اقدام نمادین
بااین‌حال، این اقدام آثار مثبت و منفی مختلفی دارد و به همین سبب موافقان و مخالفان جدی در این مورد اظهارنظر می‌کنند. بنا بر آنچه توضیح داده شده حذف صفر در کشور ایران نیز موافقان و مخالفانی دارد. حذف چهار صفر از پول ملی با تبعات گوناگونی مواجه می‌شود. در واقع مخالفان معتقدند این سیاست، تورم را تشدید می‌کند و اثر واقعی ندارد. موافقان معتقدند که تورم مزمن و مستمر در کشور و کاهش ارزش پول ملی باعث شده است اسکناس‌های فعلی، کارکرد خویش به عنوان وسیله مبادله و حفظ ارزش پول را از دست داده و هزینه‌های زیادی بابت انتشار، حفظ و نگهداری پول فعلی پرداخت شود. اما موضوع چیست و کفه ترازو به کدام سمت حرکت می‌کند؟ به نظر می‌رسد، نرخ تورم بالا به‌خصوص تورم ۴۰ تا ۵۰درصد در سال‌های اخیر، کاهش شدید ارزش پول ملی در برابر ارزهای دیگر و همچنین کاهش اعتماد عمومی به ریال باعث شده است سیاست حذف صفر موافقان بیشتری پیدا کند.
اما سوال اصلی این است چه کار باید کرد تا سیاست حذف ۴صفر موثرتر واقع شود و پیش‌نیاز‌های خاص آن چیست؟ به نظر می‌رسد در حال حاضر سیاست حذف صفر یک ضرورت اقتصادی است اما این سیاست زمانی اثربخش است که اولا نرخ تورم در مسیر کاهشی باشد. دوم اینکه تورم ساختاری و ریشه‌های تورم باید شناسایی و کنترل شود و مشکلاتی مانند وابستگی به درآمد نفت، کسری بودجه، ناترازی‌های مختلف و مشکلات بیرونی حل و فصل شوند.
به عبارت دیگر تا زمانی که این مشکلات وجود دارد سیاست حذف ۴ صفر بیشتر جنبه نمادین داشته و اثر واقعی ندارد و در این صورت سال‌های آینده نیز باید مجددا به حذف صفر فکر کرد. به عبارت دیگر اگر اصلاحات مهمی در اقتصاد شکل نگیرد، سیاست حذف صفر فقط ساده‌سازی محاسباتی و تغییر واحد حسابداری بوده و می‌تواند به مرور زمان و به‌سرعت بی‌اثر و هزینه‌ساز باشد.
تجربه کشورهای دیگر نشان می‌دهد که ثبات اقتصادی شرط مهمی برای اثربخشی سیاست حذف صفر از پول ملی است. در ادامه باید گفته شود که اگر تصمیم بر اجرای این سیاست گرفته شده است ضرورتی به تغییر عنوان واحد پول به غیر ریال وجود ندارد. این موضوع حداقل سردرگمی کمتری برای عموم مردم دارد و حذف ۴ صفر باید در چارچوب یک برنامه چند‌ساله و فراهم‌سازی زمینه‌های نرم‌افزاری آن و به صورت گام به گام انجام گیرد تا با تنش کمتر و پذیرش راحت‌تر به اجرا در‌آید.
* هیات علمی موسسه عالی آموزش بانکداری ایران
