یک معامله کوشنری

بر اساس آنچه مجله Video Games Industry Memo نوشته است، با اینکه این یک قرارداد تجاری عظیم است باید آن را همچنین به‌عنوان یک بازی قدرت سیاسی هم دید. EA مدت‌هاست چشم عربستان را به خود جلب کرده و ترکیبی کامل از تجربه در نشر بازی‌های بزرگ، تخصص در ورزش و مالکیت معنوی شناخته‌‌شده جهانی را ارائه می‌دهد که استراتژی «شست‌وشوی اعتبار» این کشور را تقویت می‌کند. اما از آنجا که EA در آمریکای دموکراتیک مستقر است، سعودی‌ها بدون کمک کسی برای عبور از موانع سیاسی نمی‌توانستند آن را بخرند. دونالد ترامپ سال گذشته دوباره به قدرت بازگشت و با توجه به اینکه سعودی‌ها از دوستی و سرمایه خود برای پرورش رابطه با داماد او استفاده کرده بودند، دریافتند بازگشت او به قدرت به آنها اجازه می‌دهد بالاخره یک معامله انجام دهند و شرکت خود را تصاحب کنند و در این فرآیند یک دارایی نرم‌قدرت بزرگ آمریکایی را به دست آورند.

با خرید شرکت‌های بازی، برگزاری رویدادهای پر زرق‌وبرق ورزش‌های الکترونیک و جذب مردم به عربستان، ولیعهد محمد بن‌سلمان (MbS) تلاش کرده است با ارائه آینده‌ای جذاب‌تر برای جوانان سعودی نسبت به زندگی در یک تئوکراسی نفتی و وهابی کنترل قدرت خود را تقویت کند و اگر این موضوع باعث شود تصویر عربستان در خارج مثبت شود و سوالات ناخوشایند درباره ربایش نخست‌وزیر، دستور ترور یک روزنامه‌نگار یا اعدام صدها شهروند کاهش یابد، مشکلی نیست.

استراتژی بازی‌های عربستان تاکنون موفق بوده است. صندوق PIF سهام شرکت‌هایی مانند Take-Two، Nintendo و Capcom را خریداری کرده تا آنها را وارد حوزه نفوذ سعودی کند. گروه Savvy Games، ناشر تحت حمایت PIF با بودجه ۳۸‌میلیارددلاری، شرکت عظیم بازی‌های موبایلی Scopely و سازندگان Pokémon Go یعنی Niantic را خرید و دو شرکت ورزش‌های الکترونیک را ادغام کرد تا ESL: FACE IT را بسازد و اکوسیستم را توسعه دهد. بخش ملی بازی‌ها رونق یافته و سرمایه، مشاوره و تخصص وارد کشور شده تا به توسعه‌دهندگان داخلی کمک کند. همچنین جام جهانی ورزش‌های الکترونیک اکوسیستم بازی‌های رقابتی را به پروژه ساخت ملی ریاض پیوند زده و در این مسیر کشور اولین تجربه خود از المپیک بازی‌ها را کسب کرده است.

با همه این موفقیت‌ها خاندان سلطنتی علاقه‌مند به بازی‌های ویدئویی هنوز جواهری در تاج بازی‌های خود کم دارد؛ یک ناشر معتبر جهانی که نماینده صنعت آنها باشد. اکوسیستم آنها فاقد تجربه سطح بالا در ساخت، توزیع و پشتیبانی بازی‌های بزرگ کنسولی یا PC است و با اینکه بخش ورزش‌های الکترونیک تحت کنترل آن‌هاست و ‌میلیون‌ها دلار جایزه به صدها تیم در سراسر جهان داده شده، پرتفولیوی سعودی‌ها هنوز یک بازی رقابتی برجسته برای توسعه به شیوه دلخواه خود نداشت.

