هوش مالیاتی در خدمت رشد اقتصادی
در ایران نیز روند اصلاحات اخیر در حوزه مالیات ارزش افزوده و توسعه زیرساخت‌های هوشمند، مسیر تازه‌ای برای همکاری موثر میان دولت و بخش خصوصی گشوده است.
مالیات در زمان مناسب؛ عامل تقویت نقدینگی
اصلاح سازوکار دریافت مالیات ارزش افزوده، از مهم‌ترین گام‌هایی است که می‌تواند پویایی اقتصادی را افزایش دهد. هنگامی که مالیات ارزش افزوده پس از تسویه نهایی معاملات دریافت می‌شود، بنگاه‌های اقتصادی می‌توانند نقدینگی خود را حفظ کنند و آن را برای توسعه فعالیت‌های تولیدی و خدماتی به کار بگیرند. این رویکرد، جریان سرمایه را در اقتصاد تسهیل می‌کند و فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدید ایجاد می‌کند.
زمان‌بندی درست در وصول مالیات، علاوه بر کاهش فشار مالی، اعتماد فعالان اقتصادی را افزایش می‌دهد. هنگامی که مؤدیان احساس می‌کنند سازوکارهای مالیاتی منصفانه و کارآمد طراحی شده‌اند، همکاری آنها با نظام مالیاتی تقویت می‌شود. این تعامل مثبت، موجب می‌شود فرآیند مالیات‌ستانی با سهولت، شفافیت و دقت بیشتری انجام شود.
ستون شفافیت و عدالت اقتصادی
فناوری‌های نوین، بنیان تحول در نظام مالیاتی را تشکیل می‌دهند. توسعه سامانه‌های الکترونیکی و صدور صورتحساب دیجیتال، دقت و سرعت فرآیندهای مالیاتی را افزایش می‌دهد. در این نظام، داده‌ها به‌صورت خودکار پردازش می‌شوند و امکان خطا یا تاخیر به حداقل می‌رسد.هوشمندسازی، ارتباط میان مؤدیان و سازمان مالیاتی را ساده‌تر و موثرتر می‌کند. مؤدیان می‌توانند اظهارنامه‌ها و مدارک خود را از طریق سامانه‌های الکترونیکی ارسال کنند و بدون نیاز به مراجعه حضوری، امور خود را پیگیری نمایند.
این فرآیند باعث می‌شود وقت و انرژی فعالان اقتصادی در مسیر تولید و توسعه صرف شود و کارآیی نظام مالیاتی افزایش یابد.اعتبارسنجی فعالان اقتصادی، یکی از ارکان اساسی نظام مالیاتی هوشمند است. با اجرای این فرآیند، سازمان مالیاتی می‌تواند صحت اطلاعات معاملات را بررسی کند و از صدور فاکتورهای غیرواقعی جلوگیری نماید.
این اقدام، اعتماد عمومی به شفافیت اقتصادی را تقویت می‌کند و فضای رقابتی سالم‌تری در بازار ایجاد می‌کند.شفافیت در گردش مالی و ثبت الکترونیکی معاملات، به دولت امکان می‌دهد برنامه‌ریزی اقتصادی دقیق‌تری انجام دهد و سیاست‌های مالی را بر مبنای داده‌های واقعی تنظیم کند. به این ترتیب، هم مؤدیان از عدالت در مالیات‌ستانی بهره‌مند می‌شوند و هم منابع مالی کشور به‌صورت هدفمند و کارآمد تخصیص می‌یابد.
حذف ممیزمحوری و تسهیل تعامل با مؤدیان
نظام مالیاتی نوین با تکیه بر فناوری اطلاعات، فرآیند رسیدگی به پرونده‌ها را متحول کرده است. در این نظام، داده‌ها جایگزین تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای می‌شوند و عدالت مالیاتی با دقت بیشتری تحقق می‌یابد.کاهش وابستگی به روش‌های سنتی و ممیزمحور، موجب می‌شود مؤدیان بدون نگرانی از برخوردهای غیرضروری، اطلاعات خود را با اطمینان ثبت کنند. ارتباط غیرحضوری از طریق سامانه‌ها، شفافیت را افزایش می‌دهد و هزینه‌های اداری را کاهش می‌دهد.
در چنین بستری، تعامل میان دولت و بخش خصوصی به‌صورت سازنده و موثر شکل می‌گیرد.نظام مالیاتی کارآمد، همواره بر حمایت از مؤدیان قانون‌مدار تاکید می‌کند. طراحی فرآیندهای شفاف و ساده، موجب می‌شود پرداخت مالیات به تجربه‌ای آسان و قابل پیش‌بینی تبدیل شود.
مؤدیان می‌توانند در بسترهای الکترونیکی، اظهارنامه‌های خود را ثبت و مالیات را به‌صورت مستقیم پرداخت کنند.این سازوکار، نه‌تنها سرعت انجام کارها را افزایش می‌دهد بلکه رضایت مؤدیان را نیز بالا می‌برد. هنگامی که مؤدی احساس کند در فرآیند مالیاتی عدالت رعایت می‌شود و سازوکارها شفاف و منصفانه هستند، همکاری داوطلبانه او تقویت می‌شود. در نتیجه، نظام مالیاتی با پایداری و ثبات بیشتری عمل می‌کند.
زیرساخت‌های دیجیتال؛ پایه توسعه اقتصادی
پیشرفت در حوزه مالیات هوشمند نیازمند زیرساخت‌های فنی، ارتباطی و آموزشی است. ایجاد شبکه‌های امن و سریع، توسعه پایگاه‌های داده منسجم و آموزش کاربران، بخش جدایی‌ناپذیر از مسیر هوشمندسازی به شمار می‌آید.سرمایه‌گذاری در این حوزه، در واقع سرمایه‌گذاری برای آینده اقتصاد کشور است. زیرا هرچه فرآیندهای مالیاتی دقیق‌تر، سریع‌تر و ساده‌تر شوند، مشارکت اقتصادی افزایش می‌یابد و دولت می‌تواند منابع خود را با کارآمدی بیشتری مدیریت کند.انضباط مالیاتی هوشمند، نماد بلوغ اقتصادی و مدیریتی کشور است. با اجرای صحیح سیاست‌های نوین، می‌توان شفافیت مالی، عدالت اقتصادی و اعتماد اجتماعی را به‌طور هم‌زمان تقویت کرد.
دریافت مالیات در زمان مناسب، توسعه زیرساخت‌های هوشمند، حذف ممیزمحوری و اعتبارسنجی فعالان اقتصادی، همگی ابزارهایی هستند که به افزایش کارآیی نظام مالیاتی و پویایی اقتصاد کمک می‌کنند.حرکت به سمت مالیات‌ستانی هوشمند، گامی در مسیر توسعه پایدار و تعامل سازنده میان دولت و مردم است. این مسیر، با تکیه بر فناوری، همکاری و اعتماد متقابل، می‌تواند چهره جدیدی از نظام مالیاتی کارآمد، پاسخگو و آینده‌نگر را در کشور ترسیم کند.
* کارشناس حوزه مالیاتی
