سامانه‌های هوشمند در خط مقدم حفظ فضای سبز شهری اصفهان

اما در این نبرد نابرابر، اصفهان تنها به شیوه‌های سنتی متکی نمانده و فناوری را به یاری طبیعت گرفته است.

معاون خدمات شهری شهرداری از نرم‌افزاری حکایت می‌کند که مانند شبکه‌ای از حسگرهای دیجیتال، سراسر عرصه‌های سبز شهر را زیر نظر دارد و از وضعیت پمپاژ هر چاه و حضور هر کارگر تا پهنه‌بندی آفات و ارائه خودکار دستورالعمل سمپاشی را ثبت می‌کند.

به گفته مهدی بقایی این سامانه نه فقط ابزار نظارت، بلکه دفترچه یادداشت سلامت هر درخت است و مشخص می‌کند که آیا برای این درخت محکوم به قطع، همه اقدامات احیایی انجام شد؟

اصفهان با سامانه‌های هوشمند از هر درختش دفاع می‌کند.

عددها نشانگر فشار روزافزون بر فضای سبز شهری است، نیاز ۶۳ میلیون مترمکعبی در برابر تأمین ۳۱ میلیون متر مکعبی در سال، خشکیدن چاه‌های وابسته به زاینده رود و هجوم ریزگردها از اطراف.

در چنین شرایطی، سامانه هوشمند مانند سیستمی برای تزریق هوشمند منابع محدود آب و مراقبت عمل می‌کند.

مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان در این پیوند به ایرنا گفت: فضای سبز اصفهان با چالش‌‌های جدی کم ‌آبی، آلودگی هوا و افزایش دما هوا مواجه است و این عوامل، درختان این شهر به ویژه چنارهای کهنسال را تهدید می‌کند.

مجتبی حق‌شناس با اشاره به وضعیت بحرانی منابع آبی فضای سبز این شهر، گفت: زاینده رود مهم‌ترین منبع تأمین آب فضای سبز اصفهان بوده که با قطع جریان دائمی آن، ۳۲ حلقه چاه مرتبط نیز خشکیده‌اند.

او افزود: وزارت نیرو نیاز آب فضای سبز شهر اصفهان را ۷۲ میلیون مترمکعب ارزیابی کرده و بر اساس برآورد سازمان پارک‌ها، این عدد در شرایط خشکسالی سالانه حدود ۶۳ میلیون مترمکعب آب است.

مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان تاکید کرد: در حال حاضر تنها ۳۱ میلیون مترمکعب آب در سال برای تامین آب فضای سبز شهر اصفهان در دسترس است که حدود ۲۲ میلیون مترمکعب آن از چاه‌ها و ۹ میلیون مترمکعب از پساب تصفیه شده فاضلاب تأمین می‌شود.

او خاطرنشان کرد: این میزان آب پاسخ‌گوی نیاز درختان کهنسال با ریشه‌های عمیق مانند چنار نیست و تأمین آب فضای سبز با شرایط بسیار دشواری انجام می‌گیرد.

حق‌شناس به تأثیر آلودگی هوا بر درختان نیز اشاره کرد و گفت: آلودگی ناشی از منابع متحرک و ثابت و هجوم ریزگردها از مناطق پیرامون به خصوص شمال و شرق اصفهان، بر پوشش گیاهی شهر اثر گذاشته است.

مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز اصفهان افزایش شدت تابش اشعه فرابنفش خورشید و دمای هوا در تابستان‌های اخیر را از دیگر عوامل تهدیدکننده دانست و تصریح کرد: این ۲ عامل روند زوال درختان را تسریع کرده‌اند.

او توضیح داد: درخت چنار در دمای بالای ۳۲ درجه سلسیوس قادر به انجام فرایند فتوسنتز نیست و برای بقا مجبور به مصرف ذخایر غذایی تنه و برگ‌های خود می‌شود که این مساله منجر به ریزش برگ و افزایش آسیب‌پذیری درخت می‌گردد.

حق‌شناس گفت: همچنین در شرایط کم‌آبی و گرمای زیاد، درخت با کاهش سطح برگ، تبخیر و تعرق خود را کم می‌کند تا بتواند مقاومت کند.

اما معاون خدمات شهری شهرداری اصفهان، خبر از سامانه هوشمند پایش فضای سبز این شهر می‌دهد.

مهدی بقایی گفت: این نرم‌افزار به صورت عرصه محور طراحی شده و امکان نظارت بر کل چاه‌های آب، کلکتورها، سیستم آبیاری، فعالیت کارگران و شناسایی آفات درختان را فراهم می‌آورد.

معاون خدمات شهری شهرداری اصفهان با اشاره به امکانات این سامانه افزود: در این سامانه اطلاعات کامل هر چاه، از جمله وضعیت پمپاژ، در سیستم قابل مشاهده و رنگ‌بندی هشداردهنده به ما نشان می‌دهد که کدام چاه با کم‌آبی مواجه است.

او اظهار کرد: همچنین آفات درختان به صورت پهنه‌بندی شده روی نقشه نمایش داده می‌شود و دستورالعمل‌های لازم، مانند نوع سم و روش مبارزه، به صورت خودکار ارائه می‌گردد.

بقایی با تأکید بر نقش این سامانه در حفظ درختان تصریح کرد: با ثبت لحظه‌ای اطلاعات، می‌توانیم سابقه کامل هر درخت، از جمله تاریخ سمپاشی و اقدامات مراقبتی، را داشته باشیم که این موضوع در کمیسیون ماده هفت قانون حفظ و گسترش فضای سبز بسیار کاربرد دارد و می‌توان بررسی کرد که آیا برای درختی که قرار است قطع شود، پیش از این اقدامات احیایی انجام شده یا خیر.

معاون خدمات شهری شهرداری اصفهان در ادامه به نظارت هوشمند بر آبیاری و حضور کارگران اشاره کرد و گفت: این سیستم می‌تواند با اتصال به برنامه آبیاری و سیستم حضور و غیاب، به ما اطمینان دهد که عملیات آبیاری در زمان مقرر انجام شده و کارگران در عرصه‌های مربوطه حاضر بوده‌اند یا خیر.

او همچنین از توسعه آینده این نرم‌افزار برای پایش درختان خبر داد و افزود: در نسخه‌های بعدی، امکان شناسایی خودکار آسیب‌های وارده به درختان، مانند میخ‌کوبی یا نصب پلاک‌های غیرمجاز، پیش‌بینی شده است و علاوه بر این، با نظارت بر ساخت‌وسازها، در صورت قطع غیرمجاز درختان، می‌توان بر اساس ماده ۶ قانون حفظ و گسترش فضای سبز اقدام قانونی انجام داد.

بقایی در پایان با اشاره به دیگر سامانه‌های هوشمند شهرداری اصفهان خاطرنشان کرد: این نرم‌افزار بخشی از مجموعه سیستم‌های هوشمند مدیریت شهری است که شامل سامانه‌های آرامستان، میادین، انبار و تجهیزات شهری نیز می‌شود و هدف آن ارتقای نظارت و ارایه خدمات مطلوب‌تر به شهر و شهروندان است.