صنعت مدت‌هاست می‌داند سعودی‌ها به دنبال یک نام بزرگ هستند و حدس‌ها همیشه روی EA بوده است. این شرکت تجربه جهانی در نشر بازی‌ها در پلتفرم‌های مختلف دارد، با دنیای ورزش و ورزش‌های الکترونیک از طریق  EA FC، Madden NFL و College Football پیوندهای عمیقی دارد و مدتی است که برای فروش آماده است و گفته می‌شود با Disney، Apple و Amazon درباره خصوصی شدن، مذاکراتی داشته است. اما با وجود پول و تمایل برای معامله مانعی آشکار وجود داشته است؛ ژئوپلیتیک. عربستان کشوری ثروتمند و مستقل است که مدت‌ها برای تامین امنیت مرزهای خود، بهره‌مندی از تخصص نفتی و دسترسی به بازار ثروتمند آمریکا به شراکت استراتژیک با ایالات متحده وابسته بوده است. خرید شرکتی آمریکایی که بازی فوتبال آمریکایی تولید می‌کند، در شرایط عادی قطعا توجه نظارتی و سیاسی آمریکا را جلب می‌کرد و احتمالا هر معامله‌ای را نابود می‌کرد و واکنش منفی علیه عربستان به همراه می‌داشت.

با‌این‌حال دموکراسی آمریکا دیگر مانند گذشته نیست. جواهر درخشان آزادی در دهه گذشته با ظهور پوپولیسم کلپتوکراتیک لکه‌دار شده است. با بازگشت ترامپ به کاخ سفید در ۲۰۲۴ محاسبات سیاسی به نفع سعودی‌ها تغییر کرد. دیگر نیازی نبود نگران نگاه آمریکا به معامله باشند؛ کافی بود ارتباطی با دولت برای انجام مستقیم معامله پیدا کنند. سعودی‌ها تقریبا یک دهه رابطه خود را با فردی که می‌توانست معامله خرید EA را انجام دهد و موانع نظارتی را هم رفع کند، یعنی جارد کوشنر، پرورش داده بودند.

 او به‌راحتی تحت تاثیر قرار می‌گیرد

در روزهای خوش (بخوانید بد) نخستین دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، کوشنر به نقطه تماس اصلی میان رژیم سعودی و نظم سیاسی جدید آمریکا تبدیل شد. در کتاب تکان‌دهنده و دقیق «خون و نفت» اثر جاستین هوپ و برادلی اشک، کوشنر به عضو مورد علاقه سعودی‌ها در خانواده ترامپ بدل شد. او ریاض را به‌عنوان اولین سفر بین‌المللی ترامپ معرفی کرد و رئیس‌جمهور را در مه ۲۰۱۷به محمد بن‌سلمان رساند. کوشنر با ولیعهد در واتس‌اپ دوست شد و مستقیما درباره موضوعاتی مانند روند آرام آزادسازی حقوق اجتماعی در عربستان گفت‌وگو می‌کرد. گفته می‌شود او حتی به ولیعهد مشاوره داد که چگونه پیامدهای قتل جمال خاشقجی را مدیریت کند. واقعا یک دوست واقعی.

دموکراسی‌ها عادت مزاحمی دارند که روسای جمهور را فراموش می‌کنند چیزی که رژیم‌های استبدادی چندان خوششان نمی‌آید. با خروج ترامپ از قدرت پس از انتخابات ۲۰۲۰، کوشنر به حاشیه رفت و این می‌توانست برای ولیعهد بسیار مشکل‌ساز باشد. با این حال سعودی‌ها دوستی او را فراموش نکردند. در اقدامی سخاوتمندانه، صندوق PIF در سال ۲۰۲۱ مبلغ ۲‌میلیارد دلار در  Affinity Partners سرمایه‌گذاری کرد تا راه‌اندازی شود. این سرمایه‌گذاری با وجود مخالفت هیات مشاور PIF تصویب شد که هشدار داده بودند تجربه ناکافی کوشنر و حق مدیریت دلایل احتیاط است.

کوشنر با این پول شروع به سرمایه‌گذاری موثر کرد تا نشان دهد مشاوران PIF اشتباه می‌کردند. در سپتامبر ۲۰۲۴ کمیته مالی سنای آمریکا گزارش داد که شرکت کوشنر ۱۵۷‌میلیون دلار حق مدیریت برای خود دریافت کرده درحالی‌که به شرکای سرمایه‌گذاری چیزی پرداخت نکرده بود. این منجر به اتهامی از سوی ران وایدن، رئیس دموکرات کمیته، شد که Affinity Partners احتمالا بخشی از یک طرح جبران خسارت شامل شخصیت‌های سیاسی آمریکا برای دور زدن قانون ثبت عوامل خارجی بوده است، که هدف آن «کانالیزه کردن پول دولت خارجی به اعضای خانواده ترامپ» بود.

