محاسبه حجم مبنا با برگه‌های «تبدیل‌نشده به سهم»
شرکت فرابورسی «توسعه سامانه‌های نرم‌افزاری نگین» با نماد توسن سرمایه ۵۰۰میلیاردتومانی خود را با ۵۰ درصد افزایش از محل سود انباشته به ۷۵۰میلیاردتومان می‌رساند تا ضمن اصلاح ساختار مالی، سود تقسیم‌نشده سال‌های قبل را به عنوان سرمایه در شرکت نگه‌دارد و علاوه بر آن از حدود ۱۸میلیاردتومان معافیت مالیاتی هم بهره‌مند گردد. ۱۰درصد سهام توسن اواخر شهریور ۱۴۰۰ در فرابورس عرضه شد و در ۲۰ روز اول به ارزش بازار ۲.۷همتی رسید.
طبق معمول شرکت‌های انفورماتیکی عرضه‌اولیه شده، توسن طی دو سال بعد از عرضه مورد استقبال خریداران قرار گرفت، اما با عرضه سخاوت‌مندانه سهامدار عمده و بازارگردان‌ها، سهام شناور سهم در سال گذشته از ۴۰درصد گذشت و ارزش بازار سهم به زیر ۲ همت هم رسید!
توسن در حال حاضر حدود ۳۰ درصد شناوری و ارزش بازار ۲.۳همتی دارد. اصلی‌ترین زمینه کاری توسن، یا حداقل معروف‌ترین آن نرم‌افزارهای متمرکز بانکی (CoreBanking) است که بانک‌های متعددی آن را خریده‌اند و بابت پشتیبانی از آن هزینه می‌پردازند و درواقع بیشترین درآمد توسن ناشی از پشتیبانی نرم‌افزارهایی است که فروخته یا می‌فروشد.
پس از جنگ ۱۲روزه چون نرم‌افزار بانکداری بانک سپه و یک بانک خصوصی هک و از کار انداخته‌شد، بانک دولتی مورد حمله، توافقی با توسن انجام داد تا نرم‌افزار متمرکز بانکی تولیدی آن را جایگزین کند و به‌همین خاطر چند روزی سهم تحرکات مثبتی را به خود دید. البته طبق آخرین شفاف‌سازی توسن، هنوز قرارداد منعقد نشده‌است. سال مالی توسن پایان پاییز هر سال (۳۰/۹) است و سوددهی (حسابرسی‌شده) ۶ ماهه منتهی به پایان خرداد امسال شرکت هم رشد خوبی داشته است و تنها لازمه خرید (و نگهداری) این سهم، کنار آمدن با سخاوتمندی عرضه‌کنندگان است!
شرکت «پاکسان» با نماد شپاکسا مجوز حدود ۴۴درصد افزایش از محل سود انباشته را دریافت کرد تا در مجمع فوق‌العاده شنبه آینده، سرمایه ۱۲۳۰میلیاردتومانی‌اش را به ۱۷۸۰میلیاردتومان برساند. پاکسان یکی از قدیمی‌ترین کارخانه‌های شوینده و در مالکیت هلدینگ شوینده «توسعه صنایع بهشهر»(وبشهر) متعلق به بانک ملی است. با توجه به افزایش‌نرخ‌هایی که اخیرا محصولات شوینده گرفته‌اند، سود عملیاتی پاکسان در شش‌ماهه منتهی به پایان خرداد بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته‌است و از طرفی معافیت مالیاتی افزایش‌سرمایه فعلی نیز بر سود خالص پایان سال‌مالی آتی آن خواهد افزود.
از رشد سود عملیاتی گفتم چون سال گذشته پاکسان بیش از ۶۰۰میلیارد تومان سود غیرعملیاتی را از فروش دو برند «گلی و شبنم» به شرکت‌های همگروه «ساینا و گلتاش» به‌دست آورد که امسال تکرار نشده و امید است سود عملیاتی به جای آن حاصل گردد. رفت‌وآمد یکی از فعالان حقیقی پرحاشیه بازار در این سهم و پس از آن جنگ ۱۲روزه، نوساناتی در این نماد ایجاد کرد تا جایی که دو صندوق حمایتی بازار بیش از ۳درصد سهام شرکت را خریدند («صندوق تثبیت بازار سرمایه» و «صندوق سرمایه‌گذاری مشترک بازار سرمایه» هیچ‌کدام در فهرست سهامداران درصدی هیچ نمادی نمایش نمی‌یابند).
«بانک سامان» (سامان) می‌تواند سرمایه ۱۱همتی خود را به میزان ۴.۸همت (حدود ۴۳درصد) از محل سود انباشته افزایش دهد تا به میزان سرمایه ۲۰همتی تعیین شده توسط بانک مرکزی برای همه بانک‌ها، نزدیک‌تر شود. سامان در سال ۷۸ تاسیس شد و در سال ۹۱ در بازار پایه فرابورس پذیرفته و ۱۱ سال بعد به تابلوی اصلی فرابورس وارد شد.
