الکامپ در سایه الکامپ
آیا الکامپ به شکوه خودش بازمی‌گردد؟
رویدادهایی که در سال‌های مختلف یادآور نام‌های بزرگی‌اند. برای مثال، الکام‌استارز یکی از بخش‌های جذاب نمایشگاه در سال‌های اوج آن بوده است یا رویداد توان‌تک یادآور کسب‌وکارهایی است که در این زمینه فعالیت می‌کردند. حتی امسال سالن تخصصی الکام هوش مصنوعی (AI) با تمرکز بیشتر بر هوش مصنوعی برپا شده است. ولی پرسش اینجاست که آیا صرفاً برگزاری رویداد که نه‌تنها برندهای خارجی مطرح در عرصه تکنولوژی در آن شرکت نمی‌کنند، بلکه حتی بسیاری از شرکت‌های مطرح داخلی نیز در آن حضور ندارند، می‌تواند به رشد این اکوسیستم کمک کند؟
نخستین تجربه من در الکامپ به دوران مدرسه بازمی‌گردد. در آن دوران شرکت‌های نوآور در زمینه اینترنت کمتر شناخته شده بودند و با توجه به آنکه فروش بالایی نداشتند، حضور شرکت‌ها در الکامپ محدود به چند شرکت نرم‌افزاری بزرگ که مشتریان سازمانی داشتند و همین‌طور اپراتورها و شرکت‌های فروش قطعه‌های کامپیوتری بود. به مرور با قدرت گرفتن کسب‌وکارهای اینترنتی و حضور سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی، این جریان تبدیل به فضایی برای ارائه تازه‌ترین دستاوردهای هر سال شرکت‌هایی همچون «بازار» (آن روزها کافه بازار)، «دیجی‌کالا» و مواردی از این دست شد. شرکت‌های مختلفی که امروزه بسیاری از آنها دیگر وجود ندارند یا به‌نحوی واگذار شده‌اند در الکامپ شرکت می‌کردند و به‌تبع آن، مدیران و سرمایه‌گذاران می‌توانستند با ارتباط گرفتن زمینه همکاری و سرمایه‌گذاری‌های مختلفی را فراهم کنند. آن روزها اگرچه درخشان‌ترین زمان در اقتصاد ایران نبود، اما نویدبخش حرکت از اقتصاد سنتی به سمت اقتصاد جهانی بود.
پیشتر در سال ۱۳۹۷ هم برای ویژه‌نامه الکامپ مقاله‌ای نوشته بودم که پیش از نگارش این مقاله، مروری بر آن داشتم. امروز پس از هفت سال که به آن مقاله و فضای الکامپ می‌نگرم، آنچه در این هفت سال تغییر کرده، فقط حذف شدن و شکست خوردن یا واگذار شدن کسب‌وکارهای متعدد بود که در آن مقاله فقط از آنها نامی باقی مانده، و آنچه بدون تغییر باقی مانده یا تشدید شده فقط تحریم‌ها، مهاجرت نیروی کار، دخالت‌های دولتی و ورود بیشتر افراد بدون تخصص در مقیاس جهانی به این عرصه بوده است. الکامپ که قرار بود فضایی برای رشد کسب‌وکارهای «الـ»کترونیکی و «کامپـ»یوتری فراهم آورد، فضایی ساخته که مهم‌ترین فعالان این اکوسیستم اثربخشی چندانی برای حضور در آن نمی‌بینند. قیمت‌های گزاف اجاره فضا و غرفه‌سازی در نمایشگاه بین‌المللی دیگر توجیه اقتصادی چندانی برای کسب‌وکارهایی که همه یکدیگر را می‌شناسند بدون آنکه بازیگر جدیدی در این نمایشگاه حضور پیدا کند، به وجود نمی‌آورد. حتی مسائل داخلی نظام صنفی رایانه‌ای نیز در ایجاد این فضا بی‌تاثیر نبوده و این صنف پس از کشمکش‌ها میان اکوسیستم و دولت، وجهه‌ای متفاوت با هدف خودش پیدا کرده است. طبیعی است در چنین فضایی الکامپ نیاز به بازنگری در روش‌هایش دارد.
