رکود در بازار لوازم خانگی/ کاهش ۳۸ درصدی تولید و ۴۰ درصدی فروش
نسرین اوجاقی امروز در نشست خبری با اشاره به تحولات صنعت لوازم خانگی اظهار کرد: از سال ۱۳۹۶ تاکنون، تولید لوازم خانگی در کشور از حدود ۶ میلیون قطعه به ۲۰ میلیون قطعه در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است.
وی افزود: این رشد چشمگیر در مدت حدود هفت سال، حاصل سرمایه‌گذاری‌های گسترده بخش خصوصی و حمایت‌های محدود اما مؤثر دولت بوده است.
اوجاقی با بیان اینکه امروز تولیدکنندگان داخلی قادر به تأمین کامل نیاز بازار هستند، افزود: در حال حاضر نیازی به واردات لوازم خانگی وجود ندارد، هرچند همچنان بخشی از سلیقه مصرف‌کنندگان به سمت برندهای خارجی متمایل است.
کاهش تولید و افت فروش در سال ۱۴۰۴
دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران با اشاره به تغییر روند تولید در سال جاری گفت: متأسفانه در سال ۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه سال قبل، حدود ۳۸ درصد کاهش تولید داشته‌ایم و در برخی زیرمجموعه‌ها این کاهش تا ۱۲ درصد گزارش شده است.
وی افزود: در حوزه فروش نیز، پس از مدت‌ها رشد، اکنون با کاهش قابل توجهی روبه‌رو هستیم؛ به‌طوری‌که در برخی محصولات افت تا ۶۰ درصدی و به‌صورت میانگین حدود ۴۰ درصدی ثبت شده است.
به گفته اوجاقی، اگرچه ظرفیت تولید در کشور به سطح مطلوبی رسیده است، اما کاهش قدرت خرید خانوار، رکود بازار و مشکلات تأمین مواد اولیه از مهم‌ترین چالش‌های فعلی این صنعت به شمار می‌روند.
وی تأکید کرد: برای حفظ دستاوردهای تولید داخلی، نیاز به سیاست‌های حمایتی هدفمند از سوی دولت و نظام بانکی وجود دارد تا تولیدکنندگان بتوانند با ثبات بیشتری فعالیت کنند.
اوجاقی درباره قیمت‌گذاری محصولات اظهار کرد: برای اینکه تولید باکیفیت به دست مصرف‌کننده برسد، محصول باید قیمت منطقی داشته باشد تا کیفیت خود را حفظ کند. انجمن در مسائل قیمت‌گذاری دخالت نمی‌کند و تولیدکنندگان تلاش دارند قیمت‌ها را منصفانه نگه دارند تا هم تولیدکننده و هم مصرف‌کننده بهره‌مند شوند.
وی افزود:آزادسازی واردات موضوعی پیچیده است و انجمن موافق است که نه تولیدکنندگان و نه مصرف‌کنندگان آسیب نبینند. اگر آزادسازی صورت گیرد، باید در چارچوب تعرفه و برنامه‌ریزی شده انجام شود تا سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده توسط تولیدکنندگان حفظ شود.
حدود ۳۰ درصد لوازم خانگی به‌صورت غیررسمی وارد می‌شوند
دبیر انجمن درباره میزان قاچاق لوازم خانگی گفت:حدود ۳۰ درصد لوازم خانگی به‌صورت غیررسمی وارد می‌شوند و قوانین اخیر برای حمایت از مرزنشینان و ته‌لنجی‌ها که می‌توانند تا ۱۰ درصد واردات کشور را تأمین کنند، می‌تواند به تولیدکنندگان آسیب جدی بزند، زیرا اولین قشری که از این وضعیت آسیب می‌بیند صنعت لوازم خانگی و سپس صنعت پوشاک است.
وی درباره تأثیر آزادسازی واردات بر کاهش قاچاق نیز توضیح داد:آزادسازی واردات می‌تواند بخشی از قاچاق را کاهش دهد، اما باید به گونه‌ای اجرا شود که به تولید داخلی آسیب نرساند و قیمت‌ها کنترل شده باقی بماند.
اوجاقی در پاسخ به پرسشی درباره رقابت محصولات قاچاق و قانونی گفت:محصولات قانونی شامل پرداخت عوارض دولتی، مالیات بر ارزش افزوده و تعرفه واردات مواد اولیه هستند که روی قیمت تمام‌شده حدود ۲۰ درصد سربار ایجاد می‌کند، اما محصولات قاچاق هیچ‌کدام از این هزینه‌ها را ندارند. اگر مسیر واردات قانونی و قیمت‌گذاری به درستی انجام می‌شد، شرایط متفاوت بود.
