چهار میلیارد دلار دیگر به واردات بنزین اختصاص مییابد؟
زمزمه بازگشت از یک تصمیم بزرگ
معاوضه صادرات نفت خام با واردات بنزين ۱۵۰ درصد افزايش يافت
در حالی که با آغاز ماه مرداد شایعه اتمام بودجه واردات بنزین قوت گرفته است، دیروز خبرگزاری‌ها خبر مربوط به احتمال ارائه لایحه تامین اعتبار واردات بنزین را تقویت کرده و از قول منابع پارلمانی نوشتند که این لایحه به‌زودی تقدیم مجلس خواهد شد.
پیشتر، خبرگزاری‌ها از قول حجت‌ا... غنیمی‌فرد، معاون امور بین‌الملل شرکت ملی نفت گزارش داده بودند که بودجه ۵/ ۲میلیارد دلاری واردات بنزین سال جاری تا اول مردادماه تمام خواهد شد. خبرگزاری مهر روز چهاردهم تیرماه به نقل از این مقام مطلع نوشته بود که بودجه واردات بنزین تا ۱۶روز دیگر تمام می‌شود. دلیل اینکه چرا بودجه پیش‌بینی‌شده برای تامین بنزین وارداتی کشور دو ماه زودتر از موعد مقرر تمام می‌شود نیز مربوط به نوسانات نرخ بنزین در سطح جهانی و گران‌تر شدن آن نسبت به قبل ذکر شده است. غنیمی‌فرد در این مصاحبه گفته بود که نرخ خرید بنزین در چند ماهه اخیر ۱۰سنت نسبت به قبل افزایش یافته و به ۵۰سنت هر لیتر رسیده است.
از سوی دیگر هنوز تکلیف طرح مدیریت جامع بنزین که از سوی مدیریت شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به هیات دولت ارائه شده بود، مشخص نشده است. قرار بود این طرح که شیوه‌های مختلف تهیه و توزیع بنزین در کشور را پیش‌بینی کرده بود تا آخر خردادماه گذشته در هیات‌دولت مطرح و تصویب شود. اما نه تنها که این طرح هنوز تکلیف مشخصی پیدا نکرده است، بلکه جلسات مکرر کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز که قرار بود با حضور شش عضو کلیدی کابینه راهکارهای لازم را برای تامین بنزین موردنیاز کشور مطالعه کند در این زمینه توفیقی کسب نکرده است. بر این اساس دیروز آگاهان به دنیای اقتصاد گفتند که با توجه به ضرورت واردات روزانه ۳۰ میلیون لیتر بنزین و اتمام اعتباراتی که به همین منظور در ابتدای سال، پیش‌بینی شده بود سایه‌ای از ابهام بر تکلیف بودجه واردات بنزین نقش بسته است.
معاوضه صادرات نفت خام با واردات بنزین ۱۵۰درصد افزایش یافت
در همین حال خبرگزاری مهر، دیروز گزارش داد: در سه ماهه اول امسال، حجم دلاری معاوضه صادرات نفت خام با واردات بنزین با ۱۵۰درصد افزایش نسبت به رقم مصوب بودجه‌ای به رقم یک میلیارد و ۵۵۲میلیون دلار رسید.
به گزارش این خبرگزاری و براساس گزارش‌های تهیه شده در وزارت امور اقتصادی و دارایی، در حالی میزان معاوضه صادرات نفت خام با واردات بنزین به ۱۳هزار و ۹۷۰میلیارد ریال معادل ارزی یک‌میلیارد و ۵۵۲میلیون دلار رسید که این رقم در مدت مشابه سال قبل صفر بود. میزان معاوضه صادرات نفت خام با واردات بنزین در سه ماهه اول امسال نسبت به رقم مصوب بودجه‌ای که ۵هزار و ۵۹۴میلیارد ریال بوده است، بیش از ۱۵۰درصد افزایش نشان می‌دهد.
این گزارش می‌افزاید: همچنین منابع حاصل دولت از صادرات نفت خام در سه ماهه اول امسال به ۳۹هزار و ۸۵۰میلیارد ریال رسید. البته در دو ماهه اول امسال میزان معاوضه صادرات نفت با واردات بنزین مورد نیاز کشور موضوع بند د تبصره ۱۱ قانون بودجه سال جاری مبلغی در حدود ۵۳هزار و ۸۲۰میلیارد ریال بود. این گزارش حاکی است که با توجه به اتمام بودجه ۵/ ۲میلیارد دلاری بنزین تا ماه آینده، دولت هنوز برای نحوه توزیع بنزین از نیمه دوم امسال تعیین تکلیف نکرده است. در عین حال، ارائه توزیع بنزین با کارت هوشمند نیز تا آذرماه سال جاری کاملا منتفی شده است.
