تاریخ سیاست عراق بار دیگر ورق خورد / پارلمان ششم شکل می‌گیرد

با بسته شدن درهای حوزه‌های رأی‌گیری در ساعت شش عصر روز سه‌شنبه، ۱۱ نوامبر ۲۰۲۵، عراق فصل تازه‌ای از رقابت سیاسی را پشت سر گذاشت و تاریخ سیاست این کشور بار دیگر ورق خورد.

انتخابات پارلمانی ششم عراق از زمان تغییر نظام سیاسی پس از سال ۲۰۰۳، در فضایی آرام برگزار شد. این انتخابات، که با نظارت مستقیم کمیسیون عالی مستقل انتخابات انجام گرفت، گامی مهم برای ترسیم موازنه جدید قدرت در صحنه سیاسی عراق به شمار می‌رود.

 

مشارکت و روند برگزاری

فرآیند رأی‌گیری از ساعت هفت صبح در سراسر استان‌ها و اقلیم کردستان عراق آغاز شد و تا ساعت شش عصر ادامه یافت. گزارش‌های میدانی و آمار اولیه کمیسیون انتخابات،حاکی است که میزان مشارکت در ساعات تا ظهر امروز حدود ۲۳.۹ درصد بود، اما از حوالی ساعت چهار عصر به‌تدریج به‌ویژه در شهرهای جنوبی مانند نجف، ذی‌قار و بصره افزایش یافت.

با این حال، ناظران از آرامش نسبی فضای رأی‌گیری و نبود درگیری‌های امنیتی گسترده تمجید کردند. گزارش‌هایی از بروز نقص فنی در ثبت اثر انگشت رأی‌دهندگان نیز منتشر شد، اما کمیسیون با استفاده از دوربین بیومتریک برای شناسایی چهره‌ها توانست این مشکل را مدیریت کند.

کمیسیون انتخابات در این باره اعلام کرد: «کارکنان مراکز رأی‌گیری آموزش‌های لازم را دیده‌اند و با فناوری جدید می‌توانیم از تطابق چهره با داده‌های ثبت‌شده اطمینان حاصل کنیم. هدف ما حفظ سلامت و شفافیت رأی مردم است.»

 

ترکیب رقابت‌ها و سازوکار انتخاباتی

در این انتخابات، بیش از ۷۰۰۰ نامزد از میان احزاب، ائتلاف‌ها و فهرست‌های مستقل برای تصاحب ۳۲۹ کرسی پارلمان عراق رقابت کردند. مجموع واجدان شرایط رأی دادن حدود ۲۱ میلیون نفر از جمعیت ۴۶ میلیونی کشور اعلام شد.

نظام انتخاباتی همچنان بر پایه فرمول سانت‌لیگو تعدیل‌شده با ضریب ۱.۷ اجرا می‌شود. این نظام باعث می‌شود احزاب بزرگ و ائتلاف‌های پرقدرت سهم بیشتری از کرسی‌ها کسب کنند، در حالی که گروه‌های کوچک و نامزدهای مستقل فرصت کمتری برای ورود به پارلمان دارند.

استان بغداد با بیشترین جمعیت رأی‌دهنده، رقابتی‌ترین صحنه انتخابات بود، در حالی که در اقلیم کردستان، احزاب سنتی چون حزب دموکرات کردستان و اتحادیه میهنی، همچنان بازیگران اصلی باقی ماندند.

 

غیبت جریان صدر

یکی از نکات برجسته انتخابات امسال، تحریم کامل آن از سوی جریان صدر بود. مقتدی صدر در پیامی پیش از انتخابات تأکید کرد که هیچ حزب یا نامزدی از حمایت او برخوردار نیست و گفت: «هر کس مدعی حمایت ما در انتخابات باشد، دروغ می‌گوید. ما در فساد، تبعیت و سلاح بی‌ضابطه شریک نخواهیم شد.»

غیبت جریان صدر، که در انتخابات ۲۰۲۱ بیشترین کرسی‌ها را به دست آورده بود، توازن نیروها در حوزه‌های شیعه‌نشین را تغییر داده و پیش‌بینی می‌شود چنین روندی به نفع ائتلاف‌های سنتی‌تر مانند ائتلاف دولت قانون و الفتح تمام شود.

در مقابل، گروه‌های مدنی و نامزدهای مستقل تلاش کردند تا با استفاده از فضای ناامیدی عمومی از احزاب سنتی، بخشی از آرای خاموش را به سوی خود جلب کنند.

 

مسائل فنی و نظارتی

کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرد که صدها مرکز رأی‌گیری در سراسر عراق فعال بوده و نزدیک به ۱۰۰ هزار ناظر داخلی و خارجی روند رأی‌گیری را تحت نظر داشته‌اند.

به گفته منابع رسمی، هیچ مورد خاصی از تقلب یا دستکاری سیستماتیک ثبت نشده است، اما بررسی شکایات محلی و گزارش‌های فنی تا پیش از اعلام نتایج نهایی ادامه دارد.

 

پس از پایان رأی‌گیری

با بسته شدن صندوق‌ها، کمیسیون انتخابات، روند شمارش و تطبیق الکترونیکی آراء را آغاز کرده است. نتایج اولیه ظرف ۲۴ ساعت آینده اعلام می‌شود، اما نتایج رسمی پس از بررسی‌های نهایی و تأیید هیات قضایی انتخابات منتشر خواهد شد.

منابع داخلی در کمیسیون پیش‌بینی می‌کنند که تشکیل دولت جدید ممکن است ماه‌ها به طول انجامد، زیرا هیچ جریان سیاسی به تنهایی قادر به تشکیل اکثریت نخواهد بود و نیاز به ائتلاف‌های پیچیده میان احزاب دارد.

انتخابات پارلمانی ششم عراق، آزمونی دیگر برای ثبات نظام سیاسی کشور پس از دو دهه گذار دموکراتیک بود.

ویژگی‌های اصلی این انتخابات عبارت‌اند از؛ فضای آرام و امنیتی باثبات‌تر نسبت به دوره‌های گذشته، کاربرد فناوری‌های بیومتریک برای جلوگیری از تخلف، غیبت جریان صدر و تأثیر مستقیم آن بر توازن قدرت در جنوب عراق.

تحلیلگران معتقدند که نتیجه این انتخابات، صرف‌نظر از ترکیب نهایی پارلمان، نشان‌دهنده تداوم چالش میان نهادهای سیاسی سنتی و مطالبات نسل جدید عراقی‌ها برای اصلاح و تغییر واقعی است.

در حالی که شمارش آراء ادامه دارد، نگاه‌ها اکنون به بغداد دوخته شده است؛ جایی که آینده دولت و مسیر سیاسی عراق در ماه‌های آینده رقم خواهد خورد.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.