خودروها لوکس‌تر می‌شوند، ایران دورتر/ وقتی اندازه بورس سه برابر اقتصاد شد/ چابکسازی دولت از کارمندان آغاز می‌شود؟ + فیلم

از آزمایش بی‌سابقه اقتصادی آمریکا با سیاست‌های همزمان شوک‌آفرین آن که ثبات جهانی را به مخاطره انداخته، تا چالش چابک‌سازی دولت در ایران و تحلیل حباب تاریخی بازار سرمایه. همچنین، رقابت ژئوپلیتیک در قطب شمال و تأثیر آن بر تجارت جهانی و تقاطع نفوذ در عراق را در «تیتر یک» امروز سه‌شنبه ۲۷ آبان ۱۴۰۴ را دنبال کنید.

 

چابکسازی دولت از کارمندان آغاز می‌شود؟

در برنامه هفتم توسعه، پیش‌بینی شده که برای چابک‌سازی دولت، ۱۵ درصد از کارمندان در ۵ سال آینده کاهش یابند. اگرچه چابک‌سازی دولت هدفی مهم و مورد توجه بسیاری از کشورهاست، اما گزارش سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه و تطبیق آن با شرایط کنونی اقتصاد ایران نشان می‌دهد که در وضعیت رکود صنعتی و نرخ بیکاری بالا، حرکت به سمت تعدیل نیروی انسانی دولت می‌تواند پیامدهای نامطلوبی داشته باشد.

 به جای این رویکرد، دولت می‌تواند با تمرکز بر بودجه‌ریزی عملکردی و حذف هزینه‌های برنامه‌های ناکارآمد، بهره‌وری و کارایی خود را افزایش دهد.

 

وقتی اندازه بورس سه برابر اقتصاد شد

بازار سرمایه تنها با نگاه به اعداد و نمودارها قابل فهم نیست و برای درک تصویر واقعی آن، باید سه بعد کلیدی را همزمان بررسی کرد: جایگاه بازار در اقتصاد، ارزش‌گذاری سهام و رفتار سرمایه‌گذاران.

در ایران، سال ۱۳۹۹ نقطه اوج شکل‌گیری حباب بود. نسبت ارزش بازار به تولید ناخالص داخلی به حدود ۳۵۰ درصد رسید، به این معنی که اندازه بازار سرمایه سه و نیم برابر اندازه واقعی اقتصاد شده بود. این رشد عظیم، همزمان با جهش نسبت P/E از محدوده ۷-۸ به ۱۵-۱۶ واحد اتفاق افتاد، در حالی که سودآوری شرکت‌ها چنین رشد سرطانی را تجربه نکرده بود. این امر نشان‌دهنده «ارزش‌گذاری بیش از حد» و جدا شدن قیمت‌ها از بنیادهای اقتصادی بود.

رفتار سرمایه‌گذاران نیز این حباب را تأیید می‌کند. در اوج هیجان، سرمایه‌گذاران حقیقی با ورود سنگین پول، خریدار بودند، در حالی که حقوقی‌ها که به داده‌های بنیادی دسترسی داشتند، به صورت خالص در حال فروش بودند. پس از اصلاح بازار، P/E به محدوده منطقی ۷-۹ واحد بازگشت و نقش‌ها معکوس شد.

در مقابل، بازار آمریکا نمونه‌ای از رشد پایدار و هماهنگ با سود شرکت‌ها و اقتصاد کلان است. جمع‌بندی نهایی این است که تنها با تحلیل همزمان این ابعاد است که می‌توان هیجان را از واقعیت تفکیک کرد و بر پایه درک عمیق‌تری از بازار، تصمیم‌گیری منطقی انجام داد.

 

خودروها لوکس‌تر می‌شوند، ایران دورتر

پیش‌بینی جهش ارزش بازار خودروهای لوکس در آمریکا نشان می‌دهد روند جهانی به‌سمت تولید و مصرف خودروهای گران‌قیمت‌تر سرعت گرفته است.

