برداشت خرمای پیارم ازنخلستان‌های حاجی آباد آغازشد؛
دنیای‌اقتصاد- بندرعباس- این محصول که به «خرمای شکلاتی» و «عروس خرماهای جهان» مشهور است، نه تنها نماد اقتصادی و کشاورزی این منطقه که برندی بین‌المللی برای ایران محسوب می‌شود. پاییز فصل پربرکتی برای نخلداران شهرستان حاجی‌آباداست.این منطقه درشمال هرمزگان، با برخورداری از آب و هوای گرم و خشک و قرارگیری در ارتفاع۷۰۰تا ۱,۲۵۰ متری از سطح دریا، به عنوان قطب بلامنازع تولید خرمای پیارم در کشور شناخته می‌شود. این منطقه بالاترین سطح زیر کشت و مقام نخست تولید خرما در ایران را به خود اختصاص داده است. جالب آنکه ۹۰ درصد از تولید خرمای استان هرمزگان ازارقام ممتاز و درجه یک دراین شهرستان به عمل می‌آید.
رشد تولید و افزایش اشتغالزایی
براساس اعلام محمدرضا شیخ‌زاده مدیر امورباغبانی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان، امسال ازهرهکتاربه طورمیانگین حدود ۸ تن خرما برداشت می‌شود.این صنعت، در فصل برداشت، برای ۷ هزار نفر به‌طور مستقیم و۱۵ هزار نفر به‌طور غیرمستقیم اشتغالزایی می‌کند.
برند هرمزگان در دنیا
۸۰ درصد از خرمای پیارم برداشت‌شده به کشورهای حاشیه خلیج فارس، شرق آسیا، اروپا، آمریکا، کانادا و استرالیا صادرمی‌شود.این صادرات، سالانه حدود ۲۰۰ میلیون دلار برای کشورارزآوری دارد. ثبت جهانی این محصول، نقش بسزایی در توسعه بازارهای بین‌المللی و افزایش اعتبار آن ایفا کرده است.او، ارقام خرمای پیارم تولید شده در این استان را شامل ممتاز،درجه یک و درجه دوم می‌داند.
چالش‌های پیش روی تولیدکنندگان
مدیرامور باغبانی سازمان جهادکشاورزی هرمزگان درپاسخ به این پرسش که چه تغییراتی دروضعیت خرمای پیارم پس از ثبت ملی و جهانی بوجودآمده می گوید:شرایط تولید، نگهداری و صادرات آن تغییراتی ایجاد شده که می توان به توسعه صنایع تبدیلی، سردخانه ها ومراکز بسته بندی،افزایش صادرات، توسعه سطح زیر کشت اشاره کرد. شیخ‌زاده معتقد است : برای حضوربیشتر و قوی تر خرمای پیارم دربازارهای جهانی، توسعه صنایع بسته بندی و تبدیلی،افزایش تولید در واحد سطح،تولید محصول سالم و عاری از سم و کود(ارگانیک)، ایجاد دفاتر نمایندگی فروش درسطح جهانی، جذب سرمایه گذار جهت تولید پیارم در استان هرمزگان ضروری است. اومی افزاید: این نوع خرما در تمام مناطق حاجی آباد کشت می شود.به گفته او، نوسانات ارزی، تحریم ها، وجود دلالان، بسته بندی نامناسب ازمشکلاتی است که تولیدکنندگان خرمای پیارم در جهت تولید و عرضه این محصول به بازارهای داخلی و خارجی با آن مواجه هستند.
حمایت های دولت
این مسوول در خصوص حمایت های دولت از نخلداران وشرکت های فعال در صادرات خرمای پیارم می‌گوید: رایزنی با کنسولگرهای هند وچین جهت صادرات خرمای پیارم به این کشورها،اعطای تسهیلات ویژه صادرات و بهره گیری ازظرفیت انجمن خرما و اتاق بازرگانی جهت تسهیل فرایندکارو راهنمایی صارکنندگان ازاهم حمایت های دولت ازنخلداران وشرکت های فعال در صادرات خرمای پیارم است.
اشتغالزایی درنخلستان ها
سالانه به طور متوسط بین ۳۰۰ تا۴۰۰هکتار به اراضی سطح زیر کشت خرما درشهرستان حاجی آباد اضافه می شود که این حرکت کمک شایانی به افزایش اشتغال و درآمد زایی مردم منطقه و استان خواهد کرد. برداشت خرما در هرمزگان با خرمای آل مهتری از اول خرداد آغاز و با برداشت پیارم به پایان می‌رسد. درهرمزگان ۵۵ نوع خرما تولید می‌شود که ۲۰ رقم آن تجاری است. استان هرمزگان با ۳۸ هزار هکتار نخلستان زیرکشت و تولید ۲۰۰ هزار تن خرما در سال رتبه چهارم تولید خرما و رتبه سوم سطح زیرکشت را در کشور دارد.
