سکوی توسعه
مزایای رویداد الکامپ در گفت‌وگو با مهرداد ذوالفقاری
بیست‌وهشتمین دوره این نمایشگاه، که با شعار استراتژیک «سرمایه‌گذاری هوشمند و توسعه پایدار» برگزار می‌شود، در شرایطی کلید زده شد که اقتصاد دیجیتال نقش بی‌بدیلی در آینده توسعه ملی ایفا می‌کند. این رویداد نه‌تنها فرصتی برای عرضه محصولات و خدمات است، بلکه به هاب استراتژیک برای شبکه‌سازی، جذب سرمایه، انتقال دانش و هم‌افزایی میان بخش خصوصی، دولت و جامعه علمی تبدیل شده است. در گفت‌وگو با مهرداد ذوالفقاری، دبیر سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران به بررسی ابعاد مختلف این رویداد مهم پرداختیم.
در مقام پرسش نخست از شما می‌خواهیم نمایی کلی از بیست‌وهشتمین دوره نمایشگاه الکامپ ارائه دهید. این دوره با شعار «سرمایه‌گذاری هوشمند و توسعه پایدار» چه اهدافی را دنبال می‌کند و از نظر مقیاس و اهمیت ملی و بین‌المللی چه جایگاهی دارد؟
بیست‌وهشتمین دوره نمایشگاه الکامپ، محصول برنامه‌ریزی دقیق و گسترده با هدف ایجاد نقطه عطف در اکوسیستم فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشورمان است. شعار امسال، «سرمایه‌گذاری هوشمند و توسعه پایدار»، صرفاً عبارت تبلیغاتی نیست، بلکه عصاره استراتژی و رویکرد ما در این دوره است. «سرمایه‌گذاری هوشمند» به معنای فراتر رفتن از تزریق صرف منابع مالی و تمرکز بر سرمایه‌گذاری‌هایی است که دانش فنی، شبکه ارتباطی و تجربه مدیریتی را به همراه می‌آورد و به رشد کیفی کسب‌وکارها کمک می‌کنند.
«توسعه پایدار» بر این نکته تاکید دارد که رشد صنعت فاوا باید به‌گونه‌ای باشد که اثرات مثبت اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی بلندمدت داشته باشد و به توسعه همه‌جانبه در کشورمان یاری رساند. در مورد مقیاس برگزاری، امسال شاهد استقبال بی‌نظیر از سوی شرکت‌ها بودیم. به دلیل همین تقاضای بالا، ما کل فضای مفید نمایشگاه بین‌المللی تهران را به این رویداد اختصاص دادیم. در حال حاضر، حضور صدها شرکت داخلی و چندین شرکت از کشورهای خارجی قطعی شده است.
این مشارکت گسترده نشان‌دهنده پویایی و ظرفیت بالای صنعت داخلی از یک‌سو، و جذابیت بازار ایران برای بازیگران بین‌المللی از سوی دیگر است. اگرچه شرایط موجود ممکن است بر کمیت حضور شرکت‌های خارجی تاثیر گذاشته باشد، اما کیفیت و سطح فناوری شرکت‌های حاضر، نشان از عمق روابط و فرصت‌های همکاری دارد. حضور این شرکت‌ها، الکامپ را به رویداد بین‌المللی معتبر تبدیل می‌کند که می‌تواند بستری برای تبادل دانش فنی، ایجاد کنسرسیوم‌های مشترک و گشودن درهای بازارهای منطقه‌ای به روی شرکت‌های ایرانی باشد.
علاوه بر بخش نمایشگاهی، ما برنامه‌های جانبی غنی و متنوع را تدارک دیده‌ایم. برگزاری ده‌ها نشست تخصصی با حضور مدیران ارشد دولتی و خصوصی، کارشناسان برجسته و چهره‌های دانشگاهی، فرصتی برای بحث و تبادل نظر درباره چالش‌ها و فرصت‌های کلیدی اقتصاد دیجیتال فراهم می‌آورد. کارگاه‌های آموزشی متعددی در حوزه‌های نوظهور همانند هوش مصنوعی، بلاک‌چین، اینترنت اشیا و امنیت سایبری برگزار می‌شود که به ارتقای سطح دانش فنی بازدیدکنندگان و متخصصان کمک کند. بر این باوریم که الکامپ ۲۸ فراتر از یک نمایشگاه، پلت‌فرم (سکو) کاملی برای توسعه صنعت فاوا در کشورمان است که تمامی ارکان اکوسیستم، از سیاست‌گذار تا سرمایه‌گذار و از شرکت‌های بزرگ تا استارت‌آپ‌های نوپا را گردهم می‌آورد.
