تورم از لنز اقتصاد رفتاری

 اقتصاددانان معتقدند که تورم می‌تواند سبب شود تصمیم‌گیری‌های آحاد اقتصادی جامعه بر مبنای عقلانیت اقتصادی انجام نشود؛ بلکه مبتنی بر اضطراب و بی‌اعتمادی شکل گیرد؛ چراکه وقتی آینده قابل پیش‌بینی نیست، احتمالا تصمیم‌های اقتصادی نیز کوتاه‌مدت‌تر می‌شوند و خرید کالاها بر مبنای هیجان‌های لحظه‌ای انجام می‌شود. علت این امر هم آن است که مردم در یک اقتصاد تورمی، نگران‌ هستند که نکند در یک دوره زمانی بسیار کوتاه، قدرت خرید خود را از دست داده و نتوانند کالاهایی را که پیش از این به‌راحتی تهیه می‌کردند بخرند. اقتصاد رفتاری توضیح می‌دهد که مردم در شرایط تورمی میل دارند پول خود را به کالاهایی که احتمالا گران‌تر می‌شود تبدیل کنند و همین امر در بلندمدت نیز سبب می‌شود جامعه از هر نوع تعهد بلندمدت اقتصادی سر باز زند.

در واقع، مردم در فضای تورمی، به‌جای برنامه‌ریزی، به واکنش‌های غریزی پناه می‌برند زیرا تورم، قدرت خرید آنها را می‌بلعد و احساس امنیتشان را از بین می‌برد. در چنین شرایطی دیگر پس‌انداز معنا ندارد؛ انگیزه‌ای برای کار مولد نیست و بیشتر تصمیمات اقتصادی نگران‌کننده می‌شود  . درنهایت، جامعه به‌تدریج از رفتارهای جمعی و تولیدی فاصله می‌گیرد و به رفتارهای فردی و محافظه‌کارانه پناه می‌برد؛ مانند آنچه در سال‌های اخیر رخ داد و بسیاری از فعالان اقتصادی به‌جای تزریق سرمایه به کسب‌وکار خود تصمیم گرفتند بخشی از دارایی‌ها را تبدیل به سرمایه راکد طلا، سکه یا ارز کنند.

البته داستان برای آحاد مردم کمی متفاوت‌تر است؛ عموم مردم جامعه که امکان خرید طلا با دارایی‌های خود را ندارند احتمالا به خرید کالاهای لوکس متمایل می‌شوند. «باشگاه اقتصاددانان» روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در این پرونده تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد که چرا در برهه‌های تورمی، افراد به‌جای حفظ دارایی‌های خود، اقدام به خرید کالاهای غیرضروری می‌کنند.