سالانه ۱۵میلیارد دلار یارانه بنزین پرداخت می‌شود
پیش از این مدیرعامل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی ایران، با اشاره به رشد ۱۲درصدی عرضه بنزین در طی سال در کشور، گفته بود: اکنون ۴۰میلیون لیتر بنزین در کشور تولید و ۳۰میلیون لیتر نیز وارد می‌شود که برای تامین نیاز بنزین مصرفی تا پایان سال جاری به ۶میلیارد دلار اعتبار نیاز است. به گفته وی سالانه ۱۵میلیارد دلار یارانه بنزین پرداخت می‌شود.
سید حسن ضیاء کاشانی تصریح کرد: به علت عدم صرفه‌جویی در سه ماهه آخر سال گذشته برای تامین نیاز داخلی نفت گاز به کشور وارد شد و اگر این مساله ادامه یابد سال جاری نیز باید ۲میلیارد تومان به واردات نفت گاز اختصاص دهیم.وی افزود: این در حالی است که در ۹ ماهه سال گذشته صادرکننده گازوئیل بودیم.
ادامه وضعیت فعلی یا سهمیه‌بندی بنزین
کمیته ویژه دولت برای تصمیم‌گیری در مورد بنزین به ریاست وزیر کشور در مراحل پایانی برای تعیین تکلیف نحوه توزیع بنزین از نیمه دوم سال قرار دارد.
به گزارش مهر، میزان مصرف بنزین در کشور در حال افزایش است، به نحوی که میزان آن به روزانه ۷۵ تا ۷۶میلیون لیتر رسیده است.براساس لایحه بودجه سال ۸۵، دولت ۴میلیارد دلار برای واردات بنزین با فرض جیره‌بندی بنزین در نظر گرفته بود که مجلس ۵/ ۱میلیارد دلار آن را کاهش داد. البته در صورت عدم جیره‌بندی، دولت باید لایحه‌ای به میزان ۵/ ۲ تا ۵/ ۳میلیارد دلار بنزین به مجلس ارسال کند. این درحالی است که دولت هیچ منبعی نیز برای جبران آن غیر از حساب ذخیره ارزی ندارد.
هم‌اکنون در کمیته ویژه دولت برای تصمیم‌گیری در مورد بنزین مطرح شده است، اگر جیره‌بندی بنزین از ۱۵مهر ماه آغاز شود، به یک میزان ارز نیاز خواهد بود و اگر در ۱۵ دی ماه شروع شود، به مقدار دیگری از ارز احتیاج خواهد شد. به عبارت دیگر، هر چه این تصمیم‌گیری به سمت پایان سال سوق یابد، میزان واردات بیشتری برای پاسخگویی به مصرف نیاز خواهد بود که البته تمام این تصمیمات بستگی به نظر دولت و زمان تصمیم‌گیری آن دارد.
همچنین براساس گفته وزیر کشور، بنزین جیره‌بندی خواهد شد و این در حالی است که وزارت نفت برای انجام این تصمیم دو تاریخ یعنی ۱۵ مهر ماه و ۱۵ دی ماه را ارائه کرده بود که در صورت اجرایی شدن این تصمیم در هر یک از تاریخ‌های مذکور، بار مالی متفاوتی بر دولت تحمیل خواهد شد، به عبارت دیگر هر چه زمان اجرایی شدن تصمیم در مورد بنزین به عقب بیافتد، هزینه واردات بنزین بر دولت تحمیل خواهد شد. (در صورت جیره‌بندی شدن یا نشدن بنزین چند حالت ایجاد می‌شود که در صورت اجرایی شدن گزینه دوم به منابع ارزی بسیار زیادی نیاز خواهد بود.) البته براساس آخرین اطلاعات رسیده از وزارت نفت، بعید به نظر می‌رسد، کارت هوشمند در مهر و آبان ماه آماده شود و شاید آماده شدن آن تا سه ماهه آخر سال نیز به طول بیانجامد.
با وجود موارد مذکور، نظر دولت در ابتدا ساماندهی حمل‌ونقل عمومی و سپس طرح مساله جیره‌بندی یا افزایش قیمت بنزین بود، زیرا برخی از منابع که بدین منظور در تبصره بودجه ۸۵ پیش‌بینی شده بود، توسط مجلس حذف شد و منابع لازم برای ساماندهی تامین نشد . البته این در حالی است که دولت تلاش‌های زیادی را برای بهبود حمل‌ونقل شهری، تامین اتوبوس‌های لازم، حمل‌ونقل و مترو دارد. در این بین وزیر کشور نیز بر دوگانه سوز کردن خودروها بسیار خوشبین بود که در حال حاضر وزارت نفت در حال پیگیری این موضوع است. البته براساس برخی گزارش‌ها، تنها تاکنون یک‌سوم این امر تحقق یافته است.
تمام این مطالب گواه بر این است که پیش‌بینی در مورد تصمیم‌گیری نهایی دولت در مورد بنزین سخت به نظر می‌رسد. این گزارش حاکی است که کمیته‌ای زیر نظر وزیر کشور برای بررسی تمام مسائل مطرح در مورد بنزین تشکیل شده که در مراحل نهایی تصمیم‌گیری به سر می‌برد اما اینکه چه زمانی به نتیجه نهایی رسیده و این نظر اعلام شود، در ابهام است.