با توجه به اینکه خودروسازان بزرگ سبد محصولاتشان را بیشتر بر پایه بازارهای آمریکا و چین طراحی می‌کنند، افزایش قیمت و لوکس‌تر شدن مدل‌ها پیامد مستقیم دارد: فاصله کشورهایی با محدودیت ارزی و قدرت خرید پایین، از جمله ایران، با بازار جهانی خودرو هر سال بیشتر می‌شود.

 

آب شدن یخهای قطب شمال و ایجاد مسیرهای ترانزیتی جدید

رقابت ژئوپلیتیک در قطب شمال شدت گرفته است. چین با توسعه "ابریشم یخی" و همکاری با روسیه در پی کاهش وابستگی به تنگه مالاکا و بازتعریف مسیرهای تجاری جهانی است. این راهبرد بلندمدت، چالش‌های امنیتی و زیست‌محیطی جدیدی ایجاد کرده که نگرانی اتحادیه اروپا را برانگیخته است.

 

آمریکا در بزرگترین آزمایش اقتصادی تاریخ

با اشاره به اجرای همزمان سیاست‌های اقتصادی بی‌سابقه در آمریکا، این دوره را می‌توان به یک آزمایش تاریخی بزرگ تشبیه کرد که در آن اقتصاد ۲۷ تریلیون دلاری جهان به میدان آزمون تبدیل شده است. افزایش تعرفه‌ها به سطح دهه ۱۹۳۰، گسترش کسری بودجه به مقادیر بی‌سابقه، تردید در استقلال فدرال رزرو و کاهش شدید مهاجرت از جمله متغیرهایی هستند که به‌طور همزمان تغییر یافته‌اند.

اگرچه محرک‌های پولی و مالی، رشد کوتاه‌مدت و بازارهای سهام را مصنوعاً تقویت کرده، اما نشانه‌های هشداردهنده‌ای همچون کاهش رشد تجاری و اختلال در داده‌های اشتغال ظهور یافته است. نتیجه نهایی این آزمایش تا سال ۲۰۲۶ مشخص خواهد شد، اما تبعات بلندمدت آن از جمله کاهش نوآوری و تضعیف رقابت پذیری، ممکن است دیرتر مشخص شود.

خطر واقعی در کمین بحران بدهی احتمالی است که در صورت وقوع، نه تنها ثروت خانوارهای آمریکایی، بلکه اعتماد به دلار و ثبات اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار خواهد داد. این آزمایش، یادآوری است از اینکه حتی بزرگ‌ترین اقتصاد جهان نیز در برابر آزمون‌های ساختگی مصون نیست.

 

تفاوتهای طرح اسنپ یا کمک هزینه غذای آمریکا با کالابرگ ایران

بعد از تعطیلی دولت آمریکا، یکی از مواردی که گروه‌های مختلف نگران آن بودند متوقف شدن بودجه حمایتی غذا یا همان اسنپ بود. در این طرح کوپن غذا به نیازمندان آمریکایی داده می‌شود.

دولت ایران هم برای حمایت از اقشار ضعیف طرح کالابرگ رو اجرا می‌کند. گروه کلان اکوایران در مصاحبه‌ای با دکتر یاشار حیدری به شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو طرح پرداخته است.

 

عراق در تقاطع نفوذ؛ موازنه دشوار بین تهران و واشنگتن

ائتلاف السودانی با کسب بیشترین کرسی در انتخابات عراق پیشتاز شد، اما تشکیل دولت جدید به دلیل نیاز به ائتلاف‌سازی گسترده و موازنه بین نفوذ ایران و آمریکا، می‌تواند هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشد. عملکرد اقتصادی و دیپلماتیک سودانی نقطه قوت اوست، اما بلوک شیعه نزدیک به ایران که اکثریت پارلمان را در اختیار دارد، ممکن است بازگشت او به قدرت را به راحتی نپذیرد.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.