سکوی پرتاب
کیش اینوکس ۲۰۲۵ برای اقتصاد ایران چه اهمیتی دارد؟
اهمیت کیش اینوکس ۲۰۲۵ در سه محور کلیدی جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI)، هدایت نقدینگی سرگردان به سمت تولید و توسعه فناوری‌های مالی (فین‌تک) به‌عنوان موتور محرک نوآوری در بازارهای مالی قابل بررسی است.
چالش حیاتی
یکی از مهم‌ترین کارکردهای کیش اینوکس، ایجاد «منطقه امن» برای گفت‌وگو با سرمایه‌گذاران خارجی و جذب سرمایه مستقیم خارجی است. موقعیت جزیره کیش به‌عنوان منطقه آزاد تجاری، این امکان را فراهم می‌کند تا موانع بوروکراتیک و تحریمی تعدیل شود و فضای تعامل میان سرمایه‌گذاران بین‌المللی و فعالان داخلی شکل گیرد. آمارها نشان می‌دهد تلاش‌های داخلی برای تسهیل فضای کسب‌وکار و جذب سرمایه در سال‌های گذشته، هرچند با نوسان، اما روند صعودی نسبی را تجربه کرده است. برای مثال، میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) در ایران از حدود ۱/۱ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۸ به ۵/۵ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۲ افزایش یافت. رشد قابل‌توجه، نشان‌دهنده تلاش‌های صورت‌گرفته است، اما این ارقام در مقایسه با پتانسیل‌های عظیم اقتصادی ایران و نیازهای توسعه‌ای در کشورمان، ناچیز به‌شمار می‌روند. برای درک بهتر این فاصله کافی است بدانیم که کشورهایی با اقتصادهای مشابه، در همین دوره ارقامی به مراتب بالاتر از ۱۰ میلیارد دلار را جذب کرده‌اند.
کیش اینوکس ۲۰۲۵ باید به‌عنوان اهرم برای جهش این رقم عمل کند. تمرکز بر حوزه‌هایی نظیر انرژی‌های تجدیدپذیر، پتروشیمی و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات که جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران خارجی دارند، می‌تواند به تحقق هدف افزایش ۲۰درصدی FDI در سال آتی کمک کند و رقم جذب سرمایه را به حدود ۶/۶ میلیارد دلار برساند. حضور هیات‌های تجاری و مالی از کشورهای همسایه و دوست که در دوره‌های گذشته نیز پررنگ بوده، فرصتی برای انعقاد قراردادهای دوجانبه و چندجانبه در حوزه‌هایی است که کمتر تحت تاثیر مستقیم تحریم‌های ثانویه قرار می‌گیرند. این رویداد، فراتر از جذب سرمایه، به اعتمادسازی و تغییر تصویر ذهنی سرمایه‌گذاران خارجی از اقتصاد ایران کمک می‌کند. همان‌طور که فعالان اقتصادی تاکید کرده‌اند، کیش اینوکس، فرصتی برای تقویت تحلیل، ایجاد ارتباط با دیگر فعالان اقتصادی و جست‌وجوی راه‌حل‌های عملی برای بقا و همکاری است. «در دوران ابهام؛ دانایی و شفافیت، تنها راهکارها هستند.» نمایش دستاوردهای داخلی در حوزه‌های مالی و فناوری و ارائه تصویر شفاف از قوانین و مقررات سرمایه‌گذاری، می‌تواند ریسک ادراک‌شده (Perceived Risk) را کاهش دهد و راه را برای ورود سرمایه‌های کلان هموار کند. این شفافیت، کلید اصلی برای تبدیل پتانسیل‌های اقتصادی به سرمایه‌گذاری‌های واقعی است.
تامین مالی تولید
یکی از مهم‌ترین کارکردهای کیش اینوکس، پر کردن شکاف تامین مالی در بخش تولید است. در دوره‌های گذشته، این رویداد بستری برای انعقاد قراردادهای بزرگ در حوزه تولید بوده است؛ به‌طوری‌که در دوره ۲۰۲۳، حضور بیش از ۲۵۰ شرکت مشارکت‌کننده به انعقاد قراردادهایی در حوزه تولید منجر شد. در دوره ۲۰۲۵، انتظار می‌رود که این رویداد با معرفی ابزارهایی نظیر اوراق صکوک جدید، تامین مالی جمعی (Crowdfunding) برای شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) و صندوق‌های خطرپذیر (VC)، بتواند بخش قابل‌توجهی از نیازهای مالی پروژه‌های زیربنایی و تولیدی را تامین کند. این امر نه‌تنها به رشد تولید ملی کمک می‌کند، بلکه با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، به کاهش نرخ بیکاری نیز منجر می‌شود و اقتصاد را از وابستگی صرف به منابع بانکی خارج می‌کند.