وی درباره گارانتی محصولات خارجی تصریح کرد: بسیاری از لوازم خانگی وارداتی فاقد گارانتی هستند و خریداران امکان پیگیری مشکلات یا دسترسی به قطعات یدکی را ندارند. با این شرایط، آزادسازی واردات می‌تواند به کاهش قاچاق کمک کند و زمینه رقابت منصفانه را فراهم کند، مشروط بر اینکه سازوکارهای گارانتی و خدمات پس از فروش رعایت شود.
اوجاقی گفت: با وجود ناترازی در تأمین مواد اولیه و قطعات، مشکلات انرژی باعث تعطیلی برخی خطوط تولید شده و فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد کرده است. این امر اثر مستقیمی بر قیمت تمام‌شده دارد.
مهرداد محمدی، عضو هیئت مدیره انجمن، افزود: سو مدیریت انرژی در کشور خسارات گسترده‌ای ایجاد کرده است. تولیدکنندگان مجبور شده‌اند حدود ۵ درصد از فروش خود را صرف خرید ژنراتور، تأمین گازوئیل آزاد و حتی گازوئیل قاچاق کنند. اگر سیاست‌های بانک مرکزی و ناترازی انرژی ادامه یابد، احتمال جهش مجدد قیمت وجود دارد.
محمدی درباره آثار تحریم‌ها بر صنعت گفت:تحریم‌ها باعث شده هزینه واردات کالا تا ۳۰ درصد بالاتر از حالت استاندارد شود. صف طولانی تخصیص ارز که بعضاً تا ۱۶۰ روز طول می‌کشد، تولیدکنندگان را مجبور به استفاده از ارز بازار آزاد می‌کند. فضای فعلی شفاف نیست و بسیاری به دنبال راهکارهای غیر استاندارد برای دور زدن تحریم‌ها هستند.
وی افزود: واقعیت این است که کار صنعت لوازم خانگی و سایر صنایع، تولید انرژی نیست و تأمین و مدیریت انرژی خودمان بسیار سخت و پیچیده است.
فروش اقساطی و بی‌اعتمادی بازار
محمدی درباره فروش اقساطی گفت: اکثر شرکت‌های خصوصی فروش اقساطی را در فروشگاه‌ها انجام می‌دهند و شبکه بانکی نیز کمک‌هایی داشته است. با این حال، بی‌اعتمادی در بازار همچنان پابرجاست و شرکت‌ها مجبورند از طریق خبررسانی و رایزنی، مسائل را مدیریت کنند.
وی درباره برگشت ارز صادراتی گفت: بسیاری از شرکت‌ها هنوز درگیر بازگرداندن ارز خود هستند و سیاست‌های سختگیرانه دولت در این زمینه آسیب جدی به تولید و صادرات زده است.
اوجاقی درباره صادرات توضیح داد:تمرکز انجمن بر توسعه صادرات است. هدف ما این است که تولیدکنندگان بتوانند محصولات خود را در شرایط فعلی به فروش برسانند. از اردیبهشت امسال امکان حضور محصولات ایرانی در بازار کشورهای آسیایی فراهم شده و همایش توسعه صادرات اوراسیا در سوم آبان برگزار می‌شود.
او افزود: سرمایه‌گذاری در صنعت لوازم خانگی از سال ۱۳۹۷ آغاز شد و کیفیت کالای ایرانی اکنون قابلیت رقابت دارد. محصولات ایرانی امکان مقایسه با نمونه‌های خارجی را دارند. با این حال، محدودیت در واردات ماشین‌آلات و فناوری‌های پیشرفته و مشکلات تحقیق و توسعه مانع تنوع بیشتر کالاها شده و قیمت و کیفیت محصولات را بهینه نمی‌کند.
اوجاقی درباره مشکلات آسیب دیدگان بندر گفت:مسائل مربوط به کانتینرها هنوز حل نشده است. عمدتاً به دلیل بیمه‌هاست که پوشش کاملی ارائه نکرده‌اند. انجمن جلسات متعددی با معاونت صنایع عمومی داشته اما به دلیل نبود ساختار درست، مشکلات پابرجا مانده است.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
