تحلیل سود ۷۰۰ نماد بورسی

علی قاسمی و عباس بیات:   انتشار گزارش‌های 6ماهه در سامانه کدال، به پایان رسید. بررسی‌ها از صورت‌های مالی 700نماد بورسی در 6ماه ابتدایی سال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، نشان می‌دهد که سود خالص شرکت‌ها با رشد 25درصدی به 730همت رسید. به رسم گذشته، صنایع بورسی در تابستان با محدودیت‌های انرژی مواجه بوده‌اند و امسال نیز صنایع با کاهش حاشیه سود همراه شدند.  نمادهای بورسی در مجموع سود خالص 328همتی را طی دومین فصل سال به نمایش گذاشتند که نسبت به تابستان قبل، افزایش 32درصدی را نشان می‌دهد. با وجود آن که صنایع انرژی‌بر نظیر فولاد و فلزات گرانبها، عملکردی ضعیف‌تر از انتظار داشتند، اما دیگر گروه‌ها به خوبی درخشیدند. بانکی‌ها، پالایشی‌ها، دارویی‌ها و زراعت موفق شدند تا ضمن ارائه کارنامه سبز به اهالی بورس، در چند روز اخیر میزبان خوبی برای پول‌های حقیقی باشند. 

با توجه به آن که اثر افزایش قیمت دلار در پاییز و زمستان در گزارش‌ها مشاهده خواهد شد انتظار می‌رود، دو فصل آینده ضمن بهبود حاشیه سود صنایع، فضای بهتری برای خودنمایی بورس فراهم شود. به عبارت بهتر کاهش فاصله دلار توافقی و آزاد برگ برنده بازار سهام در قسمت دوم سال خواهد بود.

 رکود در زنجیره فولاد

صنعت انرژی‌بر فولاد با عملکردی ضعیف‌تر از انتظارات ظاهر شد. سود خالص این صنعت درحالی طی 6ماه ابتدایی سال به 40همت رسید که در مقایسه با 6ماه قبل، کاهش 42درصدی را تجربه کرده است.  همچنین سود فولادی‌ها در تابستان نیز با کاهش 44درصدی در مقایسه با تابستان قبل مواجه شده است. افت تولید به دلیل محدودیت‌های بیشتر انرژی در کنار رکورد قیمت‌های جهانی سبب شد تا افزایش قیمت دلار در مقایسه با سال قبل، به سود بیشتر این صنعت منجر نشود. هرچند عملکرد کلی صنعت ضعیف است، اما چند نماد خوب نیز در این گروه مشاهده می‌شود. 

فسازان، فرود، کاوه و فسبزوار به دلیل گزارش خوب و قیمت مناسب، می‌توانند در لیست تحلیلگران بنیادی قرار گیرند. هرچند هرمز نیز گزارش خوبی منتشر کرده، اما P/Eآینده‌نگر بیش از 5واحد برای صنعتی با چنین عملکرد ضعیف و چشم‌انداز مبهم مناسب نیست. به‌خصوص آن که سقوط آزاد حاشیه سود فولادی‌ها از 20 به 10درصد در تیررس بورسی‌ها قرار دارد.

از بین نمادهای فلزات گران‌بها نیز گزارش‌های خوبی استخراج نمی‌شود. این گروه که شامل تولیدکنندگان مس، آلومینیوم و روی است، در مجموع طی شش ماه ابتدایی سال سود 44همتی ساختند که تنها 14درصد نسبت به 6ماه دوم بهبود یافته است. قطعی برق بر روی این صنایع به قدری تاثیر شدیدتری داشته که با وجود رکوردزنی‌های قیمت جهانی مس، کارنامه قابل قبولی از این صنعت ارائه نشده است. فنوال و فسوژ در این گروه می‌توانند در زمره نمادهای مورد نظر  تحلیلگران باشند. این در حالی است که سنگ آهنی‌ها عملکردی بهتر از فولادی‌ها را نشان دادند. مجموع این گروه سودی معادل 30همت را 6ماهه ساختند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، رشد 35درصدی را تجربه کرده است.  کمنگنز و کگل از گروه کانی‌های فلزی می‌توانند مورد توجه قرار گیرند.

