رویدادهای استارت‌آپی نمایشگاه جیتکس گلوبال (GITEX GLOBAL) که از ۱۳ تا ۱۷ اکتبر ۲۰۲۵ (21 تا 25 مهر 1404) در مرکز تجارت جهانی دوبی برگزار می‌شود، بزرگ‌ترین رویداد فناوری جهان است که بیش از ۶۵۰۰ غرفه‌دار، ۱۸۰۰ استارت‌آپ و ۱۲۰۰ سرمایه‌گذار از بیش از ۱۸۰ کشور جهان را گرد هم می‌آور

 رویدادهای بین‌المللی بزرگ در حوزه فناوری و استارت‌آپ طی دهه‌ها به‌ طرز قابل‌توجهی تکامل یافته‌اند و از نمایشگاه‌های تجاری ساده به اکوسیستم‌هایی پیچیده‌ تبدیل شده‌اند که نوآوری و توسعه اقتصادی را پیش می‌برند. این رویدادها با مقیاس گسترده، تنوع شرکت‌کنندگان، تمرکز استراتژیک و توانایی ایجاد تاثیرات اقتصادی و اجتماعی قابل‌توجه شناخته می‌شوند. آنها به‌عنوان شاخص‌های روندهای فناوری، شتاب‌دهنده برای استارت‌آپ‌ها و هاب‌های حیاتی شبکه‌سازی برای ذی‌نفعان جهانی عمل می‌کنند. چند نمونه موفق برای آشنایی بیشتر بررسی می‌شود.

نمایشگاه خلیج فارس

Khorami Azade copy

جیتکس (GITEX) امارات که در سال ۱۹۸۱ در دوبی آغاز به کار کرد، از نمایشگاه محلی به یکی از بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین نمایشگاه‌های فناوری در جهان به‌ویژه، در خاورمیانه، آفریقا و آسیا تبدیل شده است. تکامل این نمایشگاه نشان‌دهنده سازگاری استراتژیک با تغییرات فناوری و اهداف اقتصادی منطقه‌ای است.

تمرکز جیتکس در ابتدا بر کامپیوترهای شخصی و راه‌حل‌های فناوری اطلاعات بود، اما در دهه ۲۰۰۰ گسترش یافت و فناوری‌های نوظهور همانند هوش مصنوعی، محاسبات ابری، امنیت سایبری، اینترنت اشیا و فین‌تک را نیز دربر گرفت. نقطه عطف مهم، تبدیل آن به جیتکس گلوبال در سال ۲۰۲۰ بود که با معرفی نمایشگاه‌های تخصصی همزمان همانند  AI Everything، Fintech Surge، Global DevSlam، Future Blockchain Summit  و XVERSE  (برای نوآوری‌های متاورس و وب ۳) همراه شد. این رویداد همچنین North Star را راه‌اندازی کرد؛ پلت‌فرمی اختصاصی برای استارت‌آپ‌ها که شامل مسابقات ارائه ایده و اتصال کارآفرینان با سرمایه‌گذاران از بیش از ۱۸۰ کشور است. موفقیت جیتکس ناشی از چهار استراتژی کلیدی تنوع استراتژیک، ادغام اکوسیستم استارت‌آپی، گسترش جهانی و رهبری فکری است.

شهر هوشمند

کنگره جهانی نمایشگاه شهر هوشمند (SCEWC) که از سال ۲۰۱۱ هر سال در بارسلونا (اسپانیا) برگزار می‌شود، به رویداد بین‌المللی پیشروی حوزه شهرها و نوآوری شهری تبدیل شده است. این رویداد اکوسیستم قدرتمندی از رهبران شرکت‌های جهانی، دولت‌ها و سازمان‌های استراتژیک را گردهم می‌آورد تا تغییرات به سمت پارادایم‌های شهری پایدار، کارآمد و انسان‌محور پیش برود. تاثیر SCWEC در توانایی آن برای اتحاد نوآوری شهری در سطح جهانی، توانمندسازی شهرها از طریق نوآوری اجتماعی و شناسایی راه‌حل‌هایی برای چالش‌های فوری شهری نهفته است. این رویداد شامل یک کنگره با حضور کارشناسان برجسته شهری، فضای نوآوری و خلاقیت برای کارآفرینی مبتنی بر فناوری، نمایشگاه (EXPO) برای شرکت‌های بین‌المللی جهت ارائه راه‌حل‌ها و رویدادها و کارگاه‌های جانبی متنوع است. چهار عامل کلیدی موفقیت SCEWC شامل تمرکز تخصصی با تاثیر گسترده، تعامل چندذی‌نفعی، دامنه جهانی از طریق نسخه‌های جانبی وتاکید بر پایداری و تنوع است:

نمایشگاه ترکیبی

نمایشگاه جامع و ترکیبی فناوری‌های پیشرفته و نوآوری دیجیتال (CEATEC) ژاپن، پیشینه طولانی دارد که به نمایشگاه صنایع الکترونیک در ژاپن (۱۹۶۲) بازمی‌گردد. این نمایشگاه در سال ۲۰۰۰ با COM JAPAN  ادغام شد و CEATEC JAPAN شکل گرفت و به نمایشگاه جامع فناوری اطلاعات و الکترونیک پیشرفته تبدیل شد. در سال ۲۰۱۶، این نمایشگاه تغییر شکل داد و تمرکزش را بر سامانه‌های سایبری ‌فیزیکی و اینترنت اشیا گذاشت. موضوع CEATEC با شعار «نوآوری برای همه»، بر تحقق نوآوری‌هایی تاکید دارد که فراتر از صنایع، کشورها و مرزهای منطقه‌ای رفته و برای همه افراد سودمند باشد. سه نقطه قوت CEATEC تاریخچه طولانی و قابلیت تطبیق، تمرکز بر هم‌آفرینی و حمایت دولت و صنعت است.

نمایشگاه مصرفی

CES که هر سال در لاس‌وگاس برگزار می‌شود به‌عنوان تاثیرگذارترین رویداد فناوری در سطح جهان، سکویی برای معرفی لوازم الکترونیکی مصرفی و فناوری‌های نوظهور است. این نمایشگاه از سال ۱۹۶۷ در نیویورک آغاز شد و به معرفی محصولات نمادین همانند ویدئو (VCR) در سال ۱۹۷۰، دی‌وی‌دی‌پلیر در سال ۱۹۹۶ و HDTV در سال ۱۹۹۸ تبدیل شد. در سال ۱۹۷۸، CES به لاس‌وگاس منتقل شد تا از امکانات گسترده همایش‌های این شهر بهره ببرد. CES به مرور زمان تمرکزش را بر فناوری‌های نوظهوری همانند واقعیت مجازی، هوش مصنوعی و خودروهای خودران معطوف کرده و هزاران متخصص فناوری، خبرنگار و کارشناس صنعت را از سراسر جهان جذب می‌کند. سه جنبه کلیدی تاثیر CES سکوی جهانی نوآوری، تاثیر اقتصادی و ادغام استارت‌آپ‌ها است.

نمایشگاه استارت‌آپی

ویوا تک (Viva Technology) که در سال ۲۰۱۶ از سوی گروه Publicis و روزنامه Les EchosLe Parisien  تاسیس شد، خیلی زود جایگاه خودش را به‌عنوان بزرگ‌ترین رویداد استارت‌آپی و فناوری اروپا پیدا کرد و هر سال در پاریس برگزار می‌شود. هدف اصلی آن، شتاب‌بخشی به نوآوری از طریق اتصال استارت‌آپ‌ها، رهبران فناوری، شرکت‌های بزرگ و سرمایه‌گذاران برای مواجهه با چالش‌های جهانی است. ویواتک به دلیل موضوعات تحول‌آفرین، رونمایی‌ها و نمایش‌های جهانی، معرفی محصولات جدید و برگزاری کنفرانس‌ها شناخته می‌شود و با ایجاد اکوسیستم تعاملی، فضایی فراهم می‌کند که در آن کسب‌وکار و نوآوری به هم می‌رسند. این رویداد تاکنون بیش از ۱۸۰ هزار شرکت‌کننده و ۱۴ هزار استارت‌آپ را جذب کرده و زمینه‌ساز بیش از ۶۴۰ هزار ارتباط تجاری شده است. سه عامل موفقیت ویوا‌تک تمرکز قوی بر استارت‌آپ‌ها، مشارکت در سطح بالا و تعهد به پایداری است.

