هزینه‌های پنهان لغو بازی‌های فوتبال
از نفس افتاده!
این تصمیم‌ها کاملا ضروری و در راستای حفظ سلامت بازیکنان، داوران و تماشاگران است، اما یک روی دیگر هم دارد؛ زیان‌های اقتصادی قابل‌توجه برای باشگاه‌ها، پخش‌کنندگان تلویزیونی، اسپانسرها و حتی کسب‌وکارهای کوچک اطراف استادیوم‌ها.
نخستین ضربه را خود باشگاه‌ها می‌خورند. وقتی بازی لغو می‌شود، فروش بلیت یا متوقف می‌شود یا باید وجه مربوط به آن به تماشاگران بازپرداخت شود. این یعنی کاهش مستقیم درآمد. هزینه‌های آماده‌سازی ورزشگاه، نیروهای اجرایی، امنیت، حمل‌ونقل و هماهنگی‌ها هم معمولا قابل بازگشت نیست.
به عبارت دیگر باشگاه‌ها در هر لغو، بخشی از هزینه‌های خود را بدون هیچ درآمدی از دست می‌دهند. به طور نمونه کافی است شرایط تیمی را در نظر بگیریم که برای برگزاری بازی به شهر میزبان سفر کرده و اینک با لغو مسابقه مواجه شده است. این تیم یا باید به شهر خودش برگردد و دوباره این پروسه را تکرار کند، یا در خوش‌بینانه‌ترین حالت یکی، دو روز بیشتر در آن شهر بماند و هزینه اقامت بدهد تا شرایط برای برگزاری بازی مساعد شود.
در طرف دیگر، شبکه‌های پخش تلویزیونی هم با مشکل مواجه می‌شوند. مسابقات فوتبال ستون اصلی جدول پخش و درآمد تبلیغاتی است و هر جابه‌جایی یا توقف مسابقات باعث کاهش درآمد، اختلال در قراردادهای اسپانسری و حتی فشار برای جبران خسارت می‌شود. اسپانسرها هم که برای دیده‌شدن در مسابقات برنامه‌ریزی کرده‌اند، از این مزیت باز می‌مانند.
علاوه بر این، اثر لغو بازی‌ها فقط داخل ورزشگاه نیست؛ کسب‌وکارهای روز مسابقه مثل کافه‌ها، رستوران‌ها، تاکسی‌ها، فروشندگان محصولات ورزشی و حتی دستفروشان اطراف استادیوم بخشی از درآمد هفتگی خود را از دست می‌دهند. از این رو در شهرهایی مثل تهران که آلودگی هوا فصلی و تکراری است، این خسارت‌ها در طول سال به رقم قابل‌توجهی می‌رسد.
البته این مشکل فقط محدود به ایران نیست. در دهلی‌نو، پکن و چند شهر بزرگ دیگر جهان نیز مسابقات فوتبال و کریکت بارها به دلیل آلودگی لغو شده‌اند. گزارش‌های بین‌المللی نشان می‌دهد تیم‌ها برای کاهش اثرات اقتصادی، از بیمه رویداد، بندهای دقیق فورس‌ماژور، برنامه‌ریزی جایگزین برای پخش و حتی جابه‌جایی محل مسابقه استفاده می‌کنند.
در مجموع، لغو بازی به‌خاطر آلودگی هوا یک تصمیم درست، اما پرهزینه است. اگر آلودگی هوا همچنان ادامه‌دار باشد، فوتبال ایران ناچار است به‌سراغ راهکارهای حرفه‌ای‌تر، برنامه‌ریزی مالی دقیق‌تر و سیاست‌های پیشگیرانه شهری برود تا هزینه‌های پنهان چنین تصمیم‌هایی کمتر شود.
* کارشناس اقتصاد ورزش