   چراغ خاموش پتروشیمی‌ها

پتروشیمی‌ها نیز از ناترازی‌ها در امان نماندند و با قطعی گاز خوراک و افزایش نرخ آن نسبت به سال قبل، سودی برای آنها باقی نمانده است. این صنعت در 6ماه، تنها 54همت سود ساختند که در مقایسه با سال قبل، کاهش 5درصدی را تجربه کرده‌اند. این در حالی است که حاشیه سود از 16 به 11درصد افت کرده است. 

گروه اوره به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های صنعت پتروشیمی در 6ماه به سود 17همتی دست یافت که در مقایسه با سال قبل، تنها 12درصد بهبود یافته است.  ضمن آن که سودآوری آنها از تابستان به تابستان قبل نیز 6درصد افزایش یافته است. هرچند حاشیه سودها در این گروه از ثبات نسبی برخوردارند.  این در حالی است که گزارش سالانه شپدیس هنوز منتشر نشده است.  با این حال، خبرهایی از اصلاح نرخ خوراک پتروشیمی‌ها شنیده می‌شود که در صورت تحقق آن می‌توان روزهای بهتری را برای این صنعت متصور شد. علاوه بر آن، اثر افزایش قیمت دلار در نیمه دوم سال و صورت‌های مالی 9ماهه بیش از گذشته نمایان خواهد شد.  شکام، شگویا، کلر و زاگرس از بین پتروشیمی‌ها بهتر ضمن قیمت مناسب عملکرد خوبی را ارائه دادند. از گروه دوده همان‌طور که انتظار می‌رفت گزارش‌های خوبی منتشر نشد، اما شصدف هم می‌تواند گزینه بورسی‌ها باشد.

 پالایشی‌ها در اوج

گروه پالایشی با دو محرک مهم به استقبال رکوردشکنی رفت. اولین محرک، بهبود سطح کرک اسپردها نسبت به تابستان قبل است. افزایش این شاخص می‌توانست منجر به بهبود حاشیه شرکت‌های پالایشی شود. به‌خصوص آن که پای محرک دوم یعنی قیمت ارز هم به میان آمد. نرخ دلار در مقایسه با سال قبل، که حدود 45هزار تومان بوده و اکنون به سطح 70هزار تومان رسیده، رشد قابل‌توجهی را به ثبت رسانده است. پالایشی‌ها در نیمه اول سال حدود 110همت سود ساختند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، رشد 224درصدی را تجربه کردند. همچنین حاشیه سود در همین مدت از 4درصد به 10درصد افزایش یافته است.  با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازار از نسبت‌دادن p/e بالا به این صنعت امتناع می‌ورزد. به‌خصوص آن که p/e آینده‌نگر صنعت به بالای 5واحد رسیده است. چرا که احتمالا تحلیلگران بر این عقیده هستند که رشد سودآوری پتروشیمی‌ها به دلیل رشد قیمت دلار ادامه خواهد یافت. اما نه به‌ اندازه‌ای که در این دو فصل افزایش یافته است. 

همچنین مشخص نیست آیا سطح کرک اسپردها بیش از این افزایش خواهد یافت یا خبر؟  با وجود آن که نمادهای پالایشی از کف شهریور امسال افزایش قیمت بالایی را در سهام خود تجربه کردند، اما انتخاب بهترین و ارزنده‌ترین نماد از این گروه برای سبدهای بنیادی می‌تواند سپر خوبی در برابر رکود احتمالی بازار سهام باشد.

