با موفقیت به اتمام رسید. عادل عزت به تدریج به یکی از مهم‌ترین مقامات شرکت اداره کانال سوئز تبدیل شد و از همه مهم‌تر آنکه او همواره معتقد بود که تصمیم پرزیدنت جمال عبدالناصر در ملی کردن کانال سوئز کاملا درست و به‌جا بود و در این باره هرگز تردیدی به خود راه نداد.
او استدلال می‌کند، حدود ۱۲۰۰۰۰ مصری در زمان حفر کانال جان خود را از دست دادند، کارگران مصری از شرایط بهداشتی بد و دستمزدهای پایین برخوردار بودند. بنابراین منصفانه نبود که مردمی که بیشترین هزینه را برای ساخت کانال پرداخت کرده بودند، کمترین نفع را از آن ببرند. عادل عزت در پاسخ به این سوال که چرا امروز او قهرمان ملی شناخته می‌شود، متواضعانه می‌گوید: من یک مصری هستم که سعی کردم وظیفه خود را انجام دهم.
