پیشتازان رشد پلی‌پروپیلن
پلی‌پروپیلن، پلیمر چندکاره‌ای که در خودرو، بسته‌بندی و ساختمان کاربرد دارد، همچنان با تقاضایی فزاینده روبه‌روست. پیش‌بینی می‌شود آسیا از سال ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰، در هر سال حدود ۴۰میلیون تن ظرفیت جدید اضافه کند؛ این حجم عظیم از طریق ۵۷ پروژه برنامه‌ریزی‌شده و ۲۲ پروژه اعلام‌شده محقق می‌شود. چین با ۲۱.۸۷میلیون تن و هند با ۱۳.۵میلیون تن، دو بازیگر اصلی این موج هستند. در هند، بزرگ‌ترین افزونه تک‌واحدی منطقه، واحد سوم کارخانه پلی‌پروپیلن ریلاینس در گجرات است که با ظرفیتی حدود۵.۲ میلیون تن در سال ۲۰۳۰ به بهره‌برداری می‌رسد و توسط شرکت ریلاینس اُتوسی لیمیتد اداره خواهد شد.
در چین، شرکت مواد نوین فوجیان یونگ رونگ در استان فوجیان توسعه سه واحد غول‌پیکر شامل واحد ۲ پوتیان با ۱.۱میلیون تن در سال (بهره‌برداری ۲۰۲۹)، واحد ۱ با ۹۰۰هزار تن در سال (۲۰۲۶) و واحد ۳ با ۳۰۰ هزار تن در سال را همزمان در دستور کار دارد.
همچنین کشور‌های جنوب شرق آسیا نیز در تلاش هستند تا از این رقابت جا نمانند. اندونزی با پروژه پالایش و پتروشیمی توبان (پرتامینا-روس‌نفت) ۱٫۱۶میلیون تن در سال و برونئی با کارخانه هنگیی در جزیره موارا بسار ۱میلیون تن در سال، هر دو در ۲۰۲۹، به میدان می‌آیند. این موج توسعه در نقطه عطف صنعت جهانی پتروشیمی رخ می‌دهد؛ جایی که تولیدکنندگان رشد تقاضا را با عملکرد زیست‌محیطی و رقابت‌پذیری عرضه همزمان می‌کنند. صنعتی شدن، افزایش تقاضای برق، رشد جمعیت و الگوهای مصرف در حال دگرگونی، پلی‌پروپیلن را به جایگزینی سبک، بادوام و کاملا قابل بازیافت تبدیل کرده‌اند که آینده مواد جهان را رقم خواهد زد.
رشد ظرفیت در دل خلیج فارس
خاورمیانه نیز در آستانه رشد چشم‌گیری در تولید پلی‌پروپیلن (PP) قرار دارد. بر اساس داده‌های «پتروشیمیکال آنالیتیکس» و «گلوبال‌دیتا اویل‌اندگس»، این منطقه تا سال ۲۰۳۰ میلادی از طریق ۲۲ پروژه جدید، ۸.۵۶میلیون تن در سال به ظرفیت جهانی اضافه خواهد کرد. این جهش بزرگ، جایگاه خاورمیانه را به‌عنوان بازیگری کلیدی در عرضه جهانی پلی‌پروپیلن تثبیت می‌کند؛ جایگاهی که بر پایه فراوانی و ارزانی خوراک گاز طبیعی استوار است.
ترکیب ورودی‌های ارزان‌قیمت و تقاضای رو به رشد صنایع پرشتاب مانند ساختمان، بسته‌بندی و خودروسازی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های پتروشیمی خاورمیانه را شتاب بخشیده است. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، این منطقه پس از آسیا به دومین مشارکت‌کننده بزرگ در ظرفیت جدید جهانی پلی‌پروپیلن تبدیل شود.
از ۲۲ پروژه آتی در خاورمیانه، ایران با ۱۶ طرح حدود دو‌سوم ظرفیت افزوده را به خود اختصاص می‌دهد. انتظار می‌رود بین سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰، ایران حدود ۵.۶۳میلیون تن در سال ظرفیت جدید پلی‌پروپیلن ایجاد کند. استان بوشهر به عنوان کانون اصلی این توسعه در ایران مطرح است. دو پروژه کلیدی عبارتند از: واحد دوم کارخانه پلی‌پروپیلن در عسلویه با ظرفیت ۶۰۰ هزار تن در سال، برنامه‌ریزی شده در ۲۰۲۸ به بهره‌برداری برسد. واحد دوم کارخانه پلی‌پروپیلن در عسلویه با ظرفیت ۵۰۰ هزار تن در سال، برنامه‌ریزی شده تا در ۲۰۲۶ به بهره‌برداری برسد.
هر دو تاسیسات در مجاورت میدان گازی پارس جنوبی و ترمینال‌های صادراتی واقع شده‌اند و از دسترسی مستقیم به خوراک و مسیرهای صادرات بهره می‌برند. علاوه بر ایران، ترکیه و عربستان سعودی نیز نقش برجسته‌ای در توسعه ظرفیت پلی‌پروپیلن منطقه دارند. بزرگ‌ترین پروژه ترکیه، کارخانه پلی‌پروپیلن شماره ۱ ساسا پلی‌استر در یومورتالیک (استان آدانا) با ظرفیت یک‌میلیون تن در سال و بهره‌برداری ۲۰۲۹ است. مالکیت و بهره‌برداری ۱۰۰درصدی توسط Sasa Polyester Sanayi AS انجام می‌شود. این پروژه یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری‌های پلیمری تاریخ ترکیه است و با هدف کاهش وابستگی وارداتی و توسعه تولید پتروشیمی با ارزش افزوده بالا اجرا می‌شود.
در عربستان سعودی، کارخانه پلی‌پروپیلن شرکت ملی صنعتی الوجین در ینبع با ظرفیت ۶۰۰ هزار تن در سال، در سال ۲۰۲۹ به بهره‌برداری می‌رسد. این پروژه بخشی از برنامه تنوع‌بخشی صنعتی چشم‌انداز ۲۰۳۰ است و هدف آن تقویت تولید پایین‌دستی و صادرات با ارزش افزوده است. پروژه دیگر ترکیه، کارخانه شماره ۲ بی‌وای پلیمر در ارزین با ظرفیت ۴۵۰هزار تن در سال و بهره‌برداری در ۲۰۳۰ است.
این توسعه‌ها نشان‌دهنده تلاش خاورمیانه برای تقویت جایگاه خود در زنجیره ارزش جهانی پتروشیمی و بهره‌گیری از مزیت‌های رقابتی منطقه در خوراک و زیرساخت‌های انرژی است. به‌نقل از تحلیل گلوبال‌دیتا، این توسعه‌ها نشان‌دهنده هدف راهبردی منطقه برای تسلط بیشتر بر زنجیره ارزش جهانی پتروشیمی است. موقعیت جغرافیایی، زیرساخت انرژی تثبیت‌شده و خوراک رقابتی مبتنی بر گاز، سرمایه‌گذاران ملی و خصوصی را جذب می‌کند.