یکی از ویژگی‌های برجسته الکامپ، ماهیت بین‌رشته‌ای آن است. در این دوره، شاهد چه پیوندی میان صنعت فاوا و سایر صنایع کلیدی همانند معدن، سلامت، بانکداری و گردشگری هستیم و این تعامل چگونه به تحول دیجیتال در این بخش‌ها کمک می‌کند؟
یکی از محورهای تمرکز ما در این دوره، نمایش کاربردهای عملی فناوری اطلاعات در صنایع دیگر بوده است. ما به دنبال شکستن سیلوهای صنعتی و ایجاد زبان مشترک میان متخصصان فاوا و مدیران سایر حوزه‌ها هستیم. سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران با دارا بودن ۴۰ کمیسیون تخصصی، به‌طور طبیعی این ظرفیت را دارد که پلی میان این صنایع ایجاد کند. ما به‌طور فعال با انجمن‌ها و تشکل‌های صنایع مختلف ارتباط برقرار کرده و از آنها برای حضور در نمایشگاه دعوت به عمل آورده‌ایم. نتیجه این تعامل، همگرایی پویا و کاربردی است که در بخش‌های مختلف قابل مشاهده است. پویاترین عرصه این تعامل را می‌توان در حوزه بانکداری، مالی و فین‌تک مشاهده کرد.
کسب‌وکارهای نوپا و استارت‌آپ‌ها یکی از ارکان اصلی الکامپ بوده‌اند. امسال چه فرصت‌هایی برای این شرکت‌ها فراهم شده و شعار «سرمایه‌گذاری هوشمند، توسعه پایدار» چگونه محقق می‌شود؟
الکامپ از سال‌ها پیش، سکوی پرتاب استارت‌آپ‌ها بوده است. بسیاری از برندهای بزرگ که امروز در اکوسیستم دیجیتال در کشورمان هستند کارشان را از یک استند کوچک در سالن استارت‌آپ‌های الکامپ آغاز کردند. آنها در همین نمایشگاه بودند که برای نخستین‌بار محصولشان را به‌صورت گسترده معرفی کردند، بازخورد گرفتند و مهم‌تر از همه، از سوی سرمایه‌گذاران دیده شدند. ما رسالت تاریخی را امسال با قدرت بیشتری ادامه می‌دهیم. یک سالن اختصاصی به‌طور کامل در اختیار استارت‌آپ‌ها قرار گرفته است.
با فراهم کردن شرایط ویژه و تسهیلات خاص، امکان مشارکت آنها را فراهم کرده‌ایم. البته برخی از استارت‌آپ‌های قدیمی، امروز به شرکت‌های بزرگ تبدیل شده‌اند و در این بخش حضور ندارند، اما ما مسیر را برای نسل جدید کارآفرینان جوان هموار کرده‌ایم. مهم‌تر از فراهم کردن فضا، ایجاد اکوسیستم تعاملی برای آنهاست. اینجا دقیقاً همان جایی است که شعار «سرمایه‌گذاری هوشمند، توسعه پایدار» معنای عملی پیدا می‌کند. هدف ما فقط اتصال استارت‌آپ به منبع مالی نیست. ما به دنبال ایجاد پیوند عمیق هستیم.
