دوره لیساس ۳ ساله می‌شود؟/ جزئیات یک پیشنهاد از سوی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی
نشست هم‌اندیشی فعالان صنعت فولاد با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین استاد خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در دبیرخانه این شورا برگزار شد.
در این نشست، دبیر شورا ضمن تأکید بر نقش کار و تلاش در پیشرفت کشور، به تبیین جایگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی و نقش آن در توسعه علم، فناوری و فرهنگ عمومی پرداخت و پیشنهادهایی در حوزه حکمرانی صنعت فولاد ارائه کرد.
خسروپناه با تأکید بر اهمیت فرهنگ کار گفت: برخی افراد ساعت ۸ صبح کارت می‌زنند و منتظرند ساعت کاری بگذرد، اما شاید در طول روز تنها نیم ساعت کار مفید داشته باشند. در مقابل، عده‌ای شبانه‌روز تلاش می‌کنند. قرآن این تلاش را جهاد می‌نامد. هر کسی که برای کشورش خدمت و کوشش می‌کند، جهادگر است. کار، خودِ عبادت است و باید فرهنگ کار و تلاش را در جامعه آموزش و ترویج دهیم.
وی در ادامه به معرفی شورای عالی انقلاب فرهنگی پرداخت و گفت: این شورا اکنون ۴۱ سال از عمر خود را پشت سر گذاشته است. در ابتدا، ستاد انقلاب فرهنگی بود که بیشتر بر دانشگاه‌ها متمرکز بود، اما بعدها توسعه یافت و اکنون به حوزه‌های آموزش عالی، علم و فناوری، فرهنگ عمومی و آسیب‌های اجتماعی می‌پردازد. بسیاری از نهادهای علمی کشور مانند بنیاد ملی نخبگان، دانشگاه تربیت مدرس، نشر دانشگاهی و انتشارات علوم انسانی، از مصوبات همین شورا هستند.
دبیر شورا خاطرنشان کرد: سندهای ملی مهمی همچون سند نانوتکنولوژی، سند هوش مصنوعی و سند کوانتوم نیز در این شورا به تصویب رسیده‌اند. اگر امروز ایران در حوزه نانو جزو پنج کشور برتر جهان است، نتیجه همان مصوبات و پیگیری‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی است. این شورا صرفاً سند نویس نیست، بلکه اجرای مصوبات را نیز به‌صورت میدانی دنبال می‌کند.
خسروپناه افزود: در حال حاضر پنج ستاد اصلی در شورا فعال است: ستاد علم و فناوری، ستاد فرهنگی و اجتماعی، ستاد سلامت، ستاد خانواده و زنان، و ستاد تعلیم و تربیت که عمدتاً به مسائل آموزش‌وپرورش می‌پردازد. شورا از دو ظرفیت بهره‌مند است؛ یکی ظرفیت مردمی و نخبگان خارج از حاکمیت، و دیگری ظرفیت مسئولان وزارتخانه‌ها، از جمله وزارت علوم، بهداشت، فرهنگ و ارشاد اسلامی، ورزش و جوانان، و میراث فرهنگی.
وی با اشاره به جایگاه صنعت فولاد گفت: صنعت فولاد بعد از نفت و گاز کالای مهم جهان است و یکی از صنایع مادر کشور ما محسوب می‌شود. از استخراج سنگ‌آهن تا تولید شمش فولاد، این زنجیره در ایران بومی است. البته هنوز در زمینه ایجاد ارزش افزوده نیاز به کار بیشتری داریم. باید با بهره‌گیری از فناوری‌های نوینی همچون فولاد سبز و با تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه، به‌سمت تولید دانش‌بنیان حرکت کنیم.
او ادامه داد: نباید تصور کرد صنعت به دانشگاه نیاز دارد ولی دانشگاه به صنعت نیازمند نیست؛ هر دو به یکدیگر وابسته‌اند و با همکاری، هر دو رشد می‌کنند.
خسروپناه با اشاره به خلأ برخی رشته‌های دانشگاهی گفت: ما در برخی حوزه‌ها دانش نظری داریم، اما مهندسی آن رشته وجود ندارد. برای مثال، فیزیک کوانتوم داریم، اما سایر رشته‌های کوانتوم نداریم. اگر بخواهیم سنسورهای کوانتومی یا رایانه‌های کوانتومی بسازیم، به مهندسی کوانتوم نیاز داریم. یا در حوزه غواصی صنعتی که شامل جوشکاری زیر آب و فعالیت‌های تخصصی است هنوز رشته دانشگاهی نداریم. هفته گذشته در نامه‌ای به وزارت علوم بر ضرورت تأسیس این رشته‌ها تأکید کردم.