 بانکی‌ها؛ برترین گروه 1404

بانکی‌ها در شش‌ماه نخست سال جاری بازدهی 22.6درصد نصیب سهامداران خود کردند که در مقایسه با نزول 6درصدی شاخص کل بورس تهران عملکرد بسیار خوبی محسوب می‌شود. در سه‌ماه دوم سال جاری میزان سود خالص گروه بانکی بازار سرمایه به میزان 101هزار‌میلیارد تومان به ثبت رسید که در مقایسه با تابستان سال گذشته 219درصد جهش یافته است.  با این حال در بهار امسال بانکی‌های بورسی وضعیت خوبی نداشته‌اند و زیان شناسایی کرده‌اند. در تابستان حاشیه سود بانکی‌ها به‌میزان 24درصد به ثبت رسید که در مقایسه با تابستان سال گذشته 13درصد بهبود یافته است.  این در حالی است که حاشیه سود این گروه در بهار امسال منفی 4درصد بوده است. بازگشت بانکی‌ها از زیان 4درصدی به سود 24درصدی در تابستان امسال یک کامبک فوق‌العاده برای بانکی‌ها محسوب می‌شود. تا پایان شهریور ماه امسال میزان سود خالص بانکی‌های بازار سرمایه به میزان 90هزار‌میلیارد تومان سود شناسایی کردند که در مقایسه با شش ماه ابتدای سال گذشته جهش 594درصد تجربه کرده است. 

بر این اساس حاشیه سود 6ماهه این گروه 13درصد به ثبت رسید که نسبت به شش ماه نخست 1403، 10درصد بهبود یافته است. در اسکیل 6‌ماهه امسال، بانک «دی» بهترین عملکرد را از منظر سودآوری به ثبت رسانده است. درحالی‌که این بانک طی شش ماه سال گذشته حاشیه سود منفی 465درصدی به ثبت رسانده، طی شش ماه ابتدای امسال توانسته است به حاشیه سود 118درصدی دست یابد. این بهبود چشم‌گیر سودآوری بانک دی موجب شده است تا این بانک طی سال جاری برترین بانک ایران از منظر سودآوری شود.

  درخشش یک خودروساز

در مقیاس 6‌ماهه خودروسازان بازار سرمایه عملکردی مشابه با کلیت بازار از خود به ثبت رسانده‌اند. طی 6ماه نخست امسال بازدهی خودرویی‌های بورس تهران به‌میزان منفی 6.5درصد به ثبت رسیده است. در سه‌ماه تابستان سال جاری زیان خالص خودروسازان بازار سرمایه به‌میزان 9هزار و 844میلیارد تومان به ثبت رسیده است. با این اوصاف میزان حاشیه سود این صنعت در سه‌ماه دوم سال جاری به‌میزان منفی 6درصد به ثبت رسید که در مقایسه با تابستان 1403، 5درصد بهبود یافته است. 

در مقیاس 6‌ماهه، شرکت‌های تولیدکننده خودروی بازار سهام 25هزار و 365میلیارد تومان زیان در نیمه ابتدای سال جاری شناسایی کردند. حاشیه سود این صنعت در 6‌ماه منتهی به شهریور 1404، به میزان منفی 8درصد به ثبت رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل 1درصد کاهش زیان داشته‌اند. در سال جاری بیشترین حاشیه سود مربوط به شرکت «خدیزل» است. این شرکت در نیمه نخست امسال برخلاف وضعیت زیان‌ده کلیت صنعت خودرو، حاشیه سود 9درصد به ثبت رسانده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 1درصد بهبود یافته است.

 نزول سود شرکت‌های مخابراتی

شرکت‌های حوزه ارتباطات بازار سرمایه در 6‌ماه نخست امسال بازدهی منفی 9درصدی را نصیب سهامداران خود کردند که در مقایسه با شاخص کل بورس تهران 3درصد نزول بیشتر تجربه کرده‌اند.  در تابستان سال جاری سود خالص شرکت‌های حوزه ارتباطات بازار سهام به میزان 1هزار و 833میلیارد تومان به ثبت رسید که نسبت به سه‌ماه تابستان 1403 به میزان 11درصد کاهش یافته است.  با این حال وضعیت سودآوری این صنعت در سه‌ماه تابستان امسال نسبت به سه‌ماه نخست 1404 بهبود یافته است و سود خالص شرکت‌های مخابراتی بورس تهران در تابستان امسال 2درصد نسبت به بهار افزایش یافته است.  ارزیابی متغیرهای سودآوری گروه ارتباطات بورس تهران نشان می‌دهد که در بهار و تابستان امسال میزان حاشیه سود صنعت ارتباطات نسبت به دوره مشابه کاهش یافته است. در تابستان حاشیه سود این گروه به‌میزان 7درصد به ثبت رسید که نسبت به تابستان سال قبل 3درصد کاهش یافته است. 

