آمریکا طرح برکناری رئیسجمهور ونزوئلا را کلید زد؛
«روز بعداز مادورو» در کاخ سفید
چندین ماه پس از آغاز موج فشار که شاهد اعزام هزاران نیروی نظامی و یک ناوگروه ضربتی به دریای کارائیب و تهدیدهای مکرر دونالد ترامپ علیه رهبر ونزوئلا، نیکولاس مادورو، بوده است، بر اساس گفته دو مقام ارشد دولت و یک منبع مطلع از مذاکرات، دولت ترامپ مشغول آمادهسازی طرحهایی برای «روز بعد» در صورت برکناری مادورو از قدرت است. این برنامهها بهطور محرمانه در کاخ سفید در حال تدوین است و جزئیات آن بسیار محدود نگه داشته شده است. بر اساس این طرحها، گزینههای مختلفی برای اقدام آمریکا در پر کردن خلأ قدرت و تثبیت کشور در صورتی که مادورو بهصورت داوطلبانه و از طریق توافق کنار رود یا پس از حملات مستقیم آمریکا مجبور به ترک قدرت شود، پیشبینی شده است.
به گزارش سیانان، مقامات آمریکایی بهصورت علنی اعلام کردهاند هدف از افزایش نیروها در کارائیب و حمله به قایقهای حامل مواد مخدر، کاهش جریان مواد مخدر به آمریکا است؛ اما طرحهای داخل دولت نشانهای واضح از توجه ترامپ به گزینه برکناری مادورو است؛ موضوعی که مقامات دولت بهصورت خصوصی نیز آن را تایید کردهاند. گزارشها نشان میدهد ترامپ هنوز تصمیم نهایی را درباره چگونگی حل بحران نگرفته و در داخل دولت جناحهای متعددی با دیدگاههای متضاد نسبت به اقدامات نظامی یا مخفی برای برکناری مادورو وجود دارد. با این حال، دو مقام ارشد دولت گفتهاند که تمایلی به درگیری گسترده آمریکا در ونزوئلا وجود ندارد؛ اگرچه ترامپ بارها تهدید به تشدید اقدامات، از جمله حملات زمینی، کرده است.
ترامپ اواخر ماه گذشته با مادورو تلفنی گفتوگو کرد، درست چند روز پیش از اینکه مادورو و متحدانش در دولت ونزوئلا بهعنوان اعضای یک سازمان تروریستی خارجی معرفی شوند. یک مقام ارشد کاخ سفید گفت که این مکالمه لزوما خصمانه نبود؛ اما رئیسجمهور به نوعی به مادورو هشدار داد که بهتر است کشور را ترک کند و آمریکا قصد دارد «به اقدامات نظامی علیه قایقهای حمل مواد مخدر ادامه دهد». ترامپ مشارکت مستقیم در تغییر دولت ونزوئلا را رد نکرده و برنامهریزی در شورای کاخ سفید گزینههای او را باز نگه میدارد. یک مقام ارشد دولت گفت: «وظیفه دولت فدرال این است که همیشه برای گزینههای متفاوت آماده باشد.»
مخالفان دولت ونزوئلا به رهبری «ماریا کورینا ماچادو» و «ادموندو گونزالز» سالهاست که روی برنامههای «روز بعد از سرنگونی دولت» کار میکند و بخشهایی از آن را علنی کردهاند. این برنامهها شامل امنیت، اقتصاد، انرژی، زیرساخت و آموزش است. مخالفان همچنین برنامههای ۱۰۰ساعته و ۱۰۰روزه برای اقدامهای بعدی در صورت برکناری مادورو تدوین کرده و برخی از آنها با بخشهای مختلف دولت ترامپ به اشتراک گذاشته شده است. دولت ترامپ قبلا گونزالس را «رئیسجمهور قانونی» ونزوئلا اعلام کرده بود و در تابستان گفتوگوهای غیررسمی درباره رهبری کشور توسط ماچادو و گونزالس در صورت کنار رفتن مادورو انجام شد. اکنون برنامهریزی برای روز بعد از سرنگونی دولت در کاراکاس بسیار فشردهتر شده و سناریوهای مختلفی که ممکن است مادورو کشور را ترک کند، مدنظر قرار گرفته است.
آمریکا باید مشخص کند چه میزان و چه نوع حمایتی برای جلوگیری از هرج و مرج و تاثیرگذاری بر اداره کشور در صورت خروج مادورو ارائه میدهد. درحالیکه حضور نیروهای زمینی آمریکا بعید است، برنامههایی برای پشتیبانی اقتصادی، امنیتی و اطلاعاتی ضروری به نظر میرسد. مقامات دولت اعلام کردهاند که ترامپ علاقهای به مذاکرات طولانی با مادورو ندارد و احتمالا مدت زمان کوتاهتری برای مذاکره در نظر خواهد گرفت. با توجه به سوابق مادورو در نقض توافقها، احتمال خروج توافقی او پایین است. ترامپ همچنین در ماه اکتبر اجازه فعالیت سازمان سیا را در ونزوئلا برای مقابله با مهاجرت غیرقانونی و مواد مخدر صادر کرد؛ اما صراحتا تصمیم قطعی خود برای برکناری مادورو اعلام نکرده بود.
کارشناسان معتقدند آمادهسازی برنامهها در دولت نشانهای مثبت است؛ چراکه برکناری مادورو میتواند پیچیده و خطرناک باشد. آنها هشدار میدهند که هر تلاش برای ایجاد ساختار جدید رهبری، آمریکا را در موضعی قرار میدهد که باید مشروعیت دولت جدید را در سطح داخلی و بینالمللی تضمین کند. گروههای مخالف دولت ونزوئلا از تلاشهای مستمر کاخ سفید استقبال کرده، اما برنامههای بعد از سرنگونی دولت در حال حاضر تحت نظارت مستقیم دولت آمریکا نیستند و صرفا هماهنگی محدودی در این خصوص وجود دارد.