وی افزود: در صنعت فولاد نیز باید از دانش پایه تا مهندسی کاربردی و تولید ارزش افزوده، همه سطوح دانش دیده شود. انجمن‌های علمی، استادان دانشگاه و صنعتگران باید در کنار یکدیگر برای حل مسائل تولید و رفع موانع ارزی، گمرکی و اداری همکاری کنند.
دبیر شورا همچنین بر ضرورت دیپلماسی صنعتی تأکید کرد و گفت: باید روابط علمی و فناوری خود را با کشورهای مختلف تقویت کنیم. هم‌اکنون استادان و دانشمندان اروپایی، چینی و حتی آمریکایی علاقه‌مند به همکاری علمی با ایران هستند. در جایزه مصطفی (ص) که به نوبل اسلامی شهرت دارد، سه پژوهشگر برجسته از آمریکا حضور یافتند که پس از دریافت جایزه در ایران، در سطح بین‌المللی نیز مورد تقدیر قرار گرفتند.
خسروپناه تأکید کرد: هدف از این جلسات صرفاً بیان مشکلات نیست، بلکه باید به‌دنبال راه‌حل باشیم. حتی اگر تنها پنج درصد از مشکلات را حل کنیم، گام ارزشمندی برداشته‌ایم. مقام معظم رهبری و رئیس‌جمهور نیز پیگیر این مسائل هستند و نتایج این جلسات به اطلاع ایشان می‌رسد.
او با اشاره به موانع ساختاری اقتصاد کشور افزود: بخش زیادی از اقتصاد کشور در اختیار دولت و حاکمیت است. تا زمانی که این بخش کوچک‌تر نشود و بخش خصوصی و تعاونی‌ها تقویت نگردند، مشکلات اقتصادی همچنان پابرجا خواهد ماند. صنعت فولاد ما امروز بیشتر حکومت‌داری است، در حالی که باید به سمت حکمرانی، یعنی حکمرانی مشارکتی، حرکت کند.
دبیر شورا خاطرنشان کرد: در ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، میز تخصصی صنعت فولاد ایجاد خواهد شد تا مسائل این صنعت در دو سطح پیگیری شود: نخست، موضوعات کوتاه‌مدت که با هماهنگی و پیگیری دولت قابل حل است، مانند جلوگیری از واردات بی‌رویه کالاهایی که در داخل تولید می‌شوند؛ و دوم، موضوعات میان‌مدت که نیازمند تدوین سند حکمرانی دانش‌بنیان صنعت فولاد است.
وی افزود: این سند باید خلاصه و کاربردی باشد، نه گزارشی چندصدصفحه‌ای؛ در آن محورهایی چون ایجاد ارزش افزوده، آموزش مهارتی، رفع موانع تولید و تقویت ارتباط میان صنعت و دانشگاه گنجانده خواهد شد.
خسروپناه درباره آموزش مهارتی گفت: پیشنهاد من این است که دوره کارشناسی از چهار سال به سه سال کاهش یابد و یک سال نیز به کارآموزی در صنعت اختصاص پیدا کند تا دانشجو مهارت واقعی بیاموزد و با فضای تولید آشنا شود.
وی از همکاری نزدیک شورا با وزارتخانه‌های مرتبط خبر داد و گفت: در موضوعات مربوط به صنعت فولاد، شورا آماده است جلساتی با حضور وزرای ذی‌ربط، از جمله وزیر صنعت، معدن و تجارت برگزار کند تا تصمیمات اجرایی اتخاذ شود. در سایر حوزه‌ها نیز تجربه‌های موفقی داشته‌ایم؛ برای مثال، در صنعت اسباب‌بازی با کاهش واردات، سهم تولید داخلی به طور چشمگیری افزایش یافت.
دبیر شورا ادامه داد: صنعت فولاد، مادر همه صنایع است؛ از ساخت تجهیزات صنعتی گرفته تا تولید قطعات جانبی سبک. بنابراین، رفع مشکلات این صنعت تأثیر مستقیمی بر سایر بخش‌های اقتصادی خواهد داشت.
وی در پایان اظهار داشت: ما با روحیه جهادی و پیگیری مستمر تلاش خواهیم کرد مشکلات این صنعت را کاهش دهیم. همکاری و هم‌افزایی میان صنعتگران، دانشگاهیان و نهادهای حکمرانی می‌تواند بیشتر موانع موجود را برطرف کند. شورای عالی انقلاب فرهنگی آمادگی دارد با رویکردی دانش‌بنیان و فرهنگی، نقش تسهیل‌گر خود را در پیشرفت صنعت فولاد ایفا کند.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