هرچند که در سه‌ماه تابستان نزول سودآوری در گروه ارتباطات رقم خورده است، در بازه 6‌ماهه میزان سود این گروه با افزایش 5درصدی همراه شده و سود صنعت ارتباطات به 3هزار و 630میلیارد تومان افزایش یافته است.  حاشیه سود گروه ارتباطات بازار سهام طی نیمه نخست سال جاری به میزان 7درصد به ثبت رسید که نسبت به 6ماه مشابه سال گذشته 1درصد کاهش یافته است. بالاترین میزان حاشیه سود در سال جاری مختص به شرکت «آسیاتک» است. این نماد در 6ماه  ابتدای امسال موفق شد حاشیه سود 22درصدی را شناسایی کند.

  جهش سودآوری در دارویی‌ها

هرچند که شاخص کل بورس تهران در نیمه اول سال جاری عملکرد مثبتی از خود نشان نداد و بازدهی منفی را برای سهامداران به ثبت رساند، شرکت‌های دارویی در این مدت با ثبت رشد 3.6درصد عملکرد خوبی از خود نشان دادند و از کلیت بازار به پیش افتادند.  سود خالص تابستان این صنعت به میزان 7هزار و 552میلیارد تومان به ثبت رسید که در مقایسه با تابستان سال گذشته بیش از 130درصد افزایش یافته است. علاوه بر این سود تابستان این صنعت نسبت به بهار امسال نیز با رشد 22درصدی همراه شده است.  بر این اساس حاشیه سود تولیدکنندگان داروی بازار سرمایه در تابستان امسال 17درصد به ثبت رسید که نسبت به تابستان سال گذشته 6درصد بهبود یافته است. 

در مقیاس 6ماهه، سود خالص داروسازان بورسی به میزان 13هزار و 766میلیارد تومان به ثبت رسید که نسبت به شش ماه نخست 1403، 101درصد افزایش یافته است. حاشیه سود 6‌ماهه شرکت‌های داروساز بازار سهام به میزان 16درصد به ثبت رسید که نسبت به شش ماه ابتدای سال گذشته 5درصد افزایش یافته است.  از میان 42 نماد فعال در صنعت داروی بازار سرمایه، شرکت «ریشمک» در سال جاری بهترین عملکرد را از خود به نمایش گذاشته است. این شرکت در 6ماه نخست امسال حاشیه سود 175درصد به ثبت رساند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 64درصد بهبود یافته است.

 عقبگرد تایرسازان

گروه تایرساز بورس تهران در 6ماه نخست امسال بازدهی منفی 8درصد را نصیب سهامداران خود کرد. این در حالی است که شاخص کل بورس تهران در همین مدت با نزول 6.3درصدی همراه شد. سود خالص تابستان تایرسازان بازار سهام به میزان 805میلیارد تومان به ثبت رسید که نسبت به تابستان سال گذشته 46درصد کاهش یافته است. علاوه بر این سود تابستان این صنعت نسبت به بهار نیز افت 38درصدی داشته است. با این حساب حاشیه سود تایرسازان از 15درصد در تابستان 1403، به 6درصد طی تابستان امسال نزول یافت. در مقیاس 6ماهه، مجموع سود گروه لاستیک‌ و پلاستیک بورسی، به میزان 2هزار و 98میلیارد تومان به ثبت رسید که در مقایسه با شش ماه ابتدای سال گذشته 30درصد کاهش یافته است. همچنین حاشیه سود این صنعت در مقیاس 6ماهه 8درصد به ثبت رسید که نسبت به شش ماه نخست 1403، به میزان 7درصد نزول تجربه کرد. از میان 12 تولیدکننده بورسی صنعت تایر، «پدرخش» در 6ماه امسال بیشترین میزان سودآوری را تجربه کرد. این شرکت طی شش ماه نخست سال جاری حاشیه سود 20درصد شناسایی کرد که نسبت به شش ماه ابتدای سال گذشته 3درصد بهبود یافته است.

