کاهش شدت اثرات تغییرات اقلیمی: قطعا اولین دستاورد فناوری‌‌های پاک، رهایی از بند آلودگی‌‌های زیست‌‌محیطی ناشی از سوخت‌‌های فسیلی خواهد بود. سوخت‌‌های فسیلی از بزرگ‌ترین منابع انتشار گازهای گلخانه‌‌ای نظیر دی‌‌اکسید کربن محسوب می‌‌شوند. اثر گلخانه‌‌ای ناشی از ورود این نوع گازها به اتمسفر باعث محبوس‌‌‌‌شدن گرمای زمین و بروز عواقبی زنجیره‌‌وار همچون تغییرات اقلیمی در سیاره خواهد شد.

طبق پیش‌بینی‌ها، ایران در سال‌های آینده  نیز همچون چند سال اخیر با کمبود قابل‌توجه گاز و برق مواجه خواهد بود. پیشگیری از تبدیل این  بحران به چالشی عمیق تر، نیازمند اقدامات پیشگیرانه و سیاست‌های پایدار است. در این میان، توسعه انرژی‌های تجدید پذیر به‌عنوان یک راه‌حل مؤثر برای کاهش وابستگی به منابع فسیلی و تأمین پایدار انرژی محسوب می‌شود.

در سال‌های اخیر، افزایش تقاضا برای انرژی و کاهش ظرفیت‌های تولیدی، به ناترازی انرژی در ایران منجر شده است. به‌عنوان‌مثال، پیش‌بینی‌شده که کشور در سال آینده بیشتر از ۲۴ هزار مگاوات فعلی با کسری برق مواجه می‌شود. این موضوع به‌ویژه در پیک مصرف تابستان و زمستان، چالش‌های گسترده‌ای را در تأمین برق پایدار به وجود می‌آورد.

علاوه بر آن، مشکل ناترازی گاز، به دلیل اولویت نداشتن تخصیص گاز به نیروگاه‌ها و صنایع عمده در فصل‌های سرد سال، یکی دیگر از معضلات جدی کشور است. معضلات زیست‌محیطی کشور به دلیل استفاده گسترده از سوخت‌های مایع برای جبران کمبود گاز در نیروگاه‌ها و افزایش آلودگی هوا ناشی از سوختن مازوت و گازوئیل هم روز‌به‌روز بیشتر می‌شود.

در سال‌های اخیر، ایران با چالش‌های قابل‌توجهی در زمینه تامین سوخت و برق روبه‌رو شده است. بحران انرژی در کشور، که ناشی از افزایش مصرف، محدودیت‌های زیرساختی و مشکلات مربوط به تأمین سوخت‌های فسیلی است، به یک دغدغه جدی برای دولت، صنایع و مردم تبدیل‌شده است. با توجه به پتانسیل‌های بالای ایران در زمینه انرژی‌های تجدید پذیر، این منابع می‌توانند راه‌حلی مناسب برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و تأمین انرژی پایدار باشند. در این گزارش به بررسی وضعیت فعلی انرژی‌های تجدید پذیر در ایران، چالش‌ها و فرصت‌ها، نقش صنایع بزرگ و اقدامات دولت پرداخته می‌شود.

بحران کمبود انرژی در ایران به‌ویژه در فصل‌های تابستان و زمستان به‌وضوح دیده می‌شود. در تابستان، اوج مصرف برق و نیاز به سوخت برای تولید انرژی در نیروگاه‌ها باعث ایجاد قطعی‌های گسترده برق در برخی مناطق کشور می‌شود. در زمستان نیز به دلیل افزایش مصرف گاز برای گرم کردن خانه‌ها و صنایع، کشور با مشکلاتی در تأمین گاز موردنیاز برای تولید برق و سوخت خانگی مواجه است. این بحران‌ها در کنار تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی، فشار زیادی به بخش انرژی وارد کرده است.

ایران با داشتن منابع غنی از انرژی‌های تجدید پذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی و بادی، می‌تواند به‌راحتی بحران انرژی را مدیریت کند. ایران یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در زمینه انرژی خورشیدی است. بر اساس گزارش‌ها، کشور به‌واسطه موقعیت جغرافیایی مناسب، می‌تواند از انرژی خورشیدی به‌عنوان یکی از منابع اصلی تأمین انرژی استفاده کند. مناطق مختلف کشور به‌ویژه در مناطق مرکزی، جنوبی و شرقی، از تابش آفتاب بالایی برخوردارند که این امر می‌تواند برای نصب پنل‌های خورشیدی مناسب باشد.

