چالش اخلاقی- قانونی جدید برای هوش مصنوعی
تقلید سبک ادبی نویسندگان با استفاده از دو کتاب
بنا به گزارش نشریه The Decoder، پژوهشی مشترک از دانشگاه «استونی بروک» و دانشکده حقوق دانشگاه «کلمبیا» نشان میدهد که مدلهای هوش مصنوعی میتوانند تنها با آموزش بر پایه دو اثر از یک نویسنده، متونی تولید کنند که از نظر سبک و کیفیت، حتی از نوشتههای نویسندگان حرفهای تقلیدگر نیز برتر ارزیابی شوند. این یافتهها میتواند پیامدهای مهمی برای قوانین حقتالیف و دعاوی حقوقی جاری در ایالات متحده داشته باشد. در این مطالعه، از نویسندگان حرفهای و سه سامانه پیشرفته هوش مصنوعی شامل GPT-۴o، Claude ۳.۵ Sonnet و Gemini ۱.۵ Pro خواسته شد متونی در سبک پنجاه نویسنده شناختهشده از جمله برندگان نوبل و بوکر بنویسند. سپس ۱۵۹ شرکتکننده، شامل ۲۸ کارشناس حوزه نویسندگی و ۱۳۱ خواننده عمومی از پلتفرم Prolific، بدون اطلاع از منشأ متن (انسانی یا ماشینی) کیفیت و شباهت سبکی آثار را ارزیابی کردند.
نتایج نشان داد درحالیکه در روشهای معمولِ «درونمتنی» (prompting) متون انسانی ترجیح داده میشدند، نسخههای آموزشدیده ویژه (fine-tuned) از مدل GPT-۴o با اختلاف چشمگیری برتر شناخته شدند. کارشناسان در ۸ برابر موارد، متنهای هوش مصنوعی را از نظر شباهت سبکی برگزیدند و در دو برابر موارد نیز از نظر کیفیت نگارش آنها را ترجیح دادند. به گفته پژوهشگران، تفاوت میزان دادههای آموزشی نیز تاثیری بر نتیجه نداشته است؛ به طوری که نویسندگانی با تنها دو اثر منتشرشده مانند تونی تولاثیماته به همان اندازه قابل تقلید بودند که نویسندگان پرکار و مطرحی چون هاروکی موراکامی.
از سوی دیگر، هزینه آموزش چنین مدلی برای هر نویسنده حدود ۸۱دلار برآورد شده، درحالیکه سفارش مشابه به یک نویسنده حرفهای دستکم ۲۵هزار دلار هزینه دارد؛ کاهش قیمتی نزدیک به ۷.۹۹درصد. پژوهشگران تاکید کردهاند که این توانایی میتواند چالشهای تازهای برای حقوق مولف پدید آورد.
در حال حاضر دادگاههای آمریکا درگیر پروندههایی هستند که به استفاده غیرقانونی از آثار نویسندگان در آموزش هوش مصنوعی مربوط میشوند. نویسندگان این تحقیق هشدار دادهاند که اگر مخاطبان نسخههای تقلیدی تولیدشده توسط هوش مصنوعی را به آثار اصلی ترجیح دهند، میتوان آن را مصداقی از «زیان بازار» دانست؛ مفهومی که در قوانین کپیرایت آمریکا نقش تعیینکنندهای دارد.