انتخاب مسیر هوشمندانه
درباره اهمیت رویدادهای الکامپ در گفت‌وگو با آیدین کشاورز
آیدین کشاورز، مدیر اجرایی الکام‌پیچ در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» از فلسفه، چرایی و چگونگی اجرای این رویداد صحبت کرده است. به گفته کشاورز، الکام‌پیچ فراتر از رقابت، کاتالیزور رشد است. «در سال‌های گذشته، ۷۰ درصد برندگان به قراردادهای سرمایه‌گذاری رسیده‌اند و ایده‌هایشان به بازارهای جهانی صادر شده است. در الکامپ ۱۴۰۴، با تمرکز بر فناوری‌های نوظهور همانند هوش مصنوعی و امنیت سایبری، ما با سیاست‌های ملی تحول دیجیتال همسو می‌شویم و هزاران شغل جدید ایجاد می‌کنیم.»
بیایید به چگونگی برگزاری رویداد الکام‌پیچ بپردازیم. می‌خواهیم بدانیم الکام‌پیچ چگونه برگزار می‌شود؟
الکام‌پیچ، یکی از ستون‌های اصلی نمایشگاه الکامپ، رویداد رقابتی و پویاست که از مفهوم Pitch Deck الهام گرفته و در دنیای استارت‌آپی جهان نیز سابقه زیادی دارد. این رقابت، بستر حرفه‌ای برای تیم‌های نوآور، استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای در حال رشد فراهم می‌آورد که در عرض چند دقیقه، داستان ایده، محصول یا خدماتشان را به شکلی متقاعدکننده برای داوران، سرمایه‌گذاران و متخصصان حوزه فناوری روایت کنند. هدف اصلی ما، نه‌تنها کشف استعدادها، بلکه ایجاد ارتباط مستقیم میان نوآوران و منابع مالی است که چرخه نوآوری در اقتصاد دیجیتال ایران شتاب گیرد.
در الکام‌پیچ ۱۴۰۴، با حضور ۶۵ تیم برتر راه‌یافته به مرحله نهایی، رقابت از سوم تا ششم مهرماه در سالن‌های ۸ و ۹ نمایشگاه بین‌المللی تهران جریان دارد. فرآیند برگزاری شامل مراحل ثبت‌نام آنلاین، بررسی اولیه از سوی تیم اجرایی و ارائه‌های زنده در روز رویداد بوده است. هر تیم پنج دقیقه برای ارائه ساختارمند فرصت دارد. همچنین سه دقیقه برای پاسخ به پرسش‌های داوران برای هر تیم در نظر گرفته شده است. البته این را بگویم که ما بر حفظ محرمانگی اطلاعات تیم‌ها تاکید داریم و رعایت اخلاق حرفه‌ای را الزامی می‌دانیم.
چه کسانی می‌توانند در الکام‌پیچ شرکت کنند و آیا محدودیتی برای حوزه‌های فعالیت وجود دارد؟ پرسش مهم دیگر این است که آیا برای حضور در این رویداد، داشتن محصول نهایی یا MVP الزامی است؟
الکام‌پیچ شرایطی فراهم کرده که همه نوآوران از تیم‌های ایده‌پرداز اولیه گرفته تا استارت‌آپ‌های پیشرفته و شرکت‌های کوچک و متوسط، امکان حضور در این رویداد را داشته باشند. تمرکز ما بر حوزه‌های الکترونیک، کامپیوتر، فناوری‌های دیجیتال، هوش مصنوعی، امنیت سایبری و صنایع مرتبط است، اما هر ایده‌ای که پتانسیل تحول‌آفرینی در اقتصاد دیجیتال داشته باشد، شایسته شرکت در این رویداد است. حتی تیم‌های دانشجویی یا فردی هم امکان ثبت‌نام در این دوره را داشتند.
تنها شرط ما آن بود که این تیم‌ها، آمادگی ارائه حرفه‌ای داشته باشد. این تنوع، الکام‌پیچ را به آینه‌ای از اکوسیستم نوآوری ایران تبدیل کرده است. از سوی دیگر، انعطاف‌پذیری هم یکی از اصول کلیدی الکام‌پیچ بوده است. تیم‌هایی با ایده خام، نمونه اولیه یا حتی محصول کامل می‌توانند در این رویداد شرکت کنند. آنچه اهمیت دارد، توانایی تیم در توصیف چالش بازار، راه‌حل نوآورانه و ظرفیت رشد است. ما می‌خواهیم ایده‌های بالقوه را در نطفه شناسایی کنیم و با بازخورد داوران، آنها را به سمت تجاری‌سازی سوق دهیم. این رویکرد، درهای رقابت را به روی استعدادهای نوظهور باز نگه می‌دارد.
ارائه‌های اولیه یا همان Pitch Deck چه بخش‌هایی را در رویداد الکام‌پیچ پوشش می‌دهد که بتواند تاثیرگذار باشد؟
شک نداشته باشید که ارائه اولیه قلب تپنده الکام‌پیچ است و باید داستانی منسجم و جذاب روایت کند. ساختار پیشنهادی ما شامل ۹ بخش کلیدی «معرفی تیم و تخصص اعضا»، «شرح مسئله یا نیاز بازار»، «راه‌حل پیشنهادی و ارزش منحصربه‌فرد آن»، «تحلیل بازار هدف و مشتریان بالقوه»، «الگوی درآمدی و کسب‌وکار»، «استراتژی ورود به بازار»، «بررسی رقبا و مزیت رقابتی»، «برنامه رشد بلندمدت»، و «نیازمندی‌های مالی و انتظارات از سرمایه‌گذاران» است.
این قالب، ارائه را از سخنرانی ساده به پروپوزال حرفه‌ای تبدیل و شانس جذب سرمایه را چند برابر می‌کند. در روز رویداد، هر تیم پنج دقیقه برای ارائه ایده خودش فرصت دارد که تمرکز بر محتوای اصلی حفظ شود. بلافاصله پس از آن، سه دقیقه پرسش‌وپاسخ با داوران دنبال می‌شود که این بخش فرصتی عالی برای تعامل و شفاف‌سازی است. ارائه‌ها به‌صورت حضوری در سالن‌های اختصاصی انجام می‌شود، اما فایل‌ها از قبل بارگذاری شده‌اند که جریان رویداد روان باشد. ما از ابزارهای فنی مدرن برای ضبط و پخش زنده استفاده می‌کنیم که تیم‌های غایب هم بتوانند از راه دور تماشا کنند، هرچند حضور فیزیکی برای ارائه الزامی است.
داوران برای سنجش تیم‌ها چه معیارهایی را در نظر می‌گیرند؟ داوران چگونه انتخاب شده‌اند؟
داوران ما از نخبگان اکوسیستم فناوری انتخاب می‌شوند. این افراد شامل سرمایه‌گذاران برجسته، مدیران ارشد شرکت‌های بزرگ فناوری و مشاوران استارت‌آپی با سابقه موفق در حمایت از بیش از صدها پروژه هستند. معیارهای داوری هم چندبعدی است. برای مثال، نوآوری و خلاقیت ایده، امکان‌سنجی فنی و بازارپذیری، استحکام الگوی کسب‌وکار و پتانسیل رشد، کیفیت ارائه و شفافیت و انسجام تیم و مهارت‌های اجرایی، معیارهایی هستند که برای داوری طرح‌ها و ایده‌ها پیش‌بینی شده‌اند.
این معیارها تضمین می‌کنند برندگان نه‌تنها ایده‌پردازان، بلکه کارآفرینان واقعی باشند. مجموع جوایز نقدی الکام‌پیچ ۱۴۰۴ هم بیش از ۴۶۰ میلیون تومان است که به ترتیب به تیم‌های نخست تا پنجم تعلق می‌گیرد. جوایز مالی تنها بخشی از ماجراست. تیم‌های برتر به جلسات خصوصی با سرمایه‌گذاران، دسترسی به شتاب‌دهنده‌های برتر و پوشش رسانه‌ای گسترده در شبکه‌های اجتماعی و مطبوعات متصل می‌شوند.
براساس صحبت‌های شما اگر بخواهیم فلسفه شکل‌گیری الکام‌پیچ را ارائه کنیم، چگونه می‌توانیم آن را توضیح دهیم؟
الکام‌پیچ، به‌عنوان یکی از اجزای کلیدی و پویای الکام‌استارز، از دل نیازهای واقعی اکوسیستم استارت‌آپی ایران زاده شده است. الکام‌پیچ گامی فراتر می‌رود و مانند «آکادمی رقابتی» عمل می‌کند که بر مهارت‌های حرفه‌ای ارائه و متقاعدسازی تاکید دارد. فلسفه اصلی الکام‌پیچ، آموزش عملی به تیم‌های نوپا برای مواجهه مستقیم با سرمایه‌گذاران، کارشناسان و داوران است. تیم‌ها در این رویداد یاد می‌گیرند در عرض چند دقیقه محدود، استارت‌آپشان را در شش حوزه کلیدی توصیف کنند.
این فرآیند، داوران را مجاب می‌کند که ایده نه‌تنها نوآورانه، بلکه پایدار، مقیاس‌پذیر و سرشار از پتانسیل اقتصادی است. در اصل، الکام‌پیچ بیشتر «تمرین رقابتی ساختاریافته» است تا یک مسابقه برنده-بازنده. الکام‌پیچ فرصت بی‌نظیری برای جوانان، کارآفرینان نوظهور و تیم‌های با تجربه فراهم می‌کند که خودشان را در برابر چالش‌های واقعی محک بزنند، از بازخوردهای سازنده داوران بیاموزند و مسیرهای رشد را با اطمینان بیشتری ترسیم کنند. برگزارکنندگان الکام‌پیچ، پیش از برگزاری رویداد، فهرست استارت‌آپ‌های شرکت‌کننده را به سرمایه‌گذاران کلیدی معرفی می‌کنند که تعاملات هدفمند و شخصی‌سازی‌شده شکل گیرد.
این رویکرد، دو لایه رقابت عمیق ایجاد می‌کند. لایه نخست، رقابت میان تیم‌ها برای کسب جوایز و برتری ظاهری و لایه دوم، رقابت درونی هر استارت‌آپ برای خودارزیابی واقعی است. در جهانی که آمارها نشان می‌دهد بیش از ۹۰ درصد استارت‌آپ‌ها در سال‌های اولیه با شکست روبه‌رو می‌شوند، فلسفه الکام‌پیچ این است که به کارآفرینان برای انتخاب مسیرهای هوشمندانه، اجتناب از اشتباه‌های رایج و افزایش شانس موفقیت از طریق راهنمایی‌های علمی داوران که از دل تجربه‌های واقعی اکوسیستم بیرون آمده‌اند، کمک کند. در الکامپ ۱۴۰۴، این رویداد نه‌تنها به خلق برندگان فوری کمک می‌کند، بلکه به پرورش نسل بعدی رهبران فناوری ایران می‌پردازد.
با راهیابی ۶۵ تیم به مرحله نهایی الکام‌پیچ، این رویداد چگونه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های الکامپ ۱۴۰۴ عمل می‌کند؟ و چه معیارهایی برای انتخاب برندگان در نظر گرفته شده است؟
در الکام‌پیچ ۱۴۰۴، ما شاهد حضور پرشور ۱۵۰ جوان نوآور، پرانرژی و متعهد به حوزه فناوری هستیم که در قالب ۶۵ تیم، ایده‌هایش را به چالش می‌کشد. تنوع جغرافیایی با ۲۹ تیم از استان‌های مختلف و ۳۶ تیم از تهران نقش مهمی در گسترش انرژی نوآوری در سراسر ایران ایفا می‌کند. مشابه این کار را پارک‌های علم و فناوری هم انجام می‌دهند. این توزیع، اکوسیستم استارت‌آپی را فراگیر کرده و انگیزه‌ای برای شهرهای کوچک ایجاد می‌کند که استعدادهای محلی‌شان را به سطح ملی بیاورند. یکی از نکات برجسته، حضور پررنگ بانوان در این رویداد است. حدود ۲۸ درصد شرکت‌کنندگان بانوان‌اند که این آمار، نقش فزاینده آنها را در تقویت و تنوع‌بخشی به اکوسیستم فناوری ایران برجسته می‌کند.
حوزه‌های فعالیت تیم‌ها متنوع است و شامل آموزش، سلامت، تجارت الکترونیک، فین‌تک، حمل‌ونقل و نرم‌افزارهای هوشمند می‌شود. این تنوع، الکام‌پیچ را به بستری ایده‌آل برای سرمایه‌گذاران و مخاطبان تبدیل کرده که از ایده‌های نوظهور در صنایع مختلف الهام بگیرند، سرمایه‌گذاری انجام دهند و همکاری‌های استراتژیک ایجاد کنند. این فرصت می‌تواند به رشد اقتصادی بخش دیجیتال در کشورمان شتاب بیشتری بدهد. برای تضمین عدالت و کیفیت داوری در این دوره از الکام‌پیچ، ۲۵ داور برجسته از فعالان شناخته‌شده اکوسیستم انتخاب کرده‌ایم.
این داوران، ترکیبی از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، بنیان‌گذاران استارت‌آپ‌های موفق و مشاوران حوزه فناوری هستند. حضور این داوران نه‌تنها فرآیند داوری را حرفه‌ای می‌کند، بلکه فرصت بی‌نظیری برای شرکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان فراهم می‌آورد که از تجربه‌های آنها بیاموزند، شبکه‌سازی کنند و مسیرهای رشد آینده را نیز در مقابل خودشان شکل دهند. معیارهای داوری ما بر پایه استانداردهای بین‌المللی تدوین شده و شامل شاخص‌هایی همانند استحکام الگوی کسب‌وکار، اندازه و پتانسیل بازار، تحلیل رقبا، استراتژی ورود به بازار، وجود نمونه اولیه (MVP) یا محصول نهایی و کیفیت و شفافیت ارائه است. داوران با شفافیت کامل و براساس تجربه‌های عملی، تیم‌ها را ارزیابی می‌کنند که پنج تیم برتر را برگزینند. امسال، با حمایت حامیان، تعداد برندگان را از سه تیم در سال گذشته به پنج تیم افزایش دادیم که رقابت جذاب و انگیزه‌ها هم بیشتر شود.
مسابقات استارت‌آپ‌ها و رونمایی از محصولات جدید، از رویدادهای پرهیجان الکامپ هستند. به چند مثال از این رویدادها اشاره کنید و توضیح دهید این رویدادها چگونه به جذب سرمایه‌گذاری منجر می‌شود؟
در الکامپ ۱۴۰۴، رویدادهایی همانند الکام‌پیچ به‌عنوان مسابقات استارت‌آپی برجسته و همچنین جلسات رونمایی از محصولات جدید در سالن‌های اختصاصی فناوری، از هیجان‌انگیزترین بخش‌ها هستند. این رویدادها به جذب سرمایه‌گذاری کمک می‌کنند، زیرا براساس بازخوردهای سال‌های گذشته که سرمایه‌گذاران از عدم اطلاع‌رسانی یا عدم همزمانی با حوزه‌های مورد علاقه‌شان گلایه داشتند، ما برنامه کامل رقابت‌ها را پیش از نمایشگاه منتشر کردیم. این برنامه شامل جزئیات حوزه فعالیت، ایده اصلی و زمان دقیق ارائه هر تیم است که سرمایه‌گذاران بتوانند برنامه‌ریزی دقیق داشته باشند و در بازه‌های زمانی مرتبط حضور یابند. نتیجه این اقدام، افزایش کیفیت و کمیت سرمایه‌گذاری بوده است.
صندوق‌های بزرگ و غول‌های فناوری که اغلب از طریق این صندوق‌ها استارت‌آپ‌ها را خریداری یا حمایت می‌کنند، با اطلاع‌رسانی هدفمند به این رویداد دعوت شدند. علاوه بر این، برای تقویت تعامل، نمایندگانی از این غول‌های فناوری را به‌عنوان داور دعوت کردیم. این رویکرد در سال‌های قبل هم اجرا شده و موفقیت‌آمیز بوده است. در این رویکرد، نه‌تنها داوری حرفه‌ای انجام می‌شود، بلکه داورها به شکل مستقیم با تیم‌ها ارتباط برقرار می‌کنند. برگزاری این رویدادها در سالن‌های ۸ و ۹، کنار غرفه‌های پربازدید، بازدیدکنندگان را به حمایت و سرمایه‌گذاری ترغیب می‌کند و بستری برای مذاکرات B۲B فراهم می‌آورد. این استراتژی نه‌تنها استقبال سرمایه‌گذاران را افزایش داده، بلکه به خلق قراردادهای واقعی و رشد اکوسیستم استارت‌آپی ایران منجر شده است.