در واکنش به اتهامات Affinity Partners ادعا کرد که این حملات بخشی از مبارزات سیاسی جناحی است. اما دو ماه بعد اتهامات دیگر اهمیتی نداشتند. ترامپ با پیروزی قاطع در انتخابات ۲۰۲۴ دوباره رئیس‌جمهور شد، دموکرات‌ها شکست خوردند و کوشنر بار دیگر در مرکز قدرت قرار گرفت؛ با صدایی که توانایی تاثیرگذاری بر سیاست و مقررات آمریکا به نفع منافع عربستان را داشت. در کمتر از یک سال کوشنر ارزش خود را با میانجی‌گری در معامله EA ثابت کرد. نشریه Financial Times گزارش داد که او توانست PIF و دیگر شرکا را مطمئن کند که می‌تواند موانع نظارتی را که پیش‌تر مانع انجام معامله می‌شد، رفع کند. با این کار، فروش یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بازی و دارایی‌های نرم‌قدرت آمریکا به سعودی‌ها ممکن شد و گفته می‌شود ۵درصد از شرکت به‌عنوان تشکر به  Affinity Partners اختصاص یافت.

دموکراسی بازنده است

پس برنده این معامله کیست؟ قطعا سعودی‌ها. آنها همه چیزهایی را که همیشه آرزو داشتند به دست آورده‌اند؛ یک ناشر جهانی که توسعه اکوسیستمشان را پشتیبانی کند؛ مالکیت فرنچایزهای شناخته‌شده جهانی مانند  EA FC، Madden NFL، The Sims و Battlefield، دسترسی مستقیم به چند بازی ایده‌آل برای رشد مخاطبان ورزش‌های الکترونیک و مالکیت یک کسب‌وکار بازی که کاملا با استراتژی ورزش و گردشگری کشور هماهنگ است.

البته در این بین برخی دیگر نیز برنده‌اند. مدیران EA از میزان پولی که به دست آورده‌اند خوشحال خواهند بود و در عین حال برنامه‌های خروج خود را طراحی می‌کنند تا از سال ۲۰۲۷ مجبور نباشند مکررا به عربستان سفر کنند. جارد کوشنر خوشحال خواهد بود، چون دوستی شخصی با محمد بن‌سلمان را به ‌میلیون‌ها دلار نقدینگی و نفوذ سیاسی قابل‌تجاری‌سازی تبدیل کرده است. اما تقریبا همه دیگران بازنده‌اند. کارکنان EA خود را برای دور بزرگی از اخراج‌ها آماده می‌کنند، چون کسب‌وکار باید ۲۰‌میلیارد دلار بدهی چشم‌گیر را مدیریت کند. احترام به برابری و شمول در EA کاهش یافته و ظاهرا مدیران در حال دور زدن اشاره‌ها به تنوع و شمول در مکاتبات داخلی مربوط به این معامله هستند. بازیکنان بازی‌های ورزشی EA احتمالا به‌طور ظریف به سمت ریاض هدایت می‌شوند، بخشی از طریق محتوای بازی مثلا اضافه شدن لیگ حرفه‌ای عربستان به (EA FC) و بیشتر از طریق ترویج غیرمستقیم عربستان در رویدادهای ورزش‌های الکترونیک، کمپین‌های اینفلوئنسرها و سایر اقدامات تبلیغاتی.

اما بزرگ‌ترین بازنده همه اینها متاسفانه دموکراسی است. در کتاب  Autocracy Inc، آن اپل‌باوم با استدلالی قانع‌کننده توضیح می‌دهد که دموکراسی توسط شبکه‌ای موفق از خودکامگان تهدید می‌شود که پول‌های کثیف را به یکدیگر منتقل می‌کنند، منابع را به اشتراک می‌گذارند و از یکدیگر حمایت می‌کنند تا قدرت خود را افزایش دهند (و در نهایت رقبای خود را کنترل کنند). این معامله کاملا نمونه‌ای از همین موضوع است. EA در نتیجه یک معامله میان دو نفر غیرمنتخب و غیرپاسخگو که دیدگاهشان استبدادی است، توسط عربستان خریداری شده است.

* بنیان‌گذار خبرنامه صنعت ویدئو گیم ممو