اطلاع‌رسانی برخط از فرآیند افزایش سرمایه‌ها
از ابتدای شهریور تا پایان هفته گذشته مجموعا ۱۵ شرکت با فرستادن «اظهارنظر حسابرس» فرآیند افزایش‌سرمایه را به سازمان بورس سپردند، درحالی‌که در همین مدت فقط ۵ مجوز صادر شد. در مردادماه گذشته این ارقام برای «ارسال اظهارنظر» و «صدور مجوز» به‌ترتیب ۲۶ و ۱۶ تا بود. البته طبیعی است که برخی از پیشنهادات افزایش‌سرمایه با عدم تایید سازمان بورس به سرانجام نرسند اما باز هم فاصله دو رقم بالاست. اگر سازمان بورس بتواند روند جاری فرآیند افزایش‌سرمایه‌ها و وضعیت لحظه‌ای آن را بر روی پایگاه اطلاع‌رسانی خود نمایش دهد خدمت بسیار مناسبی به فعالان بازار و سهامداران خواهد کرد.
در این پایگاه، آخرین وضعیت فرآیند بهمراه علت توقف احتمالی و اینکه توپ در زمین شرکت است یا سازمان بورس، مشخص خواهد شد.
حراج حق‌تقدم‌های «بیمه دی» هم روز سه‌شنبه به پایان رسید و از ۲.۵میلیارد برگه بیش از ۲.۲میلیارد آن توسط حقوقی‌های وابسته به بنیاد شهید(سهامدار عمده) جمع‌آوری شد.
این رقم بیشتر از ۱۱درصد سهام شرکت با سرمایه جدید است و بنابراین اگر سهامدار عمده اراده کند، می‌تواند در اولین مجمع انتخاب هیات‌مدیره، کرسی پنجمی را که دو سال پیش به فعال حقیقی بازار سپرده بود پس‌گرفته و بدون وجود نظر مخالف و با دلخواه خود، امورات شرکت را به پیش ببرد شرکت «سیمان اصفهان» با نماد سصفها در اواخر فروردین امسال پیشنهاد هیات‌مدیره برای افزایش‌سرمایه سنگین حدود ۶۶۶۰ درصدی (بیش از ۶۶ برابر سرمایه ۳۰۰میلیاردتومانی) را بر روی کدال قرارداد و چند روز بعد اظهارنظر مقبول حسابرس را هم به آن ملحق کرد. به نظر می‌رسد سازمان بورس، ارزشیابی زمین‌های شرکت را خارج از عرف تشخیص داد که بهمین خاطر، شرکت در مردادماه امسال مجددا ارزیابی زمین‌های خود را به کارشناسان دادگستری سپرد. در گزارش جدید میزان افزایش‌سرمایه به حدود ۶۲۵۷درصد کاهش یافت.
مقایسه اقلام این دو گزارش که به فاصله کمتر از شش ماه تهیه شده نشان می‌دهد که در ارزیابی اول زمین‌های کارخانه واقع در «شهر ابریشم» که خارج از شهر اصفهان و در نزدیکی آن قرار دارد، متری ۲۵میلیون تومان و در گزارش دوم به متری ۱۸میلیون تومان تقلیل یافته است. باید منتظر گزارش حسابرس بر روی پیشنهاد دوم هیات‌مدیره سصفها باشیم و در پی آن ببینیم سازمان بورس با این ارقام جدید موافقت می‌کند یا هنوز احیانا این قیمت‌ها را برای زمین کارخانه در خارج از شهر اصفهان بالا می‌داند؟
«گروه صنعتی بارز» با نماد پکرمان روز چهارشنبه آگهی حراج حدود ۱۱۶میلیون برگه استفاده‌نشده را در کدال منتشر کرد که با توجه به صدور ۵۷۴۰میلیون حق‌تقدم، رقم بسیار کمی است. به عبارت دیگر حدود ۹۸ درصد برگه‌های حق‌تقدم در فرصت یک‌ماهه پذیره‌نویسی، مورد قبول سهامداران قرار گرفته‌اند که با توجه به شناوری ۱۷درصدی نماد پکرمان استقبال بسیار مناسبی به نظر می‌رسد. پکرمان در هفته اول اسفند سال گذشته مجوز افزایش سرمایه دومرحله‌ای را از سازمان بورس دریافت کرد که مرحله اول آن از حدود ۵۰۰میلیارد تومان به نزدیک ۱.۴همت از محل سود انباشته را در نیمه اسفند تصویب و قبل از پایان سال به ثبت رساند.
