فرآیند انتخاب صادرکننده برتر ایرانی
تندیس صادرکننده نمونه ملی چه معنایی دارد؟
تندیس صادرکننده نمونه
از سال ۱۳۷۶ بیست‌ونهم مهرماه با تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور، روز ملی صادرات تعیین شد. تندیس صادرکننده نمونه که به‌عنوان نماد تلاش و تکاپوی بازرگانان ایرانی در حوزه تجارت خارجی است، هر سال همزمان با ۲۹ مهرماه، روز ملی صادرات، به صادرکنندگان فعال در کشورمان اهدا می‌شود. پس از تایید و تصویب این طرح، مقرر شد از مهرماه ۱۳۸۷ این تندیس در چهار سطح «بلورین»، «زرین»، «سیمین» و «برنزین» اهدا شود. امسال بیست‌ونهمین سالروز ملی صادرات است.
• تندیس بلورین، ویژه صادرکنندگان ممتاز در سطح ملی
• تندیس زرین، ویژه صادرکنندگان نمونه در سطح ملی
• تندیس سیمین، ویژه صادرکنندگان شایسته تقدیر در سطح ملی
• تندیس برنزین، ویژه صادرکنندگان برگزیده استانی
در طرح این تندیس بخشی از یک کاسبرگ از طرح‌های ختایی استفاده شده است. این نقش که در شمار طرح‌های سنتی ایرانی است و اصالت دیرینه دارد، در تزیینات معماری ایران از جمله گچ‌بر‌ی، آهک‌بری، کاشی‌کاری و نیز انواع هنرهای سنتی ایران به‌ویژه فرش، قلمزنی، تذهیب، تشعیر، قلمکار و... با ترکیبی از طرح‌های اسلیمی کاربرد دارد و در این تندیس از آن به‌عنوان نماد ملی استفاده شده است. علاوه بر جنبه سنتی بودن، این نقش در شمار نقوش گیاهی هنرهای تزیینی است و ازآنجاکه رشد و شکوفایی، ذاتی گیاهان است، با مفهوم توسعه تجارت و پویایی تناسب معنایی دارد.
وجود کره زمین به‌عنوان نماد بین‌المللی و ترکیب آن با این طرح القاکننده توسعه تجارت در عرصه جهانی است. آمیختگی دو نماد ملی و بین‌المللی بر ضرورت تجارت خارجی در دنیای امروز تاکید دارد.
ستون پایه پلکانی تندیس و ساقه آن نیز نمادی از حروف واژه «تجارت» است.
پله نخست: «ت» توکل به‌عنوان بن‌مایه و پایه و نقطه آغاز هر حرکت بزرگ و سازنده.
پله دوم: «ج» جرات بلندتر از سایر پله‌هاست و نماد خطرپذیری و ریسک در تجارت خارجی.
پله سوم: «الف» استقامت، پایداری به‌عنوان پایه‌ای در پلکان پیشرفت و استمرار فعالیت.
پله چهارم: «ر» راستی از اصول اخلاق تجاری، شرط موفقیت بازرگانان در تداوم فعالیت و گسترش آن.
پله پنجم: «ت» توسعه و تعالی که به سمت بالا (رو‌به کمال) امتداد دارد (ساقه یا ستون که تندیس بر آن استوار است).
اعضای کمیته انتخاب شامل «سازمان توسعه تجارت ایران (مسئول کمیته)»، «سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور»، «اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران»، «اتاق تعاون»، «سازمان ملی استاندارد ایران»، «گمرک»، «بانک مرکزی»، «امور صنایع و اقتصادی وزارت صنعت، معدن و تجارت»، «وزارت جهاد کشاورزی» و «نماینده تشکل صادراتی» است.
صادرکننده نمونه
متقاضیان: فراخوان انتخاب صادرکنندگان نمونه از ۲۵ مردادماه آغاز شد و در یک بازه ۲۷روزه (با دوبار تمدید) ادامه یافت. امسال بیش از ۴۵۰ متقاضی در و در مجموع ۱۷۹ صادرکننده برای ارزیابی و شرکت در این رقابت ثبت‌نام کردند. از این تعداد، ۲۶۹ شرکت در حوزه کشاورزی و صنایع غذایی، ۴۵ شرکت در حوزه فناوری، ۴۹ شرکت در حوزه خدمات و همچنین ۱۸ درصد در بخش صنعت و معدن حضور داشتند. درنهایت هم امسال ۵۰ صادرکننده نمونه و مدال‌آور انتخاب شدند.