  سبقت بازدهی شوینده‌ها

شرکت‌های تولیدکننده محصولات شوینده بازار سهام در سال جاری وضعیت بسیار خوبی را پشت سر گذاشتند. هرچند که این گروه همچنان در حصار قیمت‌گذاری دستوری هستند، اما صدور مجوزهای افزایش نرخ منجر به تغییر مثبت در صورت‌های مالی صنعت شوینده شد.  طی شش ماه نخست امسال بازدهی نمادهای شوینده بورس تهران به میزان 17.6درصد به ثبت رسید که در مقایسه با نزول 6درصدی شاخص کل عملکرد بسیار خوبی برای شرکت‌های شوینده بازار محسوب می‌شود. در تابستان 1404، سود خالص این گروه به میزان 2هزار و 156میلیارد تومان به ثبت رسید که در مقایسه با تابستا 1403، 42درصد بهبود یافته است. 

از طرفی مقایسه سود تابستان این صنعت با بهار امسال حکایت از رشد 126درصدی سودآوری دارد. علی‌رغم افزایش سود ریالی، حاشیه سود گروه شوینده در تابستان کاهشی بوده است.  طی سه‌ماه دوم سال جاری حاشیه سود گروه شوینده بازار سهام به‌میزان 14درصد به ثبت رسید که در مقایسه با تابستان سال قبل 6درصد کاهش یافته است. طی شش ماه نخست امسال میزان سودآوری شرکت‌های تولیدکننده محصولات شوینده 3هزار و 111میلیارد تومان به ثبت رسید که نسبت به 6ماه نخست 1402، بهبود 35درصدی یافته است.  با این حال در این مقیاس نیز متغیرهای سودآوری گروه شوینده بورس تهران نزول یافته است. در بازه 6ماهه، حاشیه سود گروه محصولات پاک‌کننده بورس تهران به میزان 12درصد به ثبت رسید که در مقایسه با 6ماه مشابه سال قبل 4درصد نزول تجربه کرده است.  از میان 9شرکت تولیدکننده محصولات شوینده بورس تهران، شرکت «کیمیاتک» در شش‌ماه امسال حاشیه سود 24درصدی به ثبت رساند که نسبت به کلیت صنعت عملکرد بسیار خوبی محسوب می‌شود.

 ضعف سودآوری کاشی‌سازان

شرکت‌های تولیدکننده کاشی‌سرامیک بازار سرمایه در شش ماه نخست امسال نزول 14.6درصد تجربه کرد.  این در حالی است که شاخص کل بورس تهران در همین مدت افت 6.3درصد به ثبت رساند. سود خالص تابستان صنعت کاشی‌سرامیک در تابستان امسال به‌میزان 426میلیارد تومان به ثبت رسید که در مقایسه با تابستان سال قبل 64درصد بهبود یافته است.  علاوه بر این مقایسه سود تابستان این صنعت با بهار سال جاری حکایت از نزول 11درصدی دارد. حاشیه سود تابستان کاشی‌سازان 18درصد به ثبت رسید که در مقایسه با تابستان 1403، 3درصد بهبود یافت. در بهار وضعیت سودآوری صنعت بهتر بوده است و حاشیه سود گروه کاشی‌سرامیک 21درصد به ثبت رسیده است. در مقیاس 6ماهه 903میلیارد تومان سود خالص شرکت‌های کاشی‌ساز بازار سهام به ثبت رسید که نسبت به شش ماه نخست 1403، افزایش 33درصد داشته است.  همچنین حاشیه سود این صنعت در نیمه نخست امسال 19درصد به ثبت رسید که نسبت به شش ماه اول 1403، به‌میزان 1درصد بهبود یافت. از میان 14شرکت فعال در صنعت کاشی‌سرامیک بورس تهران، «کصدف» بهترین عملکرد را از منظر رشد سودآوری به ثبت رسانده است.  این گروه در بازه 6ماهه 39درصد حاشیه سود به ثبت رساند.