بانک مرکزی آرژانتین، یکمیلیارد دلار به بازار تزریق کرد؛
سایه شکست انتخاباتی «میلی» بر «پزو»

دلیل اصلی این کاهش ارزش، شکست خاویر میلی، رئیسجمهور فعلی این کشور در انتخابات محلی بوده که منجر به کاهش اعتماد سرمایهگذاران و خروج سرمایه از کشور شده است. هر چند که اعتقادات اقتصادی میلی، در تضاد با مداخلات ارزی است، با این حال کاهش ارزش پزو منجر به تحریک تورم خواهد شد و این مساله مسیر اصلاحات اقتصادی او و همچنین باقی ماندنش در قدرت را تهدید خواهد کرد.
ریزش ارزش پزو
در ۲هفته گذشته ارزش پزو آرژانتین در مقابل دلار آمریکا، تقریبا هر روز کاهش یافت. روز گذشته قیمت هر دلار آمریکا به حدود ۱۴۷۵پزو رسید. این وضعیت نگرانی از بحران ارزی جدید را در میان مردم افزایش داد. افزایش قیمت ارز در آرژانتین بارها زندگی آرژانتینیها را تحتتاثیر قرار داده است و این افزایش خبر از افزایش قیمتها و تورمهای بالا میدهد. با این حال دولت برای مهار این بحران و رفع نگرانیهای مردم، یکمیلیارد دلار از ذخایر ارزی بانک مرکزی را هزینه کرد تا از افزایش بیشتر نرخ ارز جلوگیری کند؛ البته این اقدام چندان دور از انتظار نبود.
در آوریل سال جاری پس از انعقاد یک توافق ۲۰میلیارد دلاری میان آرژانتین و صندوق بینالمللی پول، بسیاری از کنترلهای ارزی در این کشور را لغو کرد. پس از این اقدام ارزش پزو در مقابل دلار آمریکا حدود ۱۰درصد کاهش یافت و در ۱۵آوریل قیمت هر دلار آمریکا به ۱۱۹۶ پزو رسید. در همین زمان بانک مرکزی کریدوری بین ۱۰۰۰ تا ۱۴۰۰ پزو برای نوسانات پزو در مقابل دلار آمریکا تعیین کرد. در همین زمان اعلام شد که در صورت آنکه قیمت دلار به بیش از کریدور تعیین شده برسد، بانک مرکزی با استفاده از ابزارهای خود در بازار مداخله خواهد کرد و مانع کاهش بیش از حد ارزش پزو خواهد شد. بنابراین پس از جهش نرخ ارز در آرژانتین و افزایش قیمت دلار بیش از کریدور تعیینشده، بانک مرکزی اقداماتی را اعمال کرد که پیش از این اعلام کرده بود.
میتوان گفت تغییراتی که در سیستم بانکی و سیاست مالی آرژانتین رخ داده، نشاندهنده تلاش دولت برای مدیریت بحران ارزی و تثبیت اقتصاد است. در حال حاضر دولت آرژانتین برای مقابله با هجوم سرمایهگذاران و جلوگیری از سقوط ارزش پول ملی (پزو)، مجبور به استفاده از ذخایر ارزی خود شده است. این کار باعث کاهش نقدینگی مورد نیاز برای پرداخت بدهیهای آینده شده و تا حدودی وضعیت مالی آرژانتین را ناپایدار کرده است. در همین راستا، دولت نرخ ذخایر اجباری بانکها را افزایش داد. این اقدام بانکها را وادار کرد که برای پوشش نیازهای خود، اوراق بدهی دولتی بخرند. نتیجه این کار، کاهش حجم پول در گردش و در نهایت، تقویت نسبی پزو بود. با این حال پرسشی که وجود دارد آن است که چرا ارزش پزو در هفتههای گذشته کاهش یافت؟
کاهش اعتماد سیاسی
