خاویر میلی در بزنگاه

به گزارش اکونومیست، پزو، واحد پول آرژانتین، بیش از حد ارزش‌گذاری شده و در معرض فشاری شدید قرار گرفته است. با وجود وعده‌ها و کمک‌های مالی سخاوتمندانه از سوی ایالات متحده، این احتمال وجود دارد که ارزش پزو از محدوده‌ای که دولت خاویر میلی برای ثبات آن تعیین کرده است، خارج شود.  خبر ناگوار برای میلی این است که صرف کردن ذخایر باقی‌مانده برای دفاع از ارزش پزو، تلاشی بیهوده خواهد بود. با این حال، یک خبر خوب هم وجود دارد، آن هم این است که حتی در صورت کاهش ارزش پزو، هنوز مسیری برای خاویر میلی باقی است تا به تلاش‌های خود برای مهار دولت فربه آرژانتین و پایان دادن به دهه‌ها افول اقتصادی ادامه دهد.

تاکنون، اصلاحات اقتصادی خاویر میلی نتایج درخشانی به همراه داشته است: نرخ تورم ماهانه از ۱۳درصد در سال۲۰۲۳ به حدود ۲درصد کاهش یافته و نرخ فقر نیز به پایین‌ترین سطح خود از سال ۲۰۱۸ رسیده است. او با جدیت توانسته است از هزینه‌های افسارگسیخته دولتی و فرهنگ رانت‌خواری به شدت بکاهد. با این حال، طرح میلی یک نقطه‌ضعف بنیادین دارد. در کشوری که مردمش عمیقا به دولت و بانک مرکزی بی‌اعتمادند، او برای جلوگیری از بی‌ثباتی قیمت‌ها ارزش پزو را به‌طور مصنوعی بالا نگه داشته است؛ هدف از این سیاست ایجاد ثبات ارزی بود تا تورم مهار شود و او در انتخابات میان‌دوره‌ای به دستاوردی سیاسی دست یابد.

این استراتژی حفظ ارزش پزو، به جای آنکه ابزاری موقت برای مهار بحران باشد، اکنون به یک تله خطرناک تبدیل شده است. حتی پس از اینکه میلی در ماه آوریل، همزمان با دریافت بسته نجات از صندوق بین‌المللی پول، نرخ ارز را تا حدی شناور ساخت، همچنان اصرار داشت که ارزش پزو را به‌طور مصنوعی بالا نگه دارد. این دفاع سرسختانه از نرخ ارز،‌ میلیاردها دلار از ذخایر ارزی کمیاب آرژانتین را به هدر داده و نرخ بهره را به شدت افزایش داده است. در نتیجه، رشد اقتصادی کند شده و بیکاری و رکود به مهم‌ترین نگرانی رای‌دهندگان تبدیل شده است. علاوه بر این مشکلات اقتصادی، اتهامات فساد در حلقه اطرافیان میلی نیز فضای سیاسی کشور را تیره و ملتهب کرده است.

حمایت مالی بی‌سابقه آمریکا

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا که میلی را هم‌فکر ایدئولوژیک خود می‌داند، حمایت مالی بی‌سابقه‌ای از او به عمل آورده است. اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، در ۲۱اکتبر از امضای توافقی در رابطه با «ثبات اقتصادی» در آرژانتین خبر داد.

تاکنون، تیم ترامپ یک خط مبادله ارزی سوآپ ۲۰‌میلیارد دلاری به آرژانتین پیشنهاد داده، ۷۵۰‌میلیون دلار برای خرید پزو هزینه کرده و در تلاش است تا یک بسته حمایت مالی ۲۰‌میلیارد دلاری را نیز با کمک بانک‌های وال‌استریت سازمان‌دهی کند. با این حال، بازارها هنوز اطمینان پیدا نکرده‌اند و پزو همچنان در مسیر سقوط قرار دارد. در این شرایط، اوراق قرضه دولت آرژانتین نیز با قیمتی کمتر از ۶۰سنت به ازای هر دلار معامله می‌شود. این وضعیت حساس، دو سناریوی کابوس‌وار را پیش روی آرژانتین قرار می‌دهد. در سناریوی اول، اگر حزب میلی در انتخابات میان‌دوره‌ای شکست بخورد و توانایی وتوی قوانین کنگره را از دست بدهد، در شرایطی که کشور ناچار به کاهش شدید ارزش پول خود می‌شود، آرژانتین به ورطه آشوب مالی و بن‌بست سیاسی فرو خواهد رفت. سناریوی دوم این است که دولت، بدون توجه به نتیجه انتخابات، همچنان بر سیاست پزوی قوی اصرار ورزد و با سوزاندن ذخایر دلاری و بالا نگه داشتن نرخ بهره، به رشد اقتصادی آسیب بزند. هر دوی این مسیرها، به احتمال قوی، پایان اصلاحات جسورانه خاویر میلی را رقم خواهند زد.

اما یک راه سوم نیز برای برون‌رفت از این تنگنا وجود دارد. اگر حزب میلی موفق شود دست‌کم یک‌سوم کرسی‌های مجلس نمایندگان را به دست آورد که نظرسنجی‌ها این احتمال را تایید می‌کنند، قادر خواهد بود حق وتوی رئیس‌جمهور را حفظ کند. در این شرایط، میلی باید جسارت به خرج دهد و «فصل جدیدی» از پروژه‌اش را اعلام کند او باید فورا محدوده نرخ ارز را حذف کند و پزو را به‌طور کامل شناور سازد؛ حتی اگر این اقدام به کاهش چشم‌گیر ارزش آن بینجامد. برای مهار هرج‌ومرج، باید همزمان یک چارچوب جدید برای تعیین نرخ بهره داخلی معرفی شود تا کنترل تورم حفظ شود.

آرژانتین پیش از این نیز چنین سیاست‌هایی را آزموده است، اما این بار، به لطف انضباط مالی انقلابی میلی، ممکن است بتواند از یک جهش موقتی تورم با موفقیت عبور کند. علاوه بر این، حمایت مالی آمریکا می‌تواند به بانک مرکزی آرژانتین کمک کند تا نوسانات پزو را کاهش دهد، بدون اینکه مالیات‌دهندگان آمریکایی در معرض خطر زیان‌های سنگین قرار گیرند. در نهایت، پزوی شناور می‌تواند رقابت‌پذیری و رشد اقتصادی آرژانتین را تقویت کند.

همراه با این بازتنظیم اقتصادی، میلی باید در شب انتخابات یک بازتنظیم سیاسی را نیز اعلام کند و به وضوح نشان دهد که قصد دارد یک ائتلاف گسترده‌تر برای پشتیبانی از اصلاحاتش تشکیل دهد. قوانینی که با اکثریت آرا در کنگره تصویب می‌شوند، مشروعیتی به مراتب بیشتر از فرمان‌های ریاست‌جمهوری دارند که میلی تاکنون عمدتا بر آنها تکیه کرده است. متاسفانه، این سناریو برای آرژانتین بیش از حد آشناست بحران نرخ ارز در دولتی که توانایی بسیج حمایت کافی مردم و نهادها را ندارد. دهه‌هاست که این داستان در آرژانتین به فاجعه ختم شده است. اما با  وجود این، هنوز فرصت باقی است تا پروژه میلی پایانی متفاوت داشته باشد.