در اولین روز کاری امسال هم هیات‌مدیره عزم خود را برای اجرای مرحله دوم افزایش‌سرمایه از نزدیک ۱.۴همت به نزدیک ۲همت از محل آورده نقدی (حدود ۴۱درصد) جزم کرد تا این رقم ۵۷۴میلیارد تومان (به همراه ۹۰۰میلیارد تومان مرحله اول) صرف سرمایه‌گذاری در دو شرکت زیرمجموعه(بارز کردستان و بارز سیرجان) و نیز «تکمیل طرح توسعه ۲۶هزارتنی کارخانه کرمان» در نیمه اول سال آینده گردد. در فاصله پذیره‌نویسی و حراج حق‌تقدم‌ها، پکرمان مجمع سالانه خود را در اواسط تیرماه برگزار کرد و ۱۴۳تومان سود نقدی براساس سرمایه قبلی حدود ۱.۴همتی به سهامداران داد.
چهارشنبه گذشته مهلت یک‌ماهه پذیره‌نویسی اولیه شرکت «لعابیران» (شلعاب) که قیمت تابلوی آن زیر قیمت اسمی صد تومان است، تمام شد و در این مدت کمتر از ۲۰میلیون حق‌تقدم از مجموع ۱.۵میلیارد برگه به قیمت یک ریال معامله‌گردید. از طرفی شنبه گذشته «شرکت کشاورزی و دامپروری ملارد شیر» با نماد زملارد هم که شرایطی مشابه دارد در مجمع فوق‌العاده‌اش افزایش‌سرمایه حدود ۳۴درصدی از مطالبات و آورده‌نقدی را تصویب کرد. درباره این وضعیت و علت عدم استقبال از خرید حق‌تقدم یک ریالی قبلا گفتم و اینکه سهامدار قاعدتا ترجیح می‌دهد به جای شرکت در پذیره‌نویسی، همان پول را صرف خرید خود سهم به قیمت حدود ۷۰تومان بکند.
اما برخی از فعالان بازار در فضای مجازی متعرض سازمان بورس شدند که چرا وقتی قیمت سهم زیر صدتومان است، مجوز افزایش‌سرمایه صادر شده‌است که حرف درستی نیست و قانونا و عرفا نباید برنامه‌های توسعه‌ای شرکت را بخاطر تابلوی نماد به تعویق انداخت. تنها کاری که می‌توان انجام داد آگاه کردن سهامداران حقیقی به «خرید سهم» به جای «شرکت در پذیره‌نویسی» است و البته با وجود حقوقی‌هایی که از یک‌سو پولهای بزرگی دارند و از سوی دیگر صبر زیادی برای انجام طرح توسعه صرف می‌کنند، نهایتا همه حق‌تقدم‌ها پذیره‌نویسی خواهند شد و نگرانی از این بابت وجود ندارد.
آخرین پس‌لرزه تبصره پرریسک بازار پایه
در ادامه داستان دنباله‌دار حراج حق‌تقدم‌های نماد بازارپایه‌ای «فن‌آوا»، هفته قبل به اشتباه معامله‌گر یک کارگزاری در خرید ۸۰۰هزار برگه حق‌تقدم استفاده‌نشده به قیمت هزار تومان اشاره‌شد. ظاهرا مدیران سازمان بورس برای رفع شیرین‌کاری ناشی از تبصره‌ای که اجازه حراج غیرمنصفانه حق‌تقدم در بازارپایه را می‌دهد، دست‌به‌کار شده و قیمت خرید هزارتومانی را تعدیل کردند. تعدیل آن معامله اشتباه، سبب شد رقم ۶۲ریالی که برای دارندگان حق‌تقدم‌های استفاده‌نشده در نظر گرفته‌شده‌بود به ۴۴ریال کاهش یابد. اگر محاسبات بنده درست بوده باشد، قیمت خرید را برای فرد حقیقی از حدود هزار تومان به اندکی کمتر از ۴۰تومان تعدیل کرده‌اند تا به اندازه حقوقی‌هایی که روز آخر حدود ۵تومان خریده‌اند، خوش‌به‌حالش نشود!
گرچه این اقدام ظاهرا ظلم مضاعفی در حق دارندگان حق‌تقدم‌های استفاده‌نشده(عمدتا حقیقی) بود اما برداشته شدن آن زیان بزرگ از دوش یک سهامدار حقیقی می‌تواند آن را کم‌اهمیت کند و مطمئنا سهامداران حقیقی دارنده برگه‌های حراج‌شده که حق‌تقدم‌های بالای ۴۰تومان‌شان به کسر کوچکی از این مبلغ فروخته‌شده با این تغییر، زیان‌شان خیلی بیشتر نخواهد شد اما به احتمال زیاد از حل مشکل بزرگ آن «سهامدار حقیقی» و «معامله‌گر کارگزاری» خوشحال هم خواهند شد.
آنچه مدیران سازمان باید به آن توجه کنند حذف هرچه زودتر این تبصره از دستورالعمل معاملات فرابورس است تا هم از وقوع مجدد این مشکل برای سهامداران در بازار پایه پیشگیری شود و هم این تصور ایجاد نشود که به قول یکی از فعالان بازار «مدیران فرابورس با گذاشتن این تبصره اقدام به تزریق ریسک در بازار پایه کرده‌اند تا برای سهامداران کاملا ثابت کنند که بازار پایه، پرریسک است و آنها را از این بازار فراری بدهند.»