موتور محرک آینده
فناوری‌های مالی (فین‌تک) و استارت‌آپ‌های این حوزه، یکی از پویاترین بخش‌های اقتصاد ایران هستند که ظرفیت بالایی برای دور زدن محدودیت‌های بین‌المللی و بهبود کارایی نظام مالی دارند. کیش اینوکس ۲۰۲۵ با اختصاص بخش قابل‌توجهی به این حوزه، به‌دنبال تقویت اکوسیستم فین‌تک در کشورمان است. حوزه‌هایی همانند پرداخت الکترونیک و کیف پول دیجیتال، با کاهش هزینه‌های مبادلات و افزایش شفافیت مالیاتی، نقش مهمی در سلامت اقتصادی دارند. کیش اینوکس با نمایش نوآوری‌ها در این زمینه، به جذب سرمایه برای توسعه زیرساخت‌های پرداخت نسل جدید کمک می‌کند. همچنین، تامین مالی جمعی به‌عنوان ابزار دموکراتیک، دسترسی آسان استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های کوچک به سرمایه خرد و کلان را فراهم می‌آورد. این رویداد با معرفی پلت‌فرم‌های موفق و تسهیل فرآیندهای قانونی، به اعتمادسازی در این حوزه می‌تواند کمک شایانی کند.
بلاک‌چین و رمزارزها
در شرایط تحریم، استفاده از فناوری بلاک‌چین و رمزارزها برای تسهیل مبادلات تجاری و مالی با کشورهای خارجی، به ضرورت تبدیل شده است. کیش اینوکس ۲۰۲۵ می‌تواند با ایجاد یک فضای گفت‌وگوی سازنده میان نهادهای نظارتی (بانک مرکزی، سازمان بورس) و فعالان این حوزه، به تدوین چهارچوب‌های قانونی شفاف و عملیاتی برای استفاده از این فناوری‌ها کمک کند. این امر، نه‌تنها به توسعه تجارت خارجی کمک می‌کند، بلکه از خروج سرمایه‌های داخلی به سمت پلت‌فرم‌های غیرقانونی نیز جلوگیری کند. همچنین، حوزه اینشورتک با معرفی مدل‌های جدید بیمه‌ای مبتنی بر داده، می‌تواند نفوذ بیمه را افزایش داده و ریسک‌های اقتصادی را کاهش دهد.
توسعه سواد مالی
یکی از کارکردهای پنهان کیش اینوکس، توسعه سواد مالی عمومی است. با توجه به اینکه در سال‌های گذشته، تعداد فعالان مستقیم بازار سرمایه به بیش از ۱۶ میلیون نفر رسیده است. آموزش و افزایش آگاهی عمومی از طریق نشست‌های تخصصی و کارگاه‌های آموزشی که در حاشیه این رویداد برگزار می‌شود، از تکرار خطاهای سرمایه‌گذاری و ایجاد حباب‌های مالی جلوگیری می‌کند. این رویداد، فرصتی است که دانش مالی از سطح نخبگان به عموم جامعه تسری یابد و فرهنگ سرمایه‌گذاری مولد نهادینه شود.
بیانیه اقتصادی کیش
کیش اینوکس ۲۰۲۵ بیش از اینکه رویدادی سالانه باشد، بیانیه اقتصادی است که نشان می‌دهد بخش خصوصی ایران، به‌رغم همه محدودیت‌ها، همچنان به‌دنبال راه‌هایی برای اتصال به اقتصاد جهانی و توسعه داخلی است. موفقیت این رویداد نه‌تنها در حجم قراردادهای منعقدشده، بلکه در میزان اعتمادسازی و شفافیت ایجادشده برای فعالان داخلی و خارجی سنجیده می‌شود. کیش اینوکس باید بتواند، نخست، فضایی امن و شفاف برای مذاکره و انعقاد قراردادهای سرمایه‌گذاری خارجی فراهم کند و به رشد چشمگیر FDI کمک کند. دوم، ابزارهای مالی نوین را برای هدایت بخش بزرگی از نقدینگی سرگردان به سمت تولید معرفی کند و عمق بازار سرمایه را افزایش دهد. سوم، چهارچوب‌های قانونی برای پذیرش نوآوری‌های فین‌تک و بلاک‌چین را تسهیل کند و کارایی نظام مالی را بهبود بخشد. درصورتی‌که این شرط برآورده شود، آنگاه می‌توان انتظار داشت که این رویداد، نه‌تنها سکوی پرتاب، بلکه نقطه عطف در مسیر تاب‌آوری و رشد پایدار اقتصاد ایران در سال‌های آتی باشد. اگر سیاست‌گذاران از این فرصت برای شنیدن صدای بخش خصوصی و اجرای اصلاحات ساختاری استفاده کنند، کیش اینوکس می‌تواند به نقطه عطفی در مسیر تاب‌آوری و رشد پایدار اقتصاد ایران تبدیل شود.
