کاهش آلودگی هوای کلانشهرها با بنزین باکیفیت
راهکار تبدیل متانول به بنزین (MTG)
بنزین غیراستاندارد معمولا دارای مقادیر بالاتری از سولفور، آروماتیکها، بنزن و سایر افزودنیهای نامطلوب است. وجود این ترکیبات منجر به افزایش انتشار آلایندههایی نظیر مونوکسیدکربن، هیدروکربنهای نسوخته، اکسیدهای نیتروژن و ذرات معلق میشود. از طرفی یکی از عوامل موثر بر کیفیت بنزین، عدد اکتان است.
بنزین با عدد اکتان پایین به دلیل احتراق ناقصتر در موتور، باعث افزایش تولید آلایندههایی مانند مونوکسیدکربن، هیدروکربنهای نسوخته و ذرات معلق میشود. این نوع سوخت همچنین احتمال پدیده «ناک» را در موتور بالا میبرد، عملکرد موتور را کاهش میدهد و مصرف سوخت را بیشتر میکند که در مجموع منجر به انتشار بیشتر گازهای آلاینده در هوا میشود. در شهرهای بزرگ که ترافیک سنگین و حجم بالای خودروها وجود دارد، استفاده از بنزین با اکتان پایین میتواند یکی از عوامل تشدید آلودگی هوا و کاهش کیفیت آن باشد. 
بررسی وضعیت کیفیت بنزین تولیدی کشور
میزان ظرفیت تولیدی بنزین کشور توسط 10 پالایشگاه کشور حدود 120میلیون لیتر در روز است که حدود 25درصد از آن، یورو 4 و 5 با عدد اکتان 91و مابقی بنزین تولیدی از نوع بنزین معمولی با عدد اکتان 87 است. همچنین در شهر تهران با توجه به مصرف روزانه بیش از 20میلیون لیتر در روز تنها 65درصد بنزین مصرفی دارای استاندارد یورو 4 و 5 است و بقیه بنزین مصرفی از نوع معمولی است.
تولید بنزین باکیفیت بالا با استفاده از فناوری تبدیل متانول به بنزین (MTG) ظرفیت بالای تولید متانول در کشور در کنار کاهش شدید سوددهی این محصول طی سالهای اخیر، به یکی از چالشها و بحرانهای مهم صنعت پتروشیمی بدل شدهاست. در حالحاضر ظرفیت نصبشده متانول در ایران حدود ۱۵میلیون تن در سال است. هرچند بهدلیل محدودیتها و مشکلات مرتبط با تامین گاز، میزان تولید واقعی کمتر از این مقدار است.
بر اساس برنامههای توسعهای و بهرهبرداری از واحدهای جدید، پیشبینی میشود ظرفیت تولید سالانه متانول کشور در آینده نزدیک به ۲۴میلیون تن برسد و طی پنج تا 6 سالآینده نیز تا سطح قابلتوجه ۳۰میلیون تن در سالافزایش یابد؛ رقمی که بیانگر رشد چشمگیر اما چالشبرانگیز این صنعت است. در حالحاضر حدود ۲۵درصد متانول تولیدی جهان در زنجیره سوخت مصرف میشود، اما متاسفانه با وجود ناترازی شدید سوخت در کشور، سهم ایران از این زنجیره تقریبا صفر است. ظرفیت بالای متانول در کشور از یکسو و کمبود بنزین از سوی دیگر، فرصتی ارزشمند برای حرکت به سمت تولید بنزین از متانول ایجاد کردهاست.
بنزینی که از متانول بهدست میآید، دارای عدد اکتان بسیار بالا و فاقد گوگرد (دارای استاندارد یورو5) است و میتوان آن را از باکیفیتترین انواع بنزین در جهان دانست؛ هرچند قیمت آن نسبت به بنزین معمولی اندکی بیشتر است، با اینحال این نوع بنزین میتواند همچون سایر انواع بنزین باکیفیت بالا، با دیگر فرآوردهها ترکیب شده و در نهایت موجب افزایش حجم تولید بنزین کشور نیز شود. با ساخت 4 واحد MTG با ظرفیت 600هزار تن در سال میتوان ظرفیت بنزین باکیفیت کشور را حدود 9میلیون لیتر در روز افزایش داد که با این حجم از بنزین میتوان بخشی از مساله آلودگی هوای شهر تهران را حل کرد.
* کارشناس انرژی
