با تشدید تنشها در کارائیب، کاری از متحدان منطقهای ونزوئلا ساخته نیست؛
مادورو؛ تنهاتر از همیشه
«جرمن پادینگر» و «گونزالو زگارا» هم در گزارش دیروز سهشنبه برای سیانان نوشتند، این نتایج، همراه با تغییرات سیاسی قبلی در سراسر آمریکای لاتین، نشاندهنده دور شدن منطقه از جنبش پوپولیستی سابقا محبوب ونزوئلا به نام چاوزیسم است. این جنبش توسط هوگو چاوز تاسیس شد و توسط مادورو ادامه یافت. حتی کشورهایی که توسط رهبران چپ یا چپ میانه - مانند برزیل، شیلی، مکزیک و کلمبیا - اداره میشوند، روابط خود را با ونزوئلای مادورو، به ویژه پس از انتخابات جنجالی ۲۰۲۴، محدود کردهاند.
درحالیکه ونزوئلا پس از بیش از ۲۵سال چاوزیسم تقریبا در همان موقعیت باقی مانده است، کشورهای منطقه بین رهبران چپ و راست در نوسان بودهاند. کلمبیا که مرز زمینی طولانی و مشکل قاچاق مواد مخدر فراملی با ونزوئلا دارد، همواره رابطهای پرتنش با همسایه خود داشته است. پترو در اوایل، روابط دیپلماتیک با دولت ونزوئلا را از سر گرفت؛ اما اکنون به نظر میرسد که از رهبر آن فاصله گرفته است. رابطه ونزوئلا با آرژانتین هم رو به وخامت گذاشته است. در دوران ریاستجمهوری چپگرایانه نستور کرشنر (۲۰۰۳-۲۰۰۷) و همسرش، کریستینا فرناندز د کرشنر (۲۰۰۷-۲۰۱۵)، کاراکاس و بوینوس آیرس شاهد تجدید حیات روابط دیپلماتیک، با افزایش تجارت و حمایت بودند. اما گفتوگو عملا پس از انتخاب مائوریسیو ماکری، یک تاجر راست میانه، بهعنوان رئیسجمهور در سال۲۰۱۵ و حتی پس از انتخاب خاویر میلی در سال ۲۰۲۳ قطع شد. در سالهای اخیر، سایر کشورهای آمریکای لاتین نیز به سمت راست و دور از مادورو، از جمله اکوادور، السالوادور و بولیوی، تغییر جهت دادهاند.
روابط با برزیل از دوستانه تا خصمانه متغیر بوده است. در دوران دولتهای چپگرای لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا (۲۰۰۳-۲۰۱۰) و دیلما روسف (۲۰۱۰-۲۰۱۶)، روابط با کاراکاس رونق گرفت؛ اما در دوران دولتهای راستگرای میشل تمر و ژایر بولسونارو، متحد راستافراطی ترامپ، روابط رو به وخامت گذاشت. روابط سه سال پیش، زمانی که لولا دا سیلوا به ریاستجمهوری بازگشت، دوباره برقرار شد؛ هرچند نه در همان سطح. اگر اوضاع در کارائیب به یک درگیری بزرگتر تبدیل شود، ونزوئلا تنها تعداد انگشتشماری دوست در منطقه خواهد داشت و بعید است که هیچکدام از آنها مفید باشند. کوبا، دشمن دیرینه ایالات متحده، از زمان به قدرت رسیدن چاوز متحد وفادار ونزوئلا بوده و تا به امروز نیز چنین بوده است. این جزیره کمونیستی آسیبدیده که یکی از بزرگترین بحرانهای اقتصادی خود را در دوران اخیر تجربه میکند، در موقعیتی نیست که بتواند به ونزوئلا کمک نظامی ارائه دهد. دوست دیگر ونزوئلا، نیکاراگوئه، یک کشور کوچک آمریکای مرکزی به رهبری دانیل اورتگا است. این رئیسجمهور جنجالی مدتهاست که به نقض حقوق بشر متهم شده است. اورتگا در این دوران پرتنش عمدتا سکوت کرده و هیچ کمکی به ونزوئلا ارائه نداده است.
