پلت‌فرم حل مسئله
چگونگی ارتقای رویداد کیش اینوکس در گفت‌وگو با موسی احمدزاده
نقش اینوکس کیش ۲۰۲۵ در ارتقای همگرایی و شفافیت بازارهای مالی چگونه است؟
واقعیت این است که اگر بخواهیم رویدادی همانند «کیش اینوکس» برای اقتصاد ایران آورده واقعی داشته باشد، باید از سطح برگزاری یک نمایشگاه یا نشست عمومی فراتر برود و به بستری برای ایجاد ارتباطات استراتژیک در جهت بهبود فضای کسب‌وکار کشور تبدیل شود. چنین رویدادهایی تنها زمانی تاثیرگذار هستند که خروجی ملموس داشته باشند. یعنی به جای آنکه صرفاً تریبونی برای سخنرانی‌ها و گزارش عملکردها باشند، به محلی برای تولید ایده، تعریف پروژه و تسهیل همکاری‌های واقعی بین‌المللی بدل شوند. تحقق این هدف نیازمند فراهم شدن بسترهای مناسب است؛ بسترهایی که تنها با به‌روزرسانی قوانین، حذف بوروکراسی‌های فرساینده و همگام‌سازی سازوکارهای مالی و سرمایه‌گذاری با فناوری‌های روز امکان‌پذیر است.
بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، به‌دنبال محیطی هستند که پیش‌بینی‌پذیر، شفاف و قانونمند باشد. اگر قوانین اقتصادی ما همچنان با سرعت پایین و در چهارچوب مقررات قدیمی حرکت کند، امکان جذب سرمایه و حتی حفظ سرمایه‌های فعلی هم از بین می‌رود. بنابراین، یکی از مهم‌ترین دستاوردهایی که این رویداد می‌تواند دنبال کند، ایجاد گفت‌وگو میان نهادهای قانون‌گذار، فعالان بازار سرمایه و بخش خصوصی برای تدوین سیاست‌های جدید و کارآمد است. ایران اگر می‌خواهد از این رویداد سود واقعی ببرد، باید «حل مسئله» را به محور گفت‌وگوها تبدیل کند. در حال حاضر بسیاری از نشست‌های اقتصادی ما به جای آنکه بر خروجی عملیاتی متمرکز باشند، در سطح تبادل نظر باقی می‌مانند. درحالی‌که رویدادهایی مانند کیش اینوکس باید به مرکزی برای حل مسائل واقعی اقتصاد ایران تبدیل شوند؛ از جمله رفع موانع تراکنش‌های بین‌المللی، تسهیل جریان سرمایه و ایجاد پیوند موثر میان بازار سرمایه و بخش تولید.
تا زمانی که پرداخت‌ها و نقل‌وانتقالات مالی با محدودیت‌های داخلی و خارجی مواجه‌اند، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و حتی هدایت نقدینگی داخلی به سمت فعالیت‌های مولد دشوار خواهد بود. به همین دلیل باید به اصلاح قوانین بانکی و ارزی، شفاف‌سازی مقررات سرمایه‌گذاری خارجی و کاهش موانع اداری توجه ویژه شود. ساختارهای نظارتی نیز باید از حالت کند و سنتی به مدل‌های چابک، دیجیتالی و داده‌محور تغییر پیدا کنند. تجربه کشورهایی همانند ترکیه و مالزی نشان داده است که چابک‌سازی اداری می‌تواند سرمایه‌گذاری خارجی را چند برابر کند.
جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای اقتصاد ایران چقدر اهمیت دارد و رویداد کیش اینوکس چقدر می‌تواند در این زمینه در شرایط تحریمی کمک کند؟
به نظر من این رویداد باید هدفمند و تخصصی برگزار شود. یعنی دقیقاً مشخص کند که در چه حوزه‌هایی واقعاً مزیت رقابتی داریم و در چه زمینه‌هایی باید ظرفیت‌سازی کنیم. در دنیای امروز، مزیت‌های اقتصادی دیگر فقط در منابع طبیعی نیست، بلکه در دانش، فناوری و نوآوری‌های بومی تعریف می‌شود. حوزه‌هایی همانند خدمات دیجیتال، گردشگری، انرژی‌های تجدیدپذیر، صنایع خلاق، فین‌تک، و حتی کشاورزی هوشمند، می‌توانند بخش‌هایی باشند که ایران در آنها ظرفیت رشد دارد.