امسال بخش‌های تخصصی مختلف از جمله پنل‌ها، رویدادها و سالن‌هایی به این نمایشگاه اضافه شده‌اند. این دست اقدام‌ها می‌تواند به بهبود شرایط الکامپ کمک کند، اما به شرطی که به غیر از توجه به صرفاً برگزاری، به جنبه‌های دیگر آن هم توجه شود. برای مثال، حضور شرکت‌های خارجی تنها محدود به تعدادی شرکت کوچک از کشورهایی که لزوماً پیشرو تکنولوژی نیستند که فضا را برای فروش قطعه‌ها یا تجهیزات خود باز دیده‌اند محدود شده است، در صورتی که دعوت از استارت‌آپ‌های کشورهایی مثل عراق یا ترکیه و چین و هند هم می‌توانست رونق خاصی به این نمایشگاه ببخشد. اگرچه این شرکت‌ها به علت تحریم‌ها بعید است به‌عنوان غرفه‌دار حضور داشته باشند، ولی دست‌کم داشتن چند ارائه حتی آنلاین از چنین افرادی، یا حضورشان تنها به‌عنوان بازدیدکننده هم می‌توانست آورده خوبی برای رونق این نمایشگاه داشته باشد.
دو نکته که به نظر من در این الکامپ باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد، رقابت‌های دانش‌آموزان در مسابقات استارت‌آپی و همین‌طور بخش دولت هوشمند است. دانش‌آموزان امروز در تجارب و صحبت‌هایی که من با تعدادی از آنان داشته‌ام با توجه به دسترسی‌شان به پلت‌فرم‌های جهانی، به دانش بهتری نسبت به نسل‌های قبل از خودش دست پیدا کرده‌اند و در صورتی که به دستاوردهای آنها توجه کافی شود می‌توانند از همین الان وارد شبکه‌سازی با شرکت‌ها و افراد تاثیرگذار شده و دوباره موتور تحرک اکوسیستم را با انرژی روشن کنند. به‌ویژه که امروزه یکی از مهم‌ترین مشکلات ما در کشور، یعنی مهاجرت نیروهای متخصص، می‌تواند با ورود زودهنگام افراد به بازار کار تا حدی جبران شود.
علاوه بر آن، خدمات دولتی و بانکی در کشورمان که به‌صورت آنلاین قابل دسترس است خدمات گسترده‌ای است که حتی در بسیاری کشورهای غرب و شرق که در لبه تکنولوژی ایستاده‌اند، پیاده‌سازی نشده است. این فضا پتانسیل فراهم کردن فرصت‌هایی بسیار برای شرکت‌ها و افرادی را دارد که می‌خواهند در میانه ارتباط کسب‌وکارها و دولت نقش‌آفرینی کنند و به تسهیل دریافت خدمات دولتی برای کسب‌وکارهای دیگر و همچنین مردم بپردازند.
رشد چنین فضایی اگرچه نباید با بزرگ کردن نقش دولت در اقتصاد دیجیتال همراه شود، ولی می‌تواند نقش تسهیلگری برای بخشی از این بازار را ایفا کند. الکامپ رویدادی است که نیازمند احیای دوباره است. در شرایط فعلی با فراگیرتر شدن اینترنت و سادگی شروع کسب‌وکارهای آنلاین با استفاده از هوش مصنوعی، چالش اصلی شرکت‌کنندگان در این قبیل رویدادها با نیازمندی‌هایی که بیش از ۳۰ سال پیش شناسایی شده، متفاوت است. شاید الکامپ هم بتواند با اقتباس از رویدادهایی همانند CES، GamesCom، یا اکسپو تحولاتی در نوع برگزاری و سیاست‌هایش به‌وجود آورد که به‌ویژه با نسل جدید هم‌راستا باشد.
* مدیر ارشد مارکتینگ تارا
