ارزیابی یک کارشناس مسائل بین‌الملل از فعال شدن مکانیسم ماشه/ اتفاق می‌افتد مگر اینکه معجزه رخ دهد
با نزدیک‌شدن به روزهای نهایی اجرایی شدن مکانیسم ماشه و رد قطعنامه پیشنهادی ایران در شورای امنیت، تهران در یکی از حساس‌ترین مقاطع برجام قرار گرفته است.
همچنین در این روزهای حساس دیپلماسی کشور، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران نیز راهی نیویورک شد تا در نشست هشتادمین مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کند. در جریان این سفر نگرانی‌ها درباره آینده برجام، پیامدهای امنیتی و اقتصادی احتمالی و چشم‌انداز روابط ایران با قدرت‌های جهانی افزایش یافته است.
در همین خصوص محسن جلیلوند، کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با اکوایران به بررسی آخرین تحولات مرتبط با مکانیسم ماشه، پیامدهای احتمالی آن برای ایران، جایگاه سخنرانی مسعود پزشکیان در سازمان ملل و سناریوهای پیش‌روی کشور پرداخت.
اسرائیل، ریشه اصلی بحران
جلیلوند با اشاره به روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه تأکید کرد که در شرایط کنونی راهکار خاصی برای جلوگیری از فعال شدن این سازوکار وجود ندارد و تنها در صورت وقوع «یک معجزه» می‌توان از آن جلوگیری کرد؛ امری که به گفته او «بسیار بعید» است.
او افزود: حتی در صورت اجرایی شدن اسنپ‌بک، روند اداری آن – از تشکیل شورای نظارت تا طی مراحل در شورای امنیت – حدود یک ماه به طول می‌انجامد، اما اثرات روانی این موضوع از هم‌اکنون در بازار ارز، سکه و طلا مشهود است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به تبعات امنیتی فعال شدن مکانیسم ماشه تاکید کرد: در صورت اجرایی شدن این سازوکار، ایران ذیل ماده ۴۱ فصل هفتم منشور سازمان ملل قرار می‌گیرد. هرچند ماده ۴۱ با ماده ۴۲ متفاوت است و امکان اقدام نظامی در آن پیش‌بینی نشده، اما برخی بندهای قطعنامه ۱۹۲۹ به‌طور طبیعی فشار امنیتی بر ایران را افزایش خواهد داد.
او تاکید کرد که شدت این فشارها به رفتار ایران نیز بستگی دارد؛ به‌ویژه اگر کشور بخواهد از معاهده NPT خارج شود یا به سمت آزمایش هسته‌ای حرکت کند، تبعات امنیتی سنگین‌تری در انتظار خواهد بود.
جلیلوند در خصوص سفر مسعود پزشکیان به نیویورک نیز گفت: چگونگی حضور و سخنرانی رئیس‌جمهوری بستگی به اختیاراتی دارد که حاکمیت به او می‌دهد. تجربه دولت‌های گذشته نشان داده که رؤسای جمهور ایران در چنین سفرهایی قدرت مانور محدودی برای انجام مذاکرات یا دیدارهای دیپلماتیک سطح بالا دارند؛ بنابراین انتظار گشایش قابل توجه از این سفر چندان واقع‌بینانه نیست.
جلیلوند با اشاره به طرح‌هایی درباره خروج ایران از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) گفت: در عمل، ایران همین حالا نیز عملاً از این معاهده خارج شده است؛ چرا که یکی از اصول اصلی NPT، پذیرش بازرسی‌های آژانس است و ما با محدود کردن بازرسی‌ها و قطع ارتباط با آژانس، تنها اعلام رسمی خروج را انجام نداده‌ایم.
او هشدار داد که این اقدام تبعات سنگینی خواهد داشت: ایران در صورت خروج رسمی، نخستین کشوری پس از کره شمالی خواهد بود که چنین مسیری را طی می‌کند، با این تفاوت که کره شمالی پیش از خروج آزمایش هسته‌ای انجام داده بود.
جلیلوند در پایان تأکید کرد که مشکل اصلی ایران نه آمریکا و اروپا، بلکه با اسرائیل است.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