در هفتههای گذشته شکست خاویر میلی، رئیسجمهور آرژانتین، در انتخابات محلی، اعتماد سرمایهگذاران را به توانایی او برای ادامه اصلاحات اقتصادی به شدت کاهش داد و باعث خروج گسترده سرمایه از کشور شد. پس از انتخابات مذکور ارزش پزو با کاهش ارزش ۷درصدی در مقابل دلار مواجه شد. در پی این بیاعتمادی، بازارهای مالی آرژانتین با یک موج فروش گسترده روبهرو شدند. سهام بانکهای بزرگی چون گالیسیا، ماکرو و سوپرویل تا ۴۷درصد سقوط کردند که نشاندهنده نگرانی سرمایهگذاران از افزایش بدهیهای معوق و کاهش سودآوری بانکها است. با وجود تلاش دولت برای دفاع از ارزش آن از طریق مداخله در بازار، این اقدامات تاثیر محدودی داشت. این وضعیت نشان میدهد که سرمایهگذاران انتظار تورم بیشتری در آینده دارند؛ بهطوریکه نرخ انتظاری تورم روی اوراق کوتاهمدت به بیش از ۲درصد رسیده است. همانطور که کریستین رید، مدیر پرتفولیوی بدهی در شرکت ناینتی وان، اشاره کرد، تمام اطلاعات اخیر منفی بوده و چشمانداز آینده بدتر شده است. بهطور کلی، شکستهای سیاسی اخیر دولت میلی به از دست رفتن اعتماد بازار منجر شده است و این کشور را به سمت یک بحران اقتصادی جدید سوق میدهد.
تلاش برای بقا
خاویر میلی در دسامبر سال۲۰۲۳ بهعنوان رئیسجمهور آرژانتین به قدرت رسید. مهمترین وعده انتخاباتی او مهار تورم بود. نگاهی به اقدامات او در حدود ۲سال گذشته نیز در راستای مهار تورم بوده است. برای مثال میلی در نخستین روز کاری خود نیمی از از وزارتخانههای کشور را تعطیل کرد. او همچنین بسیاری از یارانههایی را که دولتهای پیشین پرداخت میکردند، قطع کرد و بسیاری از پروژههای عمرانی دولت را تعطیل یا موقتا تعطیل کرد. این مساله یک شوک اقتصادی بود و منجر شد تا تورم ماهانه آرژانتین بهصورت بیسابقهای افزایش یابد و در واکنش به این اقدامات به ۲۵.۵ درصد رسید. اقدامات ریاضتی میلی تنها به وزارتخانهها محدود نماند و به دولتهای محلی نیز سرایت کرد. این مساله موجب شد تا کسری بودجه که یکی از اصلیترین ریشههای تورم در آرژانتین بود، از بین رفت.
در نتیجه اقدامات دولت خاویر میلی تورم نقطه به نقطه آرژانتین که در دسامبر سال ۲۰۲۳ معادل ۲۰۱۱ درصد و تورم ماهانه نیز ۱۲.۸درصد بود، در ماه اوت سال جاری به حدود ۳۴ درصد و تورم ماهانه نیز به کمتر از ۲درصد برسد. هرچند اقدامات ریاضتی میلی در یکسال اول ریاست جمهوریاش منجر به افزایش بیکاری و رکود اقتصادی شد، اما در ماههای گذشته موتور رشد اقتصادی فراگیر حرکت خود را آغاز کرد. با این حال افزایش تورم آن هم پس از شکست در انتخابات محلی میتواند این دستاوردها را تهدید کند. در شرایطی که تورم مجددا در مسیر صعودی قرار بگیرد و انتظارات تورمی افزایش یابد، مسیر اصلاحات اقتصادی مورد نظر میلی با چالشهای فراوان و همچنین باقی ماندن او در قدرت نیز با تردید مواجه خواهد شد. این در حالی است که اقدامات میلی در نخستین ماههای ریاستجمهوریاش، منجر به افزایش بیکاری و نرخ فقر شد و نارضایتیهایی را بهوجود آورد. به همین دلیل دولت او در حال حاضر در تلاش است تا با استفاده از ابزارهای موجود از افزایش تورم جلوگیری کند. در غیر این صورت دستاوردهای فعلی دولت لیبرتارین آرژانتین نیز از بین خواهد رفت و هزینههای صرفشده برای خروج از چرخه تورم و بدهی نتیجه مورد نظر را به بار نخواهد آورد.