اخبار باشگاه اقتصاددانان روزنامه شماره ۶۲۸۸

«بازار بیم‌‌‌ها و امیدها» نامی است که کارشناسان بورسی به بازار سرمایه اطلاق می‌کنند و نشان از این دارد که این تالار شیشه‌‌‌ای، نه‌‌‌ فقط در ایران بلکه در همه جهان، واکنش‌‌‌های لحظه‌‌‌ای و دوره‌‌‌ای به متغیرهای اقتصادی و سیاسی نشان می‌دهد. ترس از زیان باعث فروش‌های هیجانی می‌شود، در حالی که امید به سود بیشتر، خریدهای گسترده را تحریک می‌کند و فعالان بازار سرمایه، همواره بین دو احساس متضاد بیم ناشی از کاهش ارزش سهام و امید به رشد و سودآوری بیشتر قرار می‌‌‌گیرند و همین احساسات متضاد اگر از حد نگذرد، جذابیت سرمایه‌گذاری و فعالیت در این بازار را دوچندان می‌کند. از سوی دیگر، بازار سرمایه در یک نظام اقتصادی مبتنی بر رقابت و شفافیت، دوره‌‌‌های رشد و افت دارد؛ در زمان رونق بازار، سرمایه‌گذاران امیدوارند که سود کنند، اما در زمان رکود، نگرانی از زیان افزایش می‌‌‌یابد.

نخستین معیاری که سرمایه‌گذاران خارجی هنگام تصمیم‌گیری برای شروع فعالیت در یک کشور مورد بررسی قرار می‌دهند، میزان مقبولیت سیستم اقتصادی از منظر سرمایه‌گذار داخلی و میزان رضایت‌‌‌ سرمایه‌گذاری داخلی از فعالیت در یک کشور است. بنابراین، اگر سرمایه‌گذار داخلی از فعالیت در یک کشور راضی باشد، سرمایه‌گذار خارجی نیز به شروع فعالیت در آن کشور ترغیب می‌شود.

آنچه درباره افزایش میزان سرمایه‌گذاری خارجی در کشور مشخص است، آن است که سیاستگذاران باید توامان که برای رفع مشکلات بین‌المللی تلاش می‌کنند، موانع نامساعد بودن محیط کسب‌وکار را نیز از میان بردارند؛ چراکه سرمایه‌گذار خارجی برای تزریق سرمایه خود به کشور، ابتدا شرایط محیط کسب‌وکار آن کشور را مورد بررسی قرار می‌دهد و چنانچه محیط را مساعد ارزیابی نکند، ریسک سرمایه‌گذاری در یک کشور را برنمی‌‌‌تابد.

اگر قرار باشد اثر روند مذاکرات بر ورود سرمایه خارجی به بازار سرمایه را تحلیل کنیم، در وهله اول باید گفت که طبیعتا نتایج این مذاکرات به صورت حالت صفر و یکی نیست، بنابراین نمی‌‌‌توان تحلیل کرد که چنانچه مذاکر‌‌‌ه‌‌‌های ایران به نتیجه رسید، مشکلات بازار سرمایه به کلی حل و فصل می‌‌‌شوند. به طور کلی اگر مذاکرات به نتیجه مثبت منتج شود، می‌‌‌توان با یک دیدگاه ایده‌‌‌آلیستی تصور کرد که ابتدا منابع ارزی کشور که در خارج از ایران بلوکه شده، آزاد می‌شود و اولین پیامد مثبتی که این رخداد خواهد داشت آن است که برگشت منابع ارزی به کشور، بنیه ارزی ایران را قوی‌‌‌تر و مستحکم‌‌‌تر کرده و منابع ارزی که در اختیار بانک‌مرکزی قرار می‌گیرد، افزایش خواهد یافت.