یکی از چالش‌های اصلی اکوسیستم فناوری، مسئله جذب و نگهداشت نیروی انسانی متخصص است. آیا الکامپ ۱۴۰۴ برنامه‌ای برای تسهیل ارتباط میان فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط و شرکت‌های نیازمند نیروی انسانی، در نظر دارد؟
این مسئله یکی از دغدغه‌های اصلی است. کمبود نیروی انسانی متخصص، پاشنه‌آشیل رشد صنعت فاواست. اگرچه ما در الکامپ امسال بخش مجزا و مشخصی برای این موضوع نداریم، اما الکامپ به‌طور ذاتی و غیرمستقیم، بزرگ‌ترین بازار کار غیررسمی در این حوزه است. تجربه سال‌های گذشته نشان داده است که بیشتر شرکت‌های حاضر در نمایشگاه، به‌ویژه شرکت‌های بزرگ و در حال رشد، همواره با مشکل کمبود نیرو مواجه‌اند. به همین دلیل، آنها از فرصت حضور ده‌ها هزار بازدیدکننده متخصص، دانشجو و فارغ‌التحصیل در الکامپ استفاده می‌کنند. تقریباً در غرفه هر شرکت معتبری، فرم‌های درخواست همکاری یا کیوسکی برای ثبت رزومه وجود دارد. مدیران فنی و مدیران منابع انسانی شرکت‌ها در غرفه‌ها حضور دارند و مستقیماً با بازدیدکنندگان علاقه‌مند وارد گفت‌وگو می‌شوند.
الکامپ فرصتی استثنایی برای فارغ‌التحصیلان است. آنها می‌توانند در بازه زمانی کوتاه، با صدها شرکت فعال در حوزه‌های مختلف آشنا شوند، فرهنگ سازمانی آنها را از نزدیک لمس کنند، در مورد فناوری‌هایی که استفاده می‌کنند سوال بپرسند و رزومه خودشان را مستقیماً به دست افراد تصمیم‌گیر برسانند. بنابراین، ما به تمام دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های مهندسی کامپیوتر، فناوری اطلاعات، علوم کامپیوتر و سایر رشته‌های مرتبط اکیداً توصیه می‌کنیم با آمادگی کامل در نمایشگاه حضور یابند و این فرصت بی‌نظیر را برای شبکه‌سازی و یافتن موقعیت‌های شغلی آینده از دست ندهند. الکامپ محلی است که عرضه و تقاضای نیروی انسانی متخصص به بهترین شکل با یکدیگر ملاقات می‌کنند.
با توجه به شرایط اقتصادی حاکم و محدودیت‌های بین‌المللی، الکامپ چگونه می‌تواند به‌عنوان پلت‌فرمی برای توسعه صادرات خدمات و محصولات دانش‌بنیان ایرانی عمل کند و چه برنامه‌هایی در این زمینه وجود دارد؟
این مورد یکی از کارکردهای استراتژیک رویداد الکامپ است. در شرایطی که اقتصاد کشورمان با چالش‌هایی روبه‌رو است، صادرات محصولات و خدمات فناوری‌محور می‌تواند یکی از بهترین راه‌حل‌ها برای ارزآوری و رشد اقتصاد باشد. محصولات حوزه آی‌تی مزیت بزرگی دارند؛ به‌طوری‌که محدودیت‌های فیزیکی و لجستیک کمتری نسبت به کالاهای سنتی دارند. یک نرم‌افزار یا یک سرویس مبتنی بر ابر، به راحتی می‌تواند به آن سوی مرزها صادر شود.
امیدواریم محصولاتی که در این نمایشگاه عرضه می‌شوند، نه‌تنها بازار داخلی، بلکه بازارهای صادراتی را نیز هدف قرار دهند. برای تحقق این هدف، کمیسیون صادرات سازمان نظام صنفی رایانه‌ای در طول نمایشگاه فعال است. وظیفه این کمیسیون، شناسایی شرکت‌های دارای پتانسیل صادراتی، برقراری ارتباط میان آنها و هیات‌های تجاری خارجی حاضر در نمایشگاه و انعکاس توانمندی‌های شرکت‌های ایرانی به بازارهای بین‌المللی است. حتی اگر حضور فیزیکی برخی شرکت‌های خارجی به دلیل شرایط ممکن نباشد، ما از طریق وب‌سایت نمایشگاه و بروشور‌های دیجیتال، امکان دسترسی به اطلاعات و محصولات عرضه‌شده را برای مخاطبان خارجی فراهم کرده‌ایم. پتانسیل عظیمی در شرکت‌های ایرانی وجود دارد و الکامپ بهترین ویترین برای نمایش توانمندی‌ها به جهان است.
