صنعت فولاد در گرداب سیاست‌های ناپایدار

وی در جلسه هیات نمایندگان اتاق ایران با اشاره به جایگاه ایران به عنوان هشتمین یا نهمین تولیدکننده فولاد جهان، اعلام کرد که فاصله تولید ایران با آلمان، هفتمین کشور، تنها ۳‌میلیون تن است. وی صنعت فولاد را الگویی برای اقتصاد ایران دانست و تاکید کرد که در صورت عملکرد مشابه سایر بخش‌ها، اقتصاد کشور در وضعیت بهتری قرار می‌گرفت.به گفته وی، هر شغل مستقیم در صنعت فولاد حدود ۲۰ شغل غیرمستقیم ایجاد می‌کند و سهم کل اشتغال این صنعت حدود ۸ درصد از کل اشتغال کشور است. با این حال، پیش‌بینی می‌شود سهم صنعت فولاد از تولید ناخالص داخلی از ۳۳درصد در سال‌های گذشته به ۸ درصد در پایان سال جاری کاهش یابد و حتی احتمال رسیدن این رقم به ۴ درصد نیز وجود دارد.

تبعات محدودیت‌های انرژی

مدیرعامل شرکت صبا فولاد خلیج فارس محدودیت‌های شدید گاز و برق را اصلی‌ترین چالش این صنعت عنوان کرد و گفت: در ماه‌هایی که این محدودیت‌ها وجود ندارد، ظرفیت تولید به شکل چشم‌گیری افزایش می‌یابد. دشتیانه با اشاره به توقف بخش قابل‌توجهی از تولید در فروردین ۱۴۰۴ به دلیل قطعی برق و گاز، ارزش تولید از دست رفته در این ماه را ۱۴میلیارد دلار اعلام کرد. عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد، سیاست‌های ناپایدار و تصمیمات روزانه دولت را عاملی برای ایجاد فضای عدم قطعیت دانست که برنامه‌ریزی بلندمدت فعالان اقتصادی را مختل کرده است.

چالش‌های ارزی

وی از افزایش ۱۳۰درصدی قیمت گاز از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۴ خبر داد و گفت: در مقابل، قیمت محصولات فولادی به دلیل سیاست‌های کنترل ارزی افزایش چندانی نداشته است. همچنین، محصولات فولادی با نرخ ارز رسمی (۷۰ هزار تومان) فروخته می‌شوند، درحالی‌که مواد اولیه با نرخ ارز آزاد (۱۱۰ هزار تومان) خریداری می‌شود که این امر توان رقابتی صنعت را به شدت کاهش داده است.

ساختار ناکارآمد صادرات

دشتیانه با بیان اینکه ۶۵درصد صادرات فولاد توسط واحدهای غیر تولیدی انجام می‌شود، این موضوع را نشانه‌ای از ضعف ساختار صادراتی صنعت فولاد ایران ارزیابی کرد.

وی مصرف آب صنعت فولاد را حدود ۱۳۰میلیون مترمکعب در سال عنوان کرد، اما تاکید کرد که به ازای هر کیلو فولاد تنها ۳.۵ تا ۴لیتر آب مصرف می‌شود که در مقایسه با صنایعی مانند کشاورزی بسیار ناچیز است. همچنین، این صنعت حدود ۷ درصد از برق کشور را مصرف می‌کند که بخش عمده‌ای از آن را از طریق نیروگاه‌های خود تامین می‌کند.

صنعت فولاد در معرض نابودی

دشتیانه در ادامه از ارسال نامه‌ای رسمی به دولت برای اصلاح سیاست‌های کل زنجیره تولید و صادرات خبر داد و هشدار داد که در صورت عدم اجرای اصلاحات جامع و هماهنگ، این صنعت استراتژیک در معرض نابودی قرار خواهد گرفت. وی همچنین بر لزوم اجرای شفاف مسوولیت‌های اجتماعی و جلوگیری از تبدیل آن به بهانه‌ای برای فساد تاکید کرد.

صنعت فولاد ایران، با وجود ظرفیت‌های بالا و جایگاه مهم در اقتصاد ملی، با چالش‌های ساختاری عمیقی در حوزه انرژی، سیاست‌های ارزی و صادراتی روبه‌رو است. عدم رسیدگی فوری به این مشکلات، نه تنها آینده این صنعت، بلکه بخش قابل‌توجهی از اقتصاد کشور را با خطر مواجه خواهد کرد.