نمایشگاه اروپا

نمایشگاه و کنگره (itsa) که هر سال در شهر نورنبرگ آلمان برگزار می‌شود، بزرگ‌ترین نمایشگاه تجاری اروپا در حوزه امنیت فناوری اطلاعات است. این رویداد از سال ۲۰۰۹ تاکنون به‌عنوان نقطه ملاقات مهم تصمیم‌گیرندگان، کارشناسان و مسئولان امنیت فناوری اطلاعات در همه بخش‌ها عمل کرده و طیف کامل محصولات و خدمات امنیت سایبری را دربر می‌گیرد. موضوع‌های کلیدی آن شامل امنیت ابری و موبایل، امنیت داده و شبکه، حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی و امنیت صنعتی است. این نمایشگاه با راه‌حل‌های سفارشی و برنامه‌های سخنرانی و کنگره، گفت‌وگو درباره موضوع‌های روز امنیت فناوری اطلاعات را تقویت می‌کند. سه عامل کلیدی موفقیت این نمایشگاه تمرکز تخصصی، گفت‌وگوی صنعتی و تخصصی، شناخت نوآوری است.

شباهت‌ها و تفاوت‌ها

الکامپ (نمایشگاه بین‌المللی الکترونیک، کامپیوتر و تجارت الکترونیک ایران) بزرگ‌ترین و مهم‌ترین رویداد فناوری و اقتصاد دیجیتال در کشورمان شناخته می‌شود. الکامپ در بسیاری از جنبه‌ها مشابه رویدادهای جهانی فناوری همانند جیتکس،CES  و ویواتکنولوژی عمل می‌کند. این نمایشگاه بستر کلیدی برای معرفی تازه‌ترین دستاوردهای فناورانه و راهکارهای نوآورانه است و بخش‌هایی همانند الکام‌‌استارز مشابه پلت‌فرم‌های بین‌المللی استارت‌آپی نشان می‌دهد که استارت‌آپ‌ها در سطح ملی و بین‌المللی به‌عنوان موتور محرک نوآوری شناخته می‌شوند. الکامپ همانند رویدادهای جهانی بر شبکه‌سازی و همکاری میان شرکت‌ها، سرمایه‌گذاران، دولت و دانشگاه‌ها تاکید دارد و بخش الکام‌ترندز آن، با تمرکز بر فناوری‌های نوظهور همانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، بلاک‌چین و شهرهای هوشمند، همسو با روندهای جهانی است.

مهم‌ترین تجربه رویدادهای مشابه الکامپ در جهان این است که نمایشگاه صرفاً محل نمایش محصول نیست، بلکه اکوسیستم پویا برای سرمایه‌گذاری، شبکه‌سازی و انتقال دانش است. بااین‌حال، تفاوت‌های مهمی نیز وجود دارد. الکامپ هنوز از میزان مشارکت بین‌المللی و دسترسی به شبکه‌های سرمایه‌گذاری جهانی فاصله دارد و به دلیل شرایط ژئوپولیتیک و تحریم‌ها، شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی کمتری در آن حضور می‌یابند. این محدودیت، ادغام کامل شرکت‌های ایرانی در زنجیره‌های ارزش جهانی و دسترسی آنها به بازارها و استانداردهای بین‌المللی را دشوار می‌کند. چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در الکامپ عمدتاً داخلی است و برخلاف رویدادهای بین‌المللی، فرصت دسترسی به منابع مالی بزرگ و شبکه‌های راهبری جهانی محدود است.

محیط مقرراتی و سیاست‌های حمایتی نیز، اگرچه تا حدی وجود دارد، اما تحت تاثیر تحریم‌ها و محدودیت‌های داخلی، توان رشد سریع و بین‌المللی شدن را کاهش می‌دهد. اگرچه الکامپ نشست‌هایی برای تبادل دانش و بررسی فناوری‌های نوظهور دارد، ظرفیت آن برای جذب طیف گسترده‌ای از رهبران فکری بین‌المللی و اثرگذاری بر جریان‌های جهانی فناوری محدودتر از CES یا جیتکس است. به بیان دیگر، الکامپ در زمینه نمایش نوآوری، تقویت اکوسیستم استارت‌آپی، شبکه‌سازی و تمرکز بر فناوری‌های نوظهور با رویدادهای بزرگ جهانی شباهت دارد، اما برای دستیابی به سطح اثرگذاری بین‌المللی، نیازمند توسعه مشارکت‌های جهانی، جذب سرمایه خارجی، تخصصی‌تر شدن نمایشگاه و ایجاد بخش‌های جانبی قوی است که بتواند نقش محوری در اکوسیستم فناوری منطقه‌ای و جهانی ایفا کند.