دولت در برنامه هفتم توسعه، هدف رسیدن سهم اقتصاد دیجیتال به ۱۵ درصد از تولید ناخالص داخلی را تعیین کرده است. نمایشگاه الکامپ و به‌طور کلی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای چه نقش کلیدی و تعیین‌کننده‌ای در تحقق این هدف ملی ایفا می‌کنند؟
رسیدن به سهم ۱۵درصدی نیازمند هم‌افزایی ملی و برنامه‌ریزی دقیق است. نمایشگاه الکامپ به‌عنوان بزرگ‌ترین رویداد این حوزه، می‌تواند در چند مسیر کلیدی به تحقق این هدف کمک کند. نخست اینکه الکامپ با نمایش تازه‌ترین راهکارها و فناوری‌ها به مدیران سایر صنایع، تقاضای داخلی برای دیجیتالی شدن را تحریک می‌کند. رشد نمایی و رسیدن به سهم ۱۵درصدی بدون سرمایه‌گذاری‌های کلان، به‌خصوص در حوزه‌های زیرساختی و استارت‌آپ‌های مقیاس‌پذیر، ممکن نیست. الکامپ با معرفی پروژه‌ها، استارت‌آپ‌ها و راهکارهای نوآورانه، بهترین بستر برای جذب سرمایه‌هاست. دانش، موتور محرک اقتصاد دیجیتال است.
از طریق نشست‌های تخصصی، کارگاه‌های آموزشی و تعامل با شرکت‌های بین‌المللی حاضر در نمایشگاه، جدیدترین دانش و روندهای جهانی به اکوسیستم داخلی تزریق می‌شود و به ارتقای کیفیت محصولات و خدمات کمک می‌کند. الکامپ نقطه تلاقی منحصربه‌فرد میان بخش خصوصی، دولت و نهادهای علمی است. در این رویداد، سیاست‌گذاران از نزدیک با دستاوردها و چالش‌های بخش خصوصی آشنا می‌شوند. تعامل مستقیم به شکل‌گیری قوانین و مقررات بهتر، رفع موانع کسب‌وکار و تقویت زیرساخت‌های لازم برای رشد اقتصاد دیجیتال کمک می‌کند.
در مورد نقش سازمان نظام صنفی رایانه‌ای، باید به نکته مهمی اشاره کنم. دولت، به‌ویژه در کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال، عزم جدی برای تحقق اهداف برنامه هفتم توسعه دارد. در ماده (۱۰۷)، بند «ب» این برنامه، به صراحت به نقش سازمان نظام صنفی رایانه‌ای به‌عنوان بازوی اجرایی و مشورتی بخش خصوصی اشاره شده است.
دولت در حال پیشبرد پروژه‌های کلان تحول دیجیتال در دستگاه‌های اجرایی است و سازمان نظام صنفی به‌عنوان «عامل چهارم»، وظیفه شناسایی، ارزیابی و معرفی شرکت‌های توانمند بخش خصوصی برای اجرای این پروژه‌ها را بر عهده دارد. ما همین حالا چند فراخوان برای این پروژه‌ها در سازمان منتشر کرده‌ایم و شرکت‌های متعددی برای همکاری با دولت اعلام آمادگی کرده‌اند. سازمان نظام صنفی رایانه‌ای امروز نقشی فراتر از یک تشکل صنفی ایفا می‌کند. ما شریک استراتژیک در تحقق اهداف ملی توسعه دیجیتال کشور هستیم و نمایشگاه الکامپ، مهم‌ترین ابزار برای بسیج تمام ظرفیت‌های بخش خصوصی و هم‌راستا کردن آن با اهداف کلان در کشورمان است. اطمینان داریم با تداوم همکاری نزدیک میان دولت و بخش خصوصی، رسیدن به جایگاه ۱۵درصدی اقتصاد دیجیتال در دور از دسترس نیست.