«تامین سرمایه امید» با نماد امید که می‌توان آن‌را «بانک سرمایه‌گذاری»(تامین‌سرمایه درواقع بانکی است که در بازارسرمایه فعالیت می‌کند) وابسته به بانک سپه(یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های بازارپولی) دانست، مجوز افزایش اندکی بیش از ۵۹درصدی را دریافت کرد تا ۱.۳همت بر سرمایه بالای ۲.۱همتی خود افزوده و بتواند به ظرفیت پذیرش حجم تعهدات خود بیفزاید و در نتیجه آن عملیات شرکت توسعه یابد و البته بیش از ۳۰۰میلیاردتومان معافیت مالیاتی هم شامل شرکت شود. مجوز صادرشده دومرحله‌ای بوده و امید می‌تواند در مرحله دوم که در مجمع فوق‌العاده قابل تفویض به هیات‌مدیره است، سرمایه را از حدود ۳.۵همت به ۴ همت از محل مطالبات و آورده‌نقدی برساند.
البته این شرکت در افزایش سرمایه قبلی خود در سال ۱۴۰۲ هم می‌توانست در مرحله دوم بیش از ۳۰۰میلیارد تومان از آورده نقدی تامین مالی کند که در بیانیه‌ثبت فعلی بهانه آورده که «فرآیند مرحله اول افزایش سرمایه» طولانی شده، درحالی‌که دقیقا یک ماه بعد از مجمع فوق‌العاده در ۱۳آبان ۱۴۰۲ثبت افزایش‌سرمایه صورت گرفته‌است و درواقع مرحله دوم افزایش‌سرمایه در آن مقطع اصلا تصویب نشد.
یکی از مجوزهای صادرشده در هفته گذشته مربوط به یک شرکت تولیدی فرش در اصفهان بود که در صف عرضه اولیه بوده و قراراست سرمایه خود را از محل مطالبات سهامداران فعلی دوبرابر کند تا احتمالا با ترازنامه موزون‌تری وارد بازار سرمایه شود.
ادامه سریال حق‌تقدم‌های یک‌ریالی و یک‌تومانی اعلامیه حراج شرکت«لعابیران» (شلعاب) منتشر شد و مشخص شد نزدیک ۶۰ درصد از حق‌تقدم‌های صادرشده پذیره‌نویسی نشده و به مرحله حراج رفته‌اند. طبیعی است که با قیمت حدود ۸۰ تومان سهم، کسی برای خرید حق‌تقدم حراجی حتی به قیمت یک‌ریال به‌همراه پرداخت صد تومان آن پیش‌قدم نشود، چون برایش حداقل ۱۰۰۱ ریال تمام می‌شود.
از سوی دیگر با وجود معامله نماد اصلی در نزدیک صف خرید، حجم مبنای سنگینی که برای آن در نظر گرفته شده بعید است بتواند قیمت سهم را در کوتاه‌مدت و با دامنه نوسان ۳ درصدی به قیمت اسمی برساند.
جالب اینجاست که در محاسبه حجم مبنای نماد «شلعاب»، ۱.۵میلیارد حق‌تقدمی که هنوز به سهم تبدیل نشده یعنی نماد «شلعاب‌ح» نیز در نظر گرفته شده‌است که بسیار غیراستاندارد است. بسیاری از متخصصان مالی برای محاسبه پارامتر حجم‌مبنا پیشنهاد می‌دهند که به جای «کل سهام منتشرشده» میزان «شناور سهم» که قابل معامله است، مورد استفاده قرار گیرد که تاکنون از سوی مدیران سازمان مورد توجه جدی قرار نگرفته‌است.
غم‌انگیزتر آنکه برگه‌های حق‌تقدم صادرشده را هم که هنوز به سهم تبدیل نشده‌اند در محاسبه حجم‌مبنای خود سهم در تمام مدت زمان پذیره‌نویسی، دخالت می‌دهند. اینجاست که از سازمان بورس «ایران»، کشوری که خاستگاه ریاضی‌دان‌هایی مانند «خوارزمی» و «میرزاخانی» است، انتظار موانست بیشتری با «اعداد و ارقام و الگوریتم‌های محاسباتی» می‌رود.
زمان پذیره‌نویسی حق‌تقدم زملارد هم برای ۱۵ روز دیگر تمدید شد. نماد «زملاردح» در قیمت ثابت یک تومانی صف خرید چندصد‌میلیونی دارد که البته اگر قیمت خود سهم (زملارد) به صد تومان برسد، خریداران حق‌تقدم یک‌تومانی را به سود می‌رساند.
* کارشناس بازار سرمایه
