تجربه های جهانی

 در بخش پرتلاطم اقتصاد، بازار سرمایه ایران نیازمند ابزارهای نوین برای افزایش کارایی، جذب سرمایه خارجی و مدیریت ریسک است. با نگاهی به بازارهای پیشرفته همانند آمریکا و اروپا، می‌توانیم مسیرهای عملی برای تحول بورس تهران ترسیم کنیم. این ابزارها با استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی (AI) برای تحلیل داده‌ها، تصمیم‌گیری‌های دقیق‌تری را ممکن کرده و به افزایش ۱۵درصدی جذب سرمایه خارجی در بازارهای اروپایی طی پنج سال گذشته منجر شده‌اند. در بورس اوراق بهادار ایران، ابزارهایی همانند اوراق صکوک، مرابحه و صندوق‌های سرمایه‌گذاری (مانند صندوق‌های سهامی به‌ویژه در کلاس دارایی‌های بخشی، درآمد ثابت و کالایی) معرفی شده‌اند. برای نمونه، صندوق‌های بخشی در حوزه‌هایی نظیر پتروشیمی، خودرویی، بانکی، بیمه، فلزی، غذایی و مواردی از این دست، فرصت‌های سرمایه‌گذاری تخصصی را فراهم کرده‌اند. علاوه بر این، نوآوری‌هایی پیش روی همانند توکنایز کردن دارایی‌ها و توکن‌های مبتنی بر دارایی فیزیکی، پتانسیل تحول‌آفرینی دارند. به‌ویژه که سازمان بورس و اوراق بهادار از سوی دولت، مسئول رسمی مدیریت بخش توکن‌های مبتنی بر دارایی فیزیکی اعلام شده است.

برای عملی کردن این تحول، مجموعه‌ای از اقدامات هماهنگ ضروری است. گام نخست، توسعه مشتقات مالی و ادغام توکنایز کردن برای دارایی‌های فیزیکی مانند املاک است. گام بعدی، گسترش صندوق‌های متنوع به بورس تهران و افزایش استفاده از گواهی‌های کالایی برای کالاهای استراتژیک همانند فلزات است. با توجه به معرفی شش گواهی تازه برای کالاهایی نظیر کاتد مس، فلز روی، گندله، محصول کرمان‌خودرو، میلگرد و قیر بسترهای جدیدی برای توسعه صندوق‌های کالایی و ابزار مبتنی بر این دارایی‌ها به‌ویژه معاملات آتی و آپشن فراهم کرده است. سرمایه‌گذاران می‌توانند با ترکیب ابزارها (همانند تخصیص بخشی از سبد به سهام، بخشی به توکن‌های مبتنی بر دارایی فیزیکی و بخشی به گواهی کالایی) ریسکشان را مشابه استراتژی‌های موفق جهانی در برابر تورم مدیریت کنند. تقویت ابزارهای نوین نه‌تنها بازار سرمایه ایران را کارا می‌کند، بلکه به جذب سرمایه و رشد اقتصاد کمک می‌کند. با اجرای این گام‌ها، می‌توانیم فاصله را با بازارهای جهانی کاهش دهیم.

* فعال بازار سرمایه