نمی‌توان با قواعد قدیمی در زمین جدید بازی کرد. قواعد اقتصاد جهانی به‌سرعت در حال تغییر است؛ از مالیات بر کربن گرفته تا استانداردهای ESG (محیط زیست، اجتماع و حاکمیت شرکتی). ما اگر این مفاهیم را در ساختار اقتصادی خود وارد نکنیم، عملاً از زنجیره ارزش جهانی کنار گذاشته می‌شویم. برای همین است که حضور نسل‌های جدید (نسل Z و آلفا) در فرآیند تصمیم‌سازی مهم است. این نسل‌ها، با فناوری آشنا و دارای نگاه جهانی‌اند و می‌توانند زبان اقتصاد نو را به ساختار تصمیم‌گیری منتقل کند.
اقتصاد ایران هنوز در همان الگوی سنتی گرفتار مانده است. اگر بخواهیم در بازارهای مالی و سرمایه عملکرد موثر داشته باشیم، باید ریسک‌ها را کاهش دهیم، زیرساخت‌های دیجیتال را تقویت و ساختار اقتصاد را متنوع کنیم. در این میان، نباید از فرصت‌های سیاسی چنین رویدادهایی نیز غافل شد. کیش اینوکس می‌تواند علاوه بر بعد اقتصادی، فرصتی برای دیپلماسی اقتصادی و بازسازی تصویر ایران در عرصه بین‌المللی باشد. اگر از این بستر برای معرفی ظرفیت‌های کشاورزی مدرن، صنایع خلاق، انرژی‌های نو و فناوری مالی استفاده شود، می‌توانیم مسیر تازه‌ای برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی باز کنیم. حضور هیات‌های خارجی، سفارتخانه‌ها، شرکت‌های بین‌المللی و اتاق‌های مشترک بازرگانی در چنین رویدادهایی می‌تواند پیام مثبتی برای بازگشت ایران به جریان اقتصاد جهانی باشد.
چالش‌های اساسی در بازار سرمایه و بازارهای مالی چیست و رویداد کیش اینوکس ۲۰۲۵ چه نقشی در این‌باره دارد؟
اگر بخواهیم تحریم‌ها را مدیریت کنیم، باید از زاویه مدیریتی به موضوع جذب سرمایه نگاه کنیم. سرمایه‌گذاری خارجی تنها زمانی تحقق می‌یابد که ساختار مدیریتی بتواند اعتمادسازی کند. اعتماد از شفافیت، پیش‌بینی‌پذیری و ثبات سیاست‌ها به‌دست می‌آید. اقتصاد ایران به «جراحی عمیق» نیاز دارد. اصلاحی که ممکن است در کوتاه‌مدت دردناک باشد، اما در بلندمدت نجات‌بخش است. چنین اصلاحاتی اگر با سیاست ارتباطات موثر با جامعه و اقناع افکار عمومی همراه شود، می‌تواند پایه‌های اقتصاد را محکم کند. در کنار اصلاحات کلان، باید زیرساخت‌های فناورانه تامین مالی را نیز بازآرایی کنیم. حذف واسطه‌های زائد، ایجاد اعتماد در سیستم‌های پرداخت و تضمین شفافیت در بازارهای مالی، سه محور حیاتی برای آینده اقتصاد ایران است. شفافیت باید اصل اساسی همه سیاست‌های اقتصادی باشد، چراکه بدون شفافیت، هیچ نظام اقتصادی قادر به جذب سرمایه پایدار نیست.
آیا در چنین رویدادهایی امکان جذب سرمایه‌گذاری خارجی وجود دارد یا خیر؟
بله، اما به شرطی که افراد موثر، موثق و معتبر در آن حضور داشته باشند؛ افرادی که نمایندگان واقعی صنایع کشور باشند، نه صرفاً چهره‌های تبلیغاتی یا مدیران نمایشی. یکی از ضعف‌های گذشته این بوده که گاهی رویدادهای اقتصادی ما بیش از حد نمایشی برگزار شده‌اند و تمرکز آنها بر روابط عمومی بوده است، نه بر دستاوردهای عملی. این رویدادها باید از «شومن‌محوری» فاصله بگیرند و به محلی برای تعامل واقعی متخصصان و تصمیم‌گیران تبدیل شوند.
مهم‌ترین توصیه و پیشنهاد شما برای مسئولان رویداد کیش اینوکس برای بهبود اقتصاد ایران چیست؟
اگر بخواهیم به شکاف میان اقتصاد ایران و اقتصاد جهانی پایان دهیم، باید از مسیر فناوری و دانش روز عبور کنیم. امروز سرمایه‌گذاران خارجی تنها به‌دنبال سود نیستند؛ آنها دانش فنی، انضباط مالی و استانداردهای بین‌المللی را نیز مطالبه می‌کنند. بنابراین ما باید ساختارهای اقتصادی و مدیریتی را با این استانداردها منطبق کنیم تا بتوانیم برای جذب سرمایه خارجی اعتبار ایجاد کنیم.
* نویسنده نشریه