مناطق زیرکشت
یعقوب محمد مرادی، مدیرجهاد کشاورزی شهرستان حاجی‌آباد،نیزمی گوید: برداشت خرمای پیارم ازنخلستان های این شهرستان از اواسط مهر آغازشده و تا آذرماه ادامه خواهد داشت. اوبه مناطق کشت خرمای پیارم اشاره می کند وادامه می دهد: این رقم خرما در مناطق مختلف شهرستان حاجی آباد همچون باینوج، دهستان، تزرج، چاه تر، برآفتاب،هاشم آباد ، طاشکوییه کشت می شود.اومعتقد است :باشناسایی این رقم در دنیا باعث رونق وارزش زنجیره تولیدخرمای پیارم شده، افرادزیادی شامل کارگران فصلی از منافع آن بهره مند می شوند.
آثارجهانی شدن
وی حضور دربازارهای جهانی رامستلزم ایجاد نمایشگاه های داخلی وخارجی ، افزایش کیفیت محصول از طریق مراقبت های ویژه باغداران ،تولید محصول سالم و اخذ گواهی سالم توسط باغداران عمده و ایجادروابط دیپلماتیک با کشورهای خارجی می داند محمد مرادی می گوید:باجهانی شدن خرمای پیارم هم سطح زیرکشت وهم قیمت محصول افزایش یافته و صادرات نیزبیشترشده است.مدیرجهادکشاورزی شهرستان حاجی آباد درادامه،افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی، بالا رفتن دستمزد کارگران وهمچنین افزایش هزینه های جانبی را ازچالش های نخلداران شهرستان حاجی آباد می داند.وی ثبت جهانی خرمای پیارم را بسیارمثبت ارزیابی می کند ومی گوید: پس از ثبت جهانی خرمای پیارم، ازسوی دولت بیمه این رقم نسبت به ارقام دیگربه صورت ویژه انجام می شود.همچنین این رقم درپرداخت یارانه نهال نسبت به سایرارقام در اولویت قراردارد.او، توزیع نهال های کشت بافت، پرداخت یارانه کشت پاجوش، اجرای آبیاری تحت فشار در باغات، برنامه های آموزشی و ترویجی درخصوص افزایش عملکرد محصول و بازسازی باغات فرسوده، مکانیزه نمودن برداشت وبازاریابی این محصول را ازدیگر اقدامات مفید پس از ثبت جهانی خرمای پیارم می داند.
ضرورت حمایت دولت
راشد دهقانی رییس انجمن خرمای هرمزگان ، کمبود امکانات ترویج و آموزش نخلداران برای ارتقا بهره وری، عدم دسترسی به نهاده های کشاورزی وادوات باغداری نظیر تراکتورو غیره با قیمت متعادل وکمبود نقدینگی نخلداراران و عدم همکاری کامل مسوولان دولتی دراین بخش را از جمله مشکلات نخلداران برای تولید خرمای پیارم می داند.اومی گوید:خرماهای برداشت شده توسط تعدادی ازتجارمنطقه خریداری و پس ازبسته بندی کامل روانه بازارهای داخلی و خارجی می گردد.او معتقد است: برای افزایش تولید خرمای پیارم و بهره وری بیشتر، دولت می تواند با برگزاری دوره های آموزشی ترویج ، اعطای تسهیلات با بهره پایین ،تامین نهاده ها وادوات کشاورزی با قیمت مناسب به نخلداران از تولیدکنندگان این رقم خرمای مرغوب حمایت کند. رییس انجمن خرمای هرمزگان اضافه می کند:۸۰درصد نخلستان های پیارم به سیستم آبیاری نوین تحت فشار مجهز شده اند که اکثراین سیستم ها به دلیل به سرآمدن تاریخ مصرفشان نیاز تعویض ،نوسازی و بهسازی دارند که نیازمندکمک دولت هستیم.
چالش نخلداران
او برخلاف نظر برخی مسوولان تاکید می کند:با جهانی شدن خرمای پیارم هنوزآثارجهانی شدن آن ملموس نیست.او یکی دیگرازچالش نخلداران راکمبود صنایع تبدیلی می داند ومی گوید:حدود۲۵سردخانه نگهداری و بسته بندی درشهرستان حاجی آباد وجوددارد که پاسخگوی نیاز نخلداران نیست. رییس انجمن خرمای هرمزگان تاکید می کند:دولت باید ازاین محصول استراتژیک که می تواندارزآوری خوبی برای کشورداشته باشد،همچنین درزمینه اشتغالزایی وروابط بهتر با کشورهای جهان موثر باشد، حمایت جدی کند.
آینده طلای هرمزگان
خرمای پیارم، با ویژگی‌های منحصر به فردی چون خشک بودن، قابلیت نگهداری طولانی، پوست نازک و ظاهر زیبا، نه تنها «مرغوب‌ترین خرمای جهان» شناخته می‌شود، بلکه به عنوان یک محصول استراتژیک می‌تواند نقش کلیدی در ارزآوری، اشتغالزایی و تقویت روابط تجاری ایران ایفا کند. برای تثبیت و تقویت این جایگاه، حمایت همه‌جانبه دولت از طریق توسعه زیرساخت‌ها، نوسازی تجهیزات، تسهیل صادرات و توانمندسازی نخلداران امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. آینده درخشان طلای سیاه هرمزگان در گرو سرمایه‌گذاری هوشمند و مدیریت یکپارچه زنجیره تولید تا صادرات است.
