لزوم مدیریت چابک در بخش معدن

 به گفته مسوولان، این تحول رویدادی بزرگ و اثرگذار در حوزه اجرا است و هدف اصلی آن، چابک‌سازی فرآیندهای تصمیم‌گیری، کاهش بوروکراسی‌های مخل تولید و افزایش بهره‌وری در مجتمع‌های تولیدی عنوان شده است. سید مصطفی فیض‌اردکانی در تشریح ضرورت این تغییرات توضیح داد که با افزایش ظرفیت عملیاتی و تنوع مجتمع‌ها، ساختارهای بوروکراتیک سنتی گاهی خود به مانعی در مسیر تصمیم‌گیری و اجرای پروژه‌ها تبدیل می‌شوند. او تاکید کرد که با تمرکز بر اختیارات محلی و تشکیل هیأت‌های اجرایی در هر مجتمع، سرعت تصمیم‌گیری‌ها افزایش خواهد یافت.

اقدامات شرکت ملی صنایع مس در راستای تامین انرژی

در سال‌های اخیر، چالش‌های انرژی بخش مهمی از ظرفیت‌های تولیدی ایران را تحت فشار قرار داده و افزایش محدودیت‌های منابع آب و برق، تولید صنایع بزرگ کشور از جمله مجتمع‌های معدنی را با موانع جدی مواجه کرده است. همزمان، افزایش چالش‌های زیست‌محیطی و ضرورت رعایت استانداردهای پایداری، نیاز به مدیریت هوشمند منابع و توسعه زیرساخت‌های حیاتی را بیش از پیش برجسته کرده است.

در همین راستا، سید مصطفی فیض‌اردکانی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران، در گفت‌وگوی اختصاصی با «دنیای اقتصاد» توضیح داد که پروژه انتقال سالانه ۲۰۰‌میلیون مترمکعب آب از خلیج‌فارس به فلات مرکزی، ستون اصلی تضمین پایداری تولید شرکت در سال‌های آینده محسوب می‌شود.او افزود: شرکت ملی مس در حوزه انرژی نیز با اتخاذ سیاست‌های خرید برق از تابلوی سبز و مدیریت ظرفیت محلی تلاش کرده است محدودیت‌ها را به حداقل برساند.مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران در ادامه گفت: «اکنون با وجود محدودیت‌های کلان، با اجرای این سیاست‌ها تولید را تقریبا در سطح ظرفیت اسمی حفظ کرده‌ایم و با استفاده از منابع آب محلی، محدودیت‌ها در مساله انرژی و آب به کمترین سطح رسیده است.»

فیض اردکانی درباره اثرات تغییر ساختار حکمرانی نیز توضیح داد: این اصلاحات ضمن کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و مدیریت دانش میان مجتمع‌ها اثرات مثبت قابل‌توجهی بر جای خواهد گذاشت.  او خاطرنشان کرد که استقرار هیأت‌های اجرایی جدید در هر مجتمع، امکان رصد و پایش دقیق عملکرد عملیاتی را فراهم می‌کند و در نهایت منجر به بهبود سودآوری برای سهامداران خواهد شد. به گفته اردکانی، این رویکرد به شرکت اجازه می‌دهد تا تصمیم‌گیری‌های محلی و منطقه‌ای را تقویت کرده و فرآیندهای عملیاتی را بدون تاخیرهای غیر ضروری پیش ببرد.

تصمیم‌گیری چابک 

در آیین آغاز فرآیند تغییر ساختار حکمرانی شرکت ملی صنایع مس ایران، فیض‌اردکانی، با تشریح ابعاد اجرایی این تحول، آن را «اتفاقی بزرگ و تاثیرگذار در حوزه اجرا» توصیف کرد و گفت: «این تغییر ساختاری، ملاحظه‌های مهمی در سطح کلان و کارشناسی ایجاد کرده که اجرای صحیح آن را ضروری می‌سازد.»

اردکانی در تشریح مبانی این تصمیم گفت: «پس از صنعتی‌شدن شرکت‌ها، ساختارهای بوروکراتیک شکل می‌گیرد تا تصمیم‌گیری‌ها را علمی‌تر و متناسب با نیازهای کسب‌وکار هدایت کند؛ اما همین سازوکارها گاهی بر ضد شرکت‌ها عمل می‌کنند و زمینه سوء‌مدیریت را به‌وجود می‌آورند. او افزود که در شرایط خاص اقتصاد کلان ایران، بنگاه‌ها باید با کنار گذاشتن خودتحریمی‌ها و پرهیز از تاخیرهای غیرضروری، تصمیم‌های حیاتی را در زمان مناسب اتخاذ کنند. مدیرعامل شرکت ملی مس با اشاره به توسعه گسترده این شرکت افزود: «افزایش ظرفیت اسمی ایجاب می‌کند که از هم‌اکنون بستری برای تصمیم‌گیری منطقه‌ای چابک فراهم شود.» او با تاکید بر نقش شرکت ملی مس در ساختار اقتصادی ایران گفت: «در حوزه حاکمیت شرکتی، شرکت ملی مس نقش اساسی ایفا می‌کند، اما در حوزه اجرا باید جسورانه‌تر عمل کرد تا تولید رشد کند و منافع سهامداران افزایش یابد.»

