نگاه دیگران/ بخش چهلم
بازی بزرگان؛ سناریوهایی برای همزیستی چین و آمریکا در دهه ۲۰۳۰
از دریچه نظم جهانی
چین و ایالات متحده با توجه کمتر به تنشهای دوجانبه و توجه مشترکِ بیشتر به احیای نظم جهانی، نکته مثبتی در جستوجوی ثبات روابط خود دارند. این احیای نظم با قوانین، هنجارها و نهادهای مرتبطی همراه خواهد بود که انتظارات جمعی از رفتار مناسب را تعریف و درجهای از پیشبینیپذیری و عمل متقابل را به همه بازیگران سیاسی و نه فقط پکن و واشنگتن ارائه میدهند. این تمرکز بر نظم جهانی همچنین بیصبری بسیاری از کشورها را از نحوه کاهش توجه به سایر دستور کارهای سیاسی حیاتی توسط مبارزه ژئوپلیتیک چین و ایالات متحده که احتمالا ادامه خواهد یافت، برطرف میکند. اتخاذ تمرکز بر نظم جهانی همچنین امکان بررسی حوزههای سودمند برای هر دو کشور را که از جنبههای ظهور چین ناشی میشود، فراهم میکند. افزایش ظرفیت مادی و نفوذ سیاسی که چین در زمینه مسائل جهانی بسیار پیچیده که در برابر راهحل مقاوم هستند، ارائه میدهد، گاهی اوقات میتواند بهخوبی مورد استفاده قرار گیرد. هیچ شکی در نفوذ چین در کشورهای «جنوب جهانی»، بهویژه در کشورهایی که ایالات متحده آنها را نسبتا نادیده گرفته است، وجود ندارد.
همکاری مشترک چین - ایالات متحده در ارائه کالاهای عمومی جهانی نهتنها میتواند به پایداری جهانی که با چالشهای بسیاری در زمینه حکمرانی جهانی روبهرو است، کمک کند، بلکه میتواند نشان دهد که این دو کشور بزرگ میتوانند فراتر از منافع شخصی محدود خود حرکت کنند و در عوض به شیوههایی عمل کنند که به تثبیت جهانی از وابستگی متقابل کمک کند. «عمق» و «اَشکال» چنین اتحادی از پیش تعیینشده نیست و میتوان برخی از نتایج محتمل را پیشبینی کرد که منعکسکننده این تنوع هستند. همانطور که «اندرو هورل» استدلال کرده است، وقتی پای نظم جهانی به میان میآید، سه احتمال متمایز وجود دارد - از محدودترین تا گستردهترین اَشکال آن- که ارزش بررسی دارند.
همانطور که نتایج رقابتهای ژئوپلیتیک فعلی اغلب نشان میدهد، چند سال آینده ممکن است شاهد تثبیت یک شکل حداقلی از نظم جهانی باشیم که بهجای قوانین، هنجارها یا تفاهمات مشترک مذاکرهشده، بر اعمال قدرت و گاهبهگاه تطابق منافع متکی است. چنین نظمی باتوجه به چارچوب خصمانهای که بر اساس آن ساخته خواهد شد، برای جلوگیری از درگیری خشونتآمیز بین چین و ایالات متحده یا بین نمایندگان آنها کار چندانی نخواهد کرد. این نظم بر مفهوم محدودی از منافع ملی استوار خواهد بود و نیازهای موجودیتی جهانی را در نظر نخواهد گرفت.