عفو در برابر آتش‌بس شام

«بن کاسپیت» در گزارشی برای المانیتور نوشت، هشدار ترامپ روز دوشنبه (۱۰ آذر)، درست زمانی که تام باراک، فرستاده ویژه ایالات متحده، از سوریه بازدید و با الشرع دیدار کرد، صادر شد. اندکی پس از این پست، دفتر نتانیاهو اعلام کرد که از او دعوت شده تا در «آینده نزدیک» با ترامپ در کاخ سفید ملاقات کند.  این تحولات در حالی رخ می‌دهد که نشانه‌هایی از احتمال توافق بین ترامپ و نتانیاهو در حال افزایش است. چنین توافقی مستلزم آن است که نتانیاهو کاملا با سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ همکاری کند، درحالی‌که ترامپ آشکارا از عفو نتانیاهو در دادگاه کیفری‌اش حمایت و برای آن تلاش می‌کند. تحلیلگران می‌گویند که قرابت شخصی کمی بین این دو وجود دارد؛ اما منافع آنها در حال حاضر با هم تلاقی دارد.

بعد از ظهر دوشنبه، نتانیاهو گفت که اسرائیل مصمم است از متحدان دروزی خود در مرز سوریه محافظت کند. او اظهار کرد که اسرائیل انتظار دارد سوریه «یک منطقه حائل غیرنظامی از دمشق تا منطقه حائل تحت کنترل اسرائیل، از جمله مناطق اطراف کوه هرمون ایجاد کند.» نتانیاهو در یک بیانیه ویدئویی افزود که «در یک فضای مثبت و با درک این اصول، دستیابی به توافق با سوری‌ها نیز امکان‌پذیر است.» گمانه‌زنی‌ها در مورد چنین توافقی روز یکشنبه (۹ آذر) افزایش یافت، زمانی که نتانیاهو با ارائه رسمی درخواست عفو از اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهور، زلزله سیاسی بزرگی به پا کرد.

یک منبع سیاسی اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود به المانیتور گفت: «ترامپ مطمئنا در این جلسه دوباره اعلام خواهد کرد که باید به نتانیاهو عفو اعطا شود، حتی اگر این یک مداخله آشکار و بی‌سابقه در حساس‌ترین امور داخلی اسرائیل باشد.» در واقع، ترامپ در چند مورد چه در اظهارات عمومی و چه با خطاب مستقیم به هرتزوگ، خواستار عفو نتانیاهو شده است. آخرین بار در ۱۲نوامبر بود که ترامپ نامه‌ای به رئیس‌جمهور اسرائیل فرستاد و از او خواست که نخست‌وزیر را عفو کند. این منبع خاطرنشان کرد: «ترامپ واقعا علاقه‌ای به محاکمه نتانیاهو ندارد. آنچه برای او جالب است سیاست‌های خاورمیانه‌ای اوست.» این منبع توضیح داد که ترامپ نوار غزه و سوریه را به عنوان دو دستاورد فوری که رئیس‌جمهور آمریکا امیدوار است به دست آورد، معرفی کرده است.

این منبع افزود: «ترامپ به نتانیاهو اجازه نمی‌دهد آتش‌بس در غزه را تضعیف کند، حتی اگر اوضاع در آنجا بهبود نیافته و بازسازی به تاخیر افتاده باشد. او تصمیم گرفته که اجازه ندهد نتانیاهو رابطه‌اش [رابطه ترامپ] را با الشرع به خطر بیندازد. در عوض، ترامپ به اسرائیل آزادی عمل در لبنان می‌دهد، از جمله تایید احتمالی دور جدیدی از جنگ با حزب‌الله، البته در صورتی که اسرائیل آن را ضروری بداند.» خشم و عصبانیت ترامپ در رسانه‌های اجتماعی روز دوشنبه پس از یک حادثه جدی در پنج‌شنبه شب رخ داد، زمانی که نیروی نظامی اسرائیل در بیت جن، ۱۱کیلومتر (۷مایل) در داخل خاک سوریه حمله‌ای انجام داد. این حمله که با کشتن ۱۳سوری غیرنظامی همراه بود، خشم دمشق و واشنگتن را برانگیخت.

یک دیپلمات ارشد اسرائیلی به شرط ناشناس ماندن به المانیتور گفت: «واضح است که صبر ترامپ در مورد این اقدامات به پایان رسیده است. رئیس‌جمهور به قطعنامه‌ها یا جزئیات کوچک نگاه نمی‌کند؛ او به تصویر کلی نگاه می‌کند و آنچه می‌بیند، توافق امنیتی بین اسرائیل و سوریه است که برخلاف انتظاراتش هنوز امضا نشده است. او از این خوشش نمی‌آید.» برخی از اطرافیان ترامپ معتقدند که اسرائیل کمتر به توافق با همسایگان خود علاقه‌مند است و بیشتر به فعال نگه داشتن جبهه‌هایی که همچنان شعله‌ور هستند علاقه‌مند است. اما ترامپ با این رویکرد موافق نیست.

به گفته این منبع، به همین دلیل است که او از نتانیاهو و رفتار اسرائیل، به ویژه در جبهه سوریه، خشمگین است. احتمال امضای این توافق پس از دیدار مورد انتظار کاخ سفید بین ترامپ و نتانیاهو روشن‌تر خواهد شد. در مورد سوریه، سوال اصلی این است که آیا اسرائیل موافقت خواهد کرد که از مواضع و سرزمین‌هایی که پس از سقوط دولت اسد یک سال پیش در جنوب سوریه تصرف کرده است عقب‌نشینی کند یا نه؟