نگران اقلیت‌های تندرو نباشیم
این در حالی است که برخی کارشناسان احتمال وتو را درباره این پیشنهاد مطرح کرده بودند، ولی کار حتی به وتو هم نرسید. بنابراین احتمال اجرای مکانیسم ماشه از هر زمان دیگری جدی‌تر به نظر می‌رسد، هرچند که همچنان کار تمام‌شده نیست و سفر رئیس‌جمهوری به سازمان ملل و دیدار ایشان با مقامات بین‌المللی بی‌تاثیر در ادامه بحث مکانیسم ماشه و مسائل مربوط با آن نخواهد بود.
همزمان وزیر امور خارجه کشورمان نیز احتمالا در این سفر دیدارهایی را در دستور کار خواهد داشت، همچنان‌که پیش از این آقای عراقچی دیدارها و مذاکراتی با مقامات منطقه و اروپا داشتند و امید است که این دیدارها بتواند طرف‌های غربی را به تعویق مکانیسم ماشه مجاب کند. البته طرف‌های غربی با مواضع و رویکردهای خودشان، چنین پیامی را مخابره کردند که خواهان امتیازات جدی‌تری از ایران هستند و این در حالی است که قبول این امتیازات از جانب جمهوری اسلامی در قالب مذاکره با اروپاییان بعید به نظر می‌رسد. واقعیت این است که اگر قرار بر پذیرش امتیازات باشد، ترجیح ایران چنین خواهد بود که این مساله در قالب مذاکرات با آمریکا به بحث گذاشته شود تا در مقابل نیز ایران امتیازات و ضمانت‌های مطلوب خودش را از طرف آمریکایی طلب کند. بنابراین در شرایط کنونی تصور بر این است که جمهوری اسلامی ایران خودش را برای شرایط احتمالی و تحریم‌ها آماده می‌کند و در‌عین‌حال نیز شرایط و روزنه‌های احتمالی را رصد و پیگیری می‌کند. ما که کمتر در جریان جزئیات دقیق مذاکرات و رایزنی‌ها و تصمیمات قرار داریم، نیز باید منتظر بمانیم که در نهایت ایران و غرب، رویکرد نهایی خودشان را در مساله پرونده هسته‌ای اعمال کنند.
مذاکره ایران با آمریکا یکی از همین مباحث مهم است. صاحب‌نظران و کارشناسان تاکنون تحلیل‌های مختلفی درباره شروط طرفین مطرح کردند که هر کدام به جای خودشان قابل بحث هستند. آنچه در بین همه تحلیل‌ها عیان است، تلاش طرفین برای طرح مطالبات و خواسته‌های حداکثری از یکدیگر است که این یک مساله بدیهی در خلال هر مذاکره در عرصه بین‌المللی است.
کشورها همیشه در جریان مذاکره به دنبال آن هستند که بیشترین امتیازات را از آن خودشان کنند ولی رفته‌رفته در جریان مذاکرات، طرفین به یک واقع‌بینی رسیده و درنهایت تعادلی بین طرفین ایجاد می‌شود تا امکان توافق محقق شود. البته هنوز طرف آمریکایی آمادگی خودش برای مذاکره را اعلام نکرده و اراده‌ای برای ورود به این مساله نشان نداده است، مگر در حاشیه اجلاس عمومی سازمان ملل چنین اتفاقی رخ بدهد. با این همه، چه مکانیسم ماشه اجرا شود و چه ایران غرب را مجاب کند که در اجرای آن تعویق یا تعلیق رخ بدهد، آینده تجاری ایران در عرصه بین‌المللی به رفتار شرکای تجاری آن بستگی دارد. ایران با وجود تحریم‌های امروز و حتی تحریم‌های احتمالی آینده همچنان راهکارهایی برای ادامه تجارت جهانی در پیش خواهد داشت ولی این راهکارها بستگی به تصمیم شرکای تجاری از جمله چین و روسیه دارد.
فراموش نکنیم که چین یکی از خریداران جدی نفت ایران در دوران تحریم بود و از همکاری تجاری با ایران کوتاهی نکرد.
بنابراین اگر متحدان ایران مقید به تحریم‌ها نباشند، همچنان راه برای تجارت باز خواهد ماند. مضاف بر اینکه حمله اخیر اسرائیل به قطر نیز تا حدودی فضای جهانی را به نفع ایران تغییر داده و همین مساله، امیدوارکننده است.
اینکه امروز در داخل کشور همچنان برخی جریان‌های سیاسی بر مخالفت با توافق و مذاکره اصرار می‌کنند، نشات‌گرفته از یک برداشت، دیدگاه و عقیده سیاسی است که قابل‌کتمان نیست. مخالفان عقیده بر این دارند که مذاکره به معنای دفع تهدیدها و خطرات نیست؛ همچنان‌که قطر بدون هرگونه اختلافات و اتهامات جدی، مورد حمله رژیم صهیونیستی قرار گرفت. آنها با توسل به چنین بهانه‌هایی، مذاکره را راه‌حل ندانسته و اصرار بر سیاست‌های مطلوب خودشان دارند.
البته این اقلیت چه از طرف ایران و چه از طرف اروپا تاثیری بر روند مذاکرات نخواهند داشت و طرفین به شناخت و درک مشخصی از این اقلیت سیاسی رسیده‌اند. بنابراین هر تصمیمی که در جریان مکانیسم ماشه و مسائل مربوط به آن اتخاذ شود، مبتنی بر تصمیماتی است که نهادهای بالادستی و ملی اتخاذ می‌کنند و بر همین اساس نباید خیلی نگران تاثیرگذاری این جریان‌های اقلیتی باشیم و نسبت به آنها نگران باشیم.
* فعال اقتصادی