 اردکانی ادامه داد: «مطالعات نشان می‌دهد که بسیاری از تصمیمات باید توسط مجتمع‌ها و هیأت‌های اجرایی آنها گرفته شود، زیرا درگیر کردن شرکت مادر با مسائل محلی و خرد باعث کندی روندها و کاهش کارآیی می‌شود.»  به گفته او، رویکرد جدید به کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و تسهیل فرآیندهای بازرگانی کمک خواهد کرد. اردکانی در ادامه گفت: «تفاوت‌های معناداری میان مجتمع‌ها وجود دارد و باید روی این موضوع تمرکز شود.»  مدیرعامل شرکت ملی مس همچنین به اقدامات کارشناسی‌شده در این پروژه اشاره کرد و گفت: «مسیر رشد هیأت‌های اجرایی باید روشن باشد و اطلاعات مورد نیاز به‌طور کامل در اختیار آنها قرار گیرد. نتیجه این اقدامات، دستیابی به مدل مدیریتی بهینه‌تری خواهد بود.»

ضرورت ایجاد تحول در اداره مجتمع‌ها

غلامرضا شافعی، رئیس هیأت‌مدیره شرکت ملی مس، با اشاره به ضرورت ایجاد تحول در شیوه اداره مجتمع‌ها گفت: «با رشد مجتمع‌های شرکت ملی مس، این ساختار مدت‌ها با محدودیت‌هایی در تصمیم‌گیری و اداره واحدها مواجه بود که به اتلاف زمان قابل‌توجه در فرآیندهای مدیریتی منجر شده‌است.»

شافعی با اشاره به مطالبه مجتمع‌های تولیدی برای واگذاری اختیارات مدیریتی افزود: «هر یک از این مجتمع‌ها در تولید دارای ارزش و ظرفیت مستقل هستند و شایسته است به چشم یک شرکت مستقل به آنها نگاه شود.»  او ادامه داد: «هدف ما این است که شخصیت‌های حقوقی مستقلی در دل شرکت ملی مس ایجاد کنیم؛ شخصیت‌هایی که مالکیت آنها صددرصد در اختیار شرکت ملی مس باقی خواهد ماند اما استقلال تصمیم‌گیری در حوزه‌هایی مانند تعمیرات، نگهداری و مدیریت عملیات خواهند داشت.» او تشکیل این شرکت‌های جدید را فرصتی برای تقویت انگیزه‌های نیروی انسانی دانست و گفت: «پرسنل باسابقه می‌توانند در شرکت‌های تازه‌تاسیس سهامدار شوند و این خود عامل مهمی در افزایش انگیزه‌های مادی و غیرمادی کارکنان است.»

تبیین فنی آیین‌نامه و ساختار جدید

در بخش دیگری از نشست، غلامرضا ملاطاهری، معاون طرح و برنامه‌ریزی شرکت ملی مس، با تشریح آیین‌نامه جدید اداره مجتمع‌ها گفت: «صنعت مس، در مقایسه با سایر صنایع معدنی، صنعتی با فناوری بالا و فرآیندهای پیچیده است. با توجه به هدف شرکت ملی مس برای افزایش حجم عملیات خاکی به ۷۰۰‌میلیون تن در برنامه هفتم، ضرورت دارد برخی تصمیمات به‌صورت منطقه‌ای اتخاذ شود.» او برخی از دلایل اصلی حرکت به‌سوی تغییر ساختار حکمرانی را پراکندگی جغرافیایی مجتمع‌ها، کندی تصمیم‌گیری، فقدان تناسب مسوولیت‌ها و متناسب نبودن ساختار فعلی با برنامه‌های توسعه‌ای شرکت عنوان کرد.

بر اساس ساختار جدید، هر مجتمع دارای هیات اجرایی پنج‌نفره خواهد بود که شامل مدیر مجتمع به‌عنوان رئیس، دو عضو داخلی و دو عضو خارج از مجتمع برای دوره یک‌ساله است. وظایف این هیات شامل تصمیم‌گیری درباره معاملات مجتمع، تصویب گزارش‌های ماهانه، تدوین و ارائه بودجه سالانه، پیگیری دعاوی حقوقی و عزل و نصب معاونان مجتمع است. در پایان مراسم، مدیریت اعضای هیأت‌های اجرایی هر مجتمع معرفی شدند. ملاطاهری در پایان این نشست گفت: «پس از تشکیل هیأت‌های اجرایی، عملکرد آنها براساس هشت شاخص کلیدی از جمله انحراف از بودجه، کارآیی در مدیریت هزینه، مدیریت منابع انسانی، بهره‌وری تولید، مدیریت انرژی و آب، بازیافت و شاخص‌های ایمنی، بهداشت و محیط زیست، ارزیابی خواهد شد.»  او همچنین از ایجاد سامانه نرم‌افزاری پایش عملکرد برای رصد مستمر این شاخص‌ها خبر داد.