از سوی دیگر، ماجراجویی ترامپ در تغییر رژیم ونزوئلا در خطر تبدیل شدن به یک باتلاق استراتژیک، سیاسی و حقوقی است. ترامپ عصر دوشنبه (۱۰ آذر) مقامات ارشد امنیت ملی و دستیاران خود را در جلسهای در دفتر بیضی شکل گرد هم آورد تا گامهای بعدی را در رویارویی که اکنون از کنترل او خارج شده است (چه در داخل کشور فقیر نفتخیز و چه در واشنگتن) تعریف کند. «استیون کالینسون» در گزارش دیروز سهشنبه برای سیانان نوشت، قبل از تماس تلفنی، نیکولاس مادورو، در یک تجمع روباز به سبک ترامپ، در مقابل جمعیت عظیمی از هوادارانش در کاراکاس رقصید و شایعات قبلی را مبنی بر اینکه او در برابر درخواستهای ایالات متحده برای ترک کشور سر تعظیم فرود آورده است، از بین برد. مادورو گفت: «ما نه صلح بردگان را میخواهیم و نه صلح مستعمرات را.»
با شکست کاخ سفید در فرونشاندن جنجال فزاینده بر سر حمله بعدی آمریکا که بنا به گزارشها منجر به کشته شدن خدمه بازمانده یک قایق قاچاق مواد مخدر در کارائیب شد، شالودههای سیاسی داخلی ضعیف کارزار ترامپ شکنندهتر شد. منتقدان دموکرات ترامپ در کنگره نسبت به وقوع یک جنایت جنگی بالقوه هشدار میدهند. چندین جمهوریخواه قدرتمند نیز متزلزل شده و تمایل نادری را برای تحقیق دقیق درباره دولت نشان میدهند. بنبست آمریکا با ونزوئلا اکنون پس از بیش از چهار ماه افزایش فشارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی، واشنگتن را در تنگنا قرار داده است.
اما سرپیچی مادورو برخی مقامات ارشد آمریکا از جمله ترامپ، هگست، دن کین، رئیس ستاد مشترک ارتش، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه و دیگر مقامات ارشد را با یک معضل استراتژیک عمیقتر مواجه کرده است. اگرچه ترامپ از یک بازی بزرگ صحبت میکند، اما ترامپ باید در نظر بگیرد که آیا قدرتنماییهای او بدون نمایش نیروی نظامی که آمریکا را به یک درگیری خارجی بکشاند، اعتبار دارد یا خیر. «دیوید اسمولانسکی»، سیاستمدار مخالف ونزوئلا، در برنامه «The Brief» در شبکه بینالمللی سیانان به «جیم اسکیوتو» گفت که ایالات متحده پیش از این به مادورو «گزینههایی» برای ترک کشور داده بود. اما شکست در فروپاشی رژیم، تمایل ترامپ را برای عمل به تهدیدش مبنی بر انجام کارها از «راه سخت» محک خواهد زد.
گزینههای پیش روی ترامپ واضح هستند. برکناری مادورو یک پیروزی در سیاست خارجی خواهد بود. این امر پیامی از «قدرت» و «نیت» ایالات متحده به سایر دشمنانش در منطقه، از جمله کوبا، ارسال میکند و به چین و روسیه که سعی در ایجاد نفوذ و اختلال منطقهای دارند، نشان میدهد که ترامپ بر حیاطخلوت ژئوپلیتیک خود حکومت میکند. اما اگر مادورو از فشار شدید جان سالم به در ببرد، این پیام را دارد که اقتدار رئیسجمهور کاهش یافته است. خودکامگان در پکن و مسکو که او عاشق تحت تاثیر قرار دادن آنهاست، متوجه این موضوع خواهند شد.