در کنار انرژی خورشیدی، ایران همچنین دارای منابع قابل‌توجهی از انرژی بادی است. به‌ویژه در مناطق شمالی و غربی کشور، سرعت باد برای تولید انرژی از طریق توربین‌های بادی مناسب است. در این میان، ایران می‌تواند از ظرفیت‌های موجود در این حوزه‌ها بهره‌برداری کند و به یکی از بازیگران اصلی در تولید انرژی تجدید پذیر تبدیل شود.

اصفهان  در سال‌های اخیر به دنبال توسعه انرژی‌های تجدید پذیر بوده است و اقداماتی برای حمایت از این بخش در دستور کار قرار داده است. یکی از مهم‌ترین اقدامات تعیین اهداف بلندمدت برای توسعه انرژی‌های تجدید پذیر و آغاز عملیات اجرایی برای ایجاد ظرفیتی بالاتر از ۵۰۰۰ مگاوات برق خورشیدی است.

علاوه بر این نهادهای دولتی و عمومی در صدد هستند با کمک دولت تسهیلات مالی و اعتباری برای پروژه‌های انرژی تجدید پذیر فراهم کند. به همین منظور، برخی از محدودیت‌های قانونی و مالی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در این حوزه کاهش‌یافته‌اند. همچنان که دولت درحال‌توسعه قوانین و مقررات جدیدی است که می‌تواند روند توسعه پروژه‌های انرژی تجدید پذیر را تسهیل کند.

صنایع بزرگ ایران، به‌ویژه صنایعی که به مصرف بالای انرژی نیاز دارند، می‌توانند نقش مهمی در توسعه انرژی‌های تجدید پذیر ایفا کنند. صنایع فولاد، سیمان، نفت و گاز ازجمله صنایعی هستند که می‌توانند با سرمایه‌گذاری در پروژه‌های انرژی تجدید پذیر، نه‌تنها به کاهش هزینه‌های انرژی خود کمک کنند، بلکه در کاهش فشار بر شبکه انرژی کشور نیز مؤثر باشند.

به‌عنوان‌مثال، شرکت فولاد مبارکه اصفهان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد در ایران، برنامه‌ریزی کرده است تا ظرفیت تولید انرژی تجدید پذیر خود را به ۶۰۰ مگاوات افزایش دهد. این شرکت قصد دارد با نصب نیروگاه‌های خورشیدی و بادی، بخشی از نیاز خود به انرژی را تأمین کند و همچنین به شبکه سراسری برق کشور کمک کند. این پروژه‌ها می‌توانند به‌ویژه در فصل تابستان، که مصرف برق در کشور به اوج خود می‌رسد، مؤثر واقع شوند.

باوجود پتانسیل‌های بالای انرژی تجدید پذیر در ایران، توسعه این منابع با چالش‌های زیادی مواجه است. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، کمبود سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذاری در پروژه‌های انرژی تجدید پذیر نیازمند حمایت‌های مالی از سوی دولت و بخش خصوصی است. در حال حاضر، باوجود پیشرفت‌های خوبی که در این حوزه‌ها صورت گرفته است، همچنان نیاز به افزایش سرمایه‌گذاری و جذب منابع مالی برای تسریع روند توسعه این پروژه‌ها احساس می‌شود.

چالش دیگر، فقدان زیرساخت‌های مناسب برای انتقال و توزیع انرژی‌های تجدید پذیر است. بسیاری از مناطق ایران که دارای منابع غنی انرژی خورشیدی و بادی هستند، از زیرساخت‌های لازم برای انتقال این انرژی‌ها به مراکز مصرف بهره‌مند نیستند. به همین دلیل، یکی از الزامات توسعه انرژی‌های تجدید پذیر در ایران، توسعه شبکه‌های انتقال و توزیع برق است.

با توجه به بحران‌های موجود در تأمین انرژی و پتانسیل‌های قابل‌توجه ایران در زمینه انرژی‌های تجدید پذیر، دولت، صنایع و بخش خصوصی باید هم‌افزایی بیشتری داشته باشند. ایران می‌تواند با بهره‌برداری از منابع تجدید پذیر خود، نه‌تنها بحران انرژی را حل کند، بلکه به کشوری پیشرو در زمینه تولید انرژی‌های پاک و تجدید پذیر تبدیل شود. سرمایه‌گذاری در این حوزه، به‌ویژه در پروژه‌های خورشیدی و بادی، می‌تواند راه‌حل مؤثری برای رفع نیازهای انرژی کشور باشد و به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی کمک کند.