رقابت کسبوکارها در توسعه مهارتهای هوش مصنوعی
براساس دادههای شرکت خدمات فناوری اطلاعات آمریکایی UST، بیش از سهچهارم شرکتهای جهان با کمبود مهارت در هوش مصنوعی مواجه هستند. همچنین تقاضا برای مهارتها در بخشهای در معرض هوش مصنوعی ۶۶درصد سریعتر از سایر بخشها در حال افزایش است.
در همین راستا، دولتها طرحهای ملی جاهطلبانهای برای بازآموزی نیروی کار آغاز کردهاند و میدانند جمعیتی که به هوش مصنوعی مسلط است، میتواند سرمایهگذاری مستقیم خارجی را جذب کند. در سالهای آینده، مفهوم «نیروی کار ماهر» ممکن است دیگر صرفا به تخصص سنتی محدود نباشد، بلکه شامل توانایی بهرهگیری از هوش مصنوعی برای دستیابی به مزایای واقعی کسبوکار شود.
دولت بریتانیا در تابستان سال جاری، شراکتی با غولهای فناوری از جمله آمازون، BT، گوگل، IBM، مایکروسافت و Sage برای آموزش ۷.۵ میلیون کارگر در «مهارتهای ضروری هوش مصنوعی» اعلام کرده است. این برنامه بر اساس «طرح اقدام فرصتهای هوش مصنوعی» که در ژانویه آغاز شده بود، بریتانیا را به رهبری جهانی در زمینه هوش مصنوعی نزدیک میکند. مایکروسافت به تنهایی متعهد شده تا پایان سال یکمیلیون نفر را آموزش دهد. همچنین برنامه TechFirst به ارزش ۱۸۷میلیون پوند بر کلاسها و جوامع تمرکز دارد و هدف آن آمادهسازی افراد در تمامی سنین برای مشاغل فناوری است.
برای اکثر کاربران که با ابزارهای هوش مصنوعی مثل چتجیپیتی سر و کار دارند، «مهارت در هوش مصنوعی» بیشتر به شناخت مزایا و محدودیتهای این ابزارها خلاصه میشود. گِلین تاونسند، مدیر ارشد خدمات آموزشی در SAS، توضیح میدهد: «این یعنی فهمیدن نحوه کار مدلها، منبع دادههایی که استفاده میکنند و بررسی صحت خروجیها. هدف ایجاد اعتماد و اطمینان است؛ یعنی یاد بگیریم چطور کارهایمان را با کمک هوش مصنوعی خودکار یا آسان کنیم، بدون اینکه نگران خطا یا ریسک باشیم.»
چالشهای نوین نیروی کار
اعتماد به هوش مصنوعی هنوز یک مانع بزرگ است و واکنشها نسبت به آن متفاوتاند. برخی به دلایل اخلاقی، مثل نگرانیهای زیستمحیطی درباره مدلهای پرمصرف، با هوش مصنوعی مخالفت میکنند و برخی دیگر نگران از دست دادن شغل خود هستند. براساس یک نظرسنجی از Trades Union Congress، ۵۱ درصد بزرگسالان بریتانیا نگران تاثیر هوش مصنوعی بر بازار کار هستند. یک مطالعه از دانشگاه استنفورد نشان میدهد که از زمان معرفی چتجیپیتی در سال ۲۰۲۲، تعداد مشاغل ساده و ابتدایی در بخشهایی که تحتتاثیر هوش مصنوعی هستند در آمریکا تا اواسط ۲۰۲۵ حدود ۱۶ درصد کاهش یافته، اما تعداد مشاغل تخصصی و با تجربه افزایش یافته است.
کارشناسان این وضعیت را با تغییرات فناوری گذشته مقایسه میکنند. تاونسند به حذف بخشهای تایپینگ توسط کامپیوتر اشاره میکند، اما یادآور میشود که فرصتهای جدیدی نیز ایجاد شدهاست. گزارش ژانویه مجمع جهانی اقتصاد پیشبینی میکند که هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰، حدود ۹۲میلیون شغل را حذف کند اما همزمان ۱۷۰میلیون شغل جدید ایجاد خواهد شد. در مجموع، اشتغال جهانی ۷ درصد رشد میکند که معادل ۷۸میلیون شغل است. با این حال، نگرانیهایی هم وجود دارد.
داریو آمودی، مدیرعامل شرکت Anthropic، میگوید که هوش مصنوعی به زودی بسیاری از مشاغل ساده و ابتدایی را خودکار خواهد کرد. مارک گراهام، استاد جغرافیای اینترنت در آکسفورد، هشدار میدهد که این موضوع میتواند باعث شود کارکنان جوان فرصتهای اولیه برای پیشرفت حرفهای را از دست بدهند. او به انبارهای آمازون اشاره میکند، جایی که هوش مصنوعی میزان بهرهوری کارکنان را زیر نظر میگیرد و به جای اینکه وقت بیشتری برای انجام کارهای فکری و سطح بالا فراهم کند صرفت فشار کاری را بیشتر میکند. گراهام تاکید میکند: «تاثیر هوش مصنوعی به نحوه استفاده کارفرما از آن بستگی دارد؛ نه خود ابزار.»
کلید موفقیت در عصر جدید
یک مطالعه از MIT نشان میدهد که ۹۵ درصد از پروژههای آزمایشی هوش مصنوعی در بخش تولید، نتوانستهاند درآمد شرکتها را افزایش دهند. علت اصلی این ناکامی «کمبود آموزش و مهارت» است. شرکتهای موفق معمولا به جای اینکه همه چیز را خود آنها بسازند، ابزارهای آماده را میخرند و فرآیندها را خودکار میکنند. کارشناسان معتقدند آموزش و ارتقای مهارت باید روی نتیجه تمرکز کند. کسبوکارها ابتدا باید اهداف خود را مشخص کنند و سپس آموزشها را برنامهریزی کنند.
فقط گفتن «بیشتر از هوش مصنوعی استفاده کنید» کافی نیست؛ آموزشهای هدفمند میتواند نتایجی مثل شخصیسازی خدمات را بهبود دهد. همچنین نشان دادن مزایا و افزایش بهرهوری به کارکنان، کلید موفقیت است. برای برنامههای ملی، شفاف بودن اهداف حیاتی است. طرحهای مبهم کارکنان را دلسرد میکنند و ممکن است پس از کاهش هیجان هوش مصنوعی، سرمایهگذاری خارجی جذب نشود. دولتها باید آموزش مهارت را یک فرآیند مستمر بدانند و با پیشرفت فناوری بهروز کنند.
