هوش مصنوعی در خدمت گردشگری
در همین راستا، با هر بار معرفی نسخههای جدید هوش مصنوعی، از آن میپرسیدم ارزانترین و بهترین پرواز یا هتل در مقصدی را به من معرفی کند یا کمکم کند سفرم را به اقتصادیترین شکل ممکن برنامهریزی کنم و در انتخاب روزهای سفر همراهم باشد؛ اما همیشه به درِ بسته میخوردم، به این دلیل ساده که نسخههای قبلی هوش مصنوعی قابلیت جستوجو و خزش در وبسایتها را نداشتند.
وقتی مفهوم «ایجنت» یا همان عامل هوشمند معرفی شد، برای نخستینبار حس کردم تحولی بزرگتر از هر چیزی که تا پیش از آن تصور کرده بودم در حال شکلگیری است؛ چرا که نسخهای که تابستان امسال رونمایی شد واقعا مثل یک دستیار انسانی به مسافر کمک میکند سفرش را به اقتصادیترین و شخصیسازیشدهترین شکل ممکن برنامهریزی کند.
ماجرا جایی برایم جالبتر شد که به گزارشی از موسسه مشاوره مدیریت مککینزی در