خروج از بنگاه‌داری در دستور کار تاپیکو

به گزارش «دنیای اقتصاد»، روح‌اله شهیدی‌پور، مدیرعامل تاپیکو، به همراه امیرحسین باقری، مدیرعامل نفت پاسارگاد، از مجتمع تهران شرکت نفت پاسارگاد بازدید کرد. در این بازدید، مدیران ضمن بررسی میدانی فرآیندهای تولید، از آخرین وضعیت فعالیت‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای مطلع شدند. در حاشیه این برنامه، آنها به پرسش‌های خبرنگاران درباره صنعت پالایش و پتروشیمی، ظرفیت‌های صادراتی و نقش نفت پاسارگاد در زنجیره ارزش صنعت نفت پاسخ دادند.

روح‌اله شهیدی‌پور با اشاره به چالش‌های حوزه انرژی، ناترازی گاز را مشکل اصلی دانست و گفت: در حوزه برق، شرکت‌ها یا خودشان تولید برق دارند یا از شرکت‌های یوتیلیتی تامین می‌کنند. برای شرایط اضطراری نیز ژنراتورهایی در نظر گرفته شده ‌است. اما قطعی گاز، به‌ویژه در پتروشیمی‌هایی با خوراک گازی، مانند پتروشیمی خراسان که سال گذشته ۱۰۰ روز قطعی گاز و یک همت عدم‌النفع داشت، خسارت‌بار است. برای رفع این مشکل، سه راهکار شامل واردات گاز از ترکمنستان، استفاده از زغال‌سنگ و بهره‌برداری از مخازن گاز شمال شرق در دست بررسی است. وی افزود: ما به‌عنوان مصرف‌کننده گاز وظیفه داریم برای افزایش تولید گاز کشور تلاش کنیم.

او از برنامه شستا برای توسعه نیروگاه‌های خورشیدی خبر داد و گفت: هدف‌گذاری شستا تامین هزار مگاوات از ۳۰ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی است. در تاپیکو نیز ۵ درصد مصرف برق، معادل ۸مگاوات، از انرژی خورشیدی تامین خواهد شد. همچنین، احداث یک نیروگاه ۱۰ مگاواتی در یکی از شرکت‌های زیرمجموعه در دستور کار است.

مدیرعامل تاپیکو درباره برنامه‌های صادراتی این مجموعه توضیح داد: صادرات از اولویت‌های اصلی شستا و تاپیکو است و در این زمینه دو راهبرد بین‌المللی‌سازی و نوآوری را دنبال می‌کنیم. صادرات شستا حدود ۲.۶‌میلیارد دلار درآمد دارد که ۱.۳‌میلیارد دلار آن از کشتیرانی است. در سال ۱۴۰۳، صادرات تاپیکو ۷۰۰ تا ۸۰۰‌میلیون دلار برآورد شده‌است. همچنین برای مقابله با تحریم‌ها، راهکارهایی برای بازگشت ارز در اتاق فکر شستا بررسی شده است.

برنامه تاپیکو برای خروج از بنگاه‌داری

شهیدی‌پور درباره اصلاح ساختار اقتصادی و خروج از بنگاه‌داری تاپیکو گفت: سه سناریو در این زمینه داریم. نخست، واگذاری کل سهام تاپیکو، احتمالا از طریق تهاتر با هلدینگ خلیج فارس که ۸درصد سهام آن را داریم. دوم، واگذاری زنجیره‌ای پتروشیمی‌های سودده و زیان‌ده برای جذابیت بیشتر برای سرمایه‌گذاران. سوم، مدل پیمان مدیریتی یا واگذاری مدیریت به بخش خصوصی بر اساس شعار «مالکیت عمومی، مدیریت خصوصی» برای افزایش بهره‌وری.

وی درباره شرکت‌های زیان‌ده توضیح داد: از ۹۰ شرکت زیرمجموعه تاپیکو، ۵۰ شرکت کنترلی هستند و تنها دو شرکت زیان‌ده‌اند: پتروشیمی آبادان و ماشین‌سازی پارس. سال گذشته، سود ۵۰ شرکت ۲۱ همت و زیان دو شرکت زیان‌ده دو همت بود. برای پتروشیمی آبادان، که در قالب رد دیون واگذار شده، با همکاری بخش خصوصی تحول ایجاد خواهد شد. همچنین، کلینیک شرکت‌های زیان‌ده در شستا تشکیل شده و راهکارهایی مانند پیمان مدیریت و واگذاری سهام در نظر گرفته شده‌است. ارزش دارایی‌های تاپیکو بیش از ۴۰۰ همت است، اما در بورس ۱۶۰همت ارزش‌گذاری شده و از این رو با ورود بخش خصوصی، نقدشوندگی و بهره‌وری افزایش می‌یابد.

شهیدی‌پور درباره جایگاه تاپیکو گفت: برخلاف تصور، تاپیکو در کل زنجیره نفت، گاز و پتروشیمی (به‌جز بخش بالادستی نفت) فعال است و ۱۱درصد از سهم بازار این حوزه را دارد. سهم تاپیکو در پتروشیمی هشت درصد، در قیر ۳۱ درصد، در روانکارها ۱۱درصد، در پالایش نفت ۲۰درصد و در صنایع سلولزی ۱۳درصد است.

سهم ازدست‌رفته نفت پاسارگاد در بازار قیر

در این نشست خبری همچنین امیرحسین باقری، مدیرعامل نفت پاسارگاد، اظهار کرد: نرخ‌گذاری پالایشگاه‌ها با سایر حوزه‌های تجاری متفاوت است و در مرکز مبادله تعیین می‌شود. خوراک از بورس کالا با رقابت تا ۵۰ درصد بالاتر از نرخ پایه خریداری می‌شود که مشکلاتی برای صنعت قیر ایجاد کرده‌است. سیاست‌های بانک مرکزی، عرضه محصولات قیری را به سامانه ارز و طلا محدود و امکان عرضه دلاری در صادرات را سلب کرده است، لذا تسویه به‌صورت ریالی انجام می‌شود. صدور مجوز عرضه در تالار دوم مرکز مبادله می‌تواند این مشکل را حل کند.

او با بیان اینکه نفت پاسارگاد با ظرفیت تولید ۴میلیون تن قیر در سال، تنها ۱ تا ۱.۲‌میلیون تن تولید می‌کند که ارزآوری ۳۰۰ تا ۴۰۰‌میلیون دلاری دارد، گفت: در سال ۱۳۸۲، کل نیاز قیر کشور توسط این شرکت تامین می‌شد، اما اکنون تنها ۳۰ درصد بازار را در اختیار دارد. با این حال، تا پایان مهرماه امسال رکورد تاریخی صادرات قیر ثبت خواهد شد. سال گذشته ۸۰۰ هزار تن صادرات انجام شد و امسال این رقم افزایش می‌یابد.

باقری افزود: در دوران جنگ، نفت پاسارگاد قیر رایگان برای بازسازی زیرساخت‌ها تامین کرد. در سال گذشته، از ۲.۵‌میلیون تن قیر بودجه‌ریزی‌شده، تنها ۵۰۰ هزار تن به این شرکت تخصیص یافت که به افت کیفیت در برخی پروژه‌ها منجر شده‌است.