طرح «گزینش» در توریسم اروپا

تا سال ۲۰۵۰، شهرهای اروپایی در پی نوعی از گردشگری‌ هستند که ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی را به توازن برساند. این پیام در روز دوم مجمع جهانی گردشگری، گردهمایی سالانه‌ای که ذی‌نفعان این صنعت از سراسر جهان در آن شرکت می‌کنند، مطرح شد. بر اساس گزارشی از یورونیوز، الئونورا اورسو، مسوول سیاستگذاری در شبکه‌ یورو سیتیز مستقر در بروکسل که نماینده بیش از ۲۰۰ شهر بزرگ اروپایی است، چنین اظهار کرد: «در برخی شهرها مانند ونیز و بارسلونا، شاهد نوعی تک‌فرهنگی شدن فعالیت‌های اقتصادی در مرکز شهر هستیم. این فعالیت‌ها بیش از آنکه به منافع ساکنان شهر توجه کنند، در پی بازاریابی برای گردشگران یا پاسخگویی به عادات غذایی آنها هستند.»

بر اساس تازه‌ترین آمار سازمان جهانی گردشگری، اروپا در نیمه اول سال ۲۰۲۵ میزبان نزدیک به ۳۴۰‌میلیون گردشگر بین‌المللی بوده است. این میزان، ۴ درصد افزایش نسبت به سال گذشته و ۷ درصد رشد در مقایسه با سال ۲۰۱۹ را نشان می‌دهد. مقاصد برتر دنیا همچنان در اروپا قرار دارند و فرانسه و اسپانیا در این بازه رشد قابل‌توجهی در جذب گردشگر داشته‌اند. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که اسپانیا ممکن است تا سال ۲۰۳۴ از فرانسه پیشی گرفته و به ۳.۷۵‌میلیون بازدیدکننده دست یابد.

پاتریک بونتینک، مدیرعامل مرکز ترویج گردشگری بروکسل، بر لزوم تدوین راهبردهای بلندمدت گردشگری برای شهرها تاکید کرد. او خاطرنشان ساخت که تمرکز اصلی باید بر جذب گردشگران شایسته و مناسب باشد، نه صرفا افزایش تعداد بازدیدکنندگان. وی در این مجمع چنین اظهار کرد: «تعیین کنید که خواهان جذب چه نوع گردشگری هستید و سپس زیرساخت‌های خود را مطابق با نیازهای آنان سامان دهید.» براساس این گزارش، گردشگری انبوه دیگر صرفا یک مشکل فصلی نیست.

از ونیز تا بارسلونا، شهرهای اروپایی با مدیریت تعداد بی‌سابقه‌ی بازدیدکنندگان دست‌وپنجه نرم می‌کنند. با افزایش شمار گردشگران، هزینه‌های زندگی برای ساکنان محلی سر به فلک کشیده و به دنبال آن اعتراضات گسترده‌ای شکل گرفته است. مقامات محلی از لیسبون تا آتن نیز هشدار داده‌اند که رونق گردشگری فشار سنگینی بر زیرساخت‌ها وارد کرده است، آلودگی را افزایش داده است و کیفیت زندگی ساکنان را کاهش می‌دهد.

سابین وندت، مدیرعامل سازمان رسمی گردشگری برلین، گفت: «در صنعت گردشگری، شهر مقصد، خود محصول نهایی است. اگر به لحاظ اجتماعی یا محیط‌زیستی شهر را تخریب کنیم، دیگر هیچ‌کس به اینجا سفر نخواهد کرد.»

وندت تاکید کرد که تمام ذی‌نفعان، از جمله خود گردشگران، در قبال حفاظت از مقصدهایی که تبلیغ و بازدید می‌کنند، مسوولیت دارند. الئونورا اورسو از شبکه‌ یوروسیتیز افزود که برای ایجاد تعادل میان پایداری و سودآوری، سیاست‌های گردشگری باید با راهبردهای کلی شهری همگام شوند.

او گفت: «این سیاست‌ها باید بخشی از یک دستورکار یکپارچه‌ شهری باشند و با حوزه‌هایی مانند حمل‌ونقل، مسکن، حمایت از کسب‌وکار و غیره مرتبط شوند.» طبق شاخص اعتماد گردشگری سازمان ملل که یک ابزار تحلیل و پیش‌بینی وضعیت گردشگری جهانی است، هزینه‌های بالای حمل‌ونقل و اقامت همچنان بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی گردشگری بین‌المللی در سال جاری هستند.

از منظر این گزارش، پیش‌بینی می‌شود تورم در بخش گردشگری از ۸ درصد در سال ۲۰۲۴ به ۶.۸درصد در سال ۲۰۲۵ کاهش یابد، با این حال این نرخ همچنان بالاتر از نرخ تورم عمومی (۴.۳درصد) خواهد بود.

کارشناسان هشدار می‌دهند که بی‌ثباتی اقتصادی و تنش‌های ژئوپلیتیکی نیز بر اطمینان مردم برای سفر تاثیر می‌گذارند. از این رو، برای گذر از گردشگری انبوه و رسیدن به مدلی هدفمند و پایدار، یک تلاش و همکاری همگانی ضروری است. خوزه رامون باوزا، بنیان‌گذار انجمن هوانوردی و گردشگری و رئیس پیشین جزایر بالئاریک، در این باره گفت: «هر شهری رویکرد متفاوتی برای خود دارد، بنابراین نمی‌توان یک الگوی استاندارد تعیین کرد، اما همکاری میان بخش خصوصی و دولتی، امری کاملا حیاتی است.»

او افزود: «در غیر این صورت، نه تنها زمان، بلکه سرمایه‌گذاری‌ها نیز به هدر خواهد رفت.» با وجود اینکه اتحادیه اروپا اختیارات رسمی در حوزه‌ گردشگری ندارد، کمیسیون اروپا در حال آماده‌سازی یک راهبرد مشترک برای گردشگری پایدار است.

براساس گزارش یورونیوز، این برنامه که انتظار می‌رود در اوایل سال ۲۰۲۶ منتشر شود، با هدف مقابله با شلوغی بیش از حد، ترویج گزینه‌های دوستدار محیط‌زیست، بهبود خدمات دیجیتال و حمایت از سفرهای فرامرزی، قصد دارد رقابت‌پذیری، تاب‌آوری و پایداری این بخش را تقویت کند.