شاخص‌ها: در فرآیند ارزیابی، شاخص‌های متعددی مدنظر قرار گرفته که مهم‌ترین آنها میزان دانش‌بنیان بودن و پیچیدگی محصولات شرکت‌های متقاضی، سطح فناوری، توانمندسازی شرکت‌های مدیریت صادرات (IMCها) و رشد عملکرد نسبت به سال گذشته است. بازارهای نوظهور نیز یکی از شاخص‌های مهم لحاظ شد. به این معنا که صادرکنندگانی که موفق به ایجاد و نفوذ در بازارهای جدید برای کشور شدند، امتیاز بیشتری کسب کردند. همچنین صادرات کالاها یا خدمات با ارزش افزوده بالا، ماندگاری در بازار، تنوع بازارهای هدف، عضویت در کنسرسیوم‌های صادراتی و ثبت محصول در کشورهای مقصد از دیگر معیارهای ارزیابی بوده است. مقوله گواهینامه‌های بین‌المللی همچون استانداردهای حلال و ارگانیک و نیز استفاده از روش‌های نوین بازاریابی و تبلیغات موثر در بازارهای هدف نیز از اهمیتی ویژه برخوردار بود.
دسته‌بندی: ثبت‌نام در سه دسته گروه‌های کالایی، محصولات فناورانه و خدمات انجام شد. این انتخاب در پنج گروه خدمات فنی و مهندسی و نیز بخش کالا انجام شده است. صادرکنندگان در سه بخش شامل مدال‌آوران، صادرکنندگان ممتاز ملی و صادرکنندگان نمونه ملی انتخاب شدند. صادرکنندگانی که در سال گذشته در این رویداد حضور داشته‌اند با همان نام کاربری و رمز یک‌بارمصرف نسبت به ثبت‌نام و بارگذاری اسناد و مدارک در سامانه اقدام کردند. پس از پایان مهلت ثبت‌نام و خوداظهاری متقاضیان، بلافاصله مرحله ارزیابی بنگاه‌ها و فرآیند الکترونیکی آن آغاز شد. ازآنجاکه امسال فرآیند ثبت‌نام متقاضیان انتخاب صادرکنندگان ممتاز و نمونه ملی صرفاً از طریق سامانه الکترونیکی انجام شد، بنابراین علاقه‌مندان از مراجعه حضوری به دبیرخانه انتخاب صادرکنندگان نمونه یا ارسال فیزیکی مدارک و مستندات به این سازمان خودداری کردند.
برنامه‌ها: نشست‌های تخصصی متعددی در هفت روز متوالی با عناوین مشخص برگزار شد. روز دوم به صادرات خدمات دانش‌بنیان، روز سوم به نقش شرکت‌های کوچک و متوسط و شرکت‌های مدیریت صادرات در زنجیره صادرات، روز چهارم به بهبود زیرساخت‌های مالی، بیمه‌ای و لجستیک، روز پنجم به پیمان‌های منطقه‌ای و همکاری‌های بین‌المللی (از جمله موافقت‌نامه اوراسیا)، روز ششم به توسعه بازارهای بین‌المللی و استفاده از رویدادهای تجاری و روز هفتم به صادرات حرفه‌ای و پیوست صادراتی در سرمایه‌گذاری اختصاص یافت. همچنین آزمون DRA یا آزمون آمادگی ارزی برای توانمندسازی شرکت‌های کوچک و متوسط که هنوز آمادگی لازم برای ورود به بازارهای جهانی را ندارند، طراحی شده است که این شرکت‌ها از طریق IMCها بتوانند وارد زنجیره صادرات شوند.
اقدام‌ها: شعار امسال «تجارت هوشمندانه و تولید صادرات‌محور» انتخاب شده است. در همین راستا نشست فوق‌العاده شورای عالی صادرات با حضور رئیس‌جمهور یا معاون اول برنامه‌ریزی برگزار شد و مطالبات صادرکنندگان در عالی‌ترین سطح کشور شنیده شده و بخشی از مشکلات در قالب مصوبه‌های این شورا برطرف شد. به‌طوری که مشوق‌های صادراتی در ۱۲ حوزه از جمله بیمه‌نامه‌ها و ضمانت‌نامه‌ها، زیرساختی، حضور در نمایشگاه‌ها (داخلی و خارجی) ارائه شد که از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت ابلاغ می‌شود. همچنین سازمان توسعه تجارت ایران و معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، به‌منظور تجاری‌سازی خدمات گردشگری و حمایت از فعالیت‌های بخش خصوصی تفاهم‌نامه همکاری مشترک امضا کردند. تفاهم‌نامه سه‌جانبه سازمان توسعه تجارت ایران، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی و انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی ایران در اتاق بازرگانی ایران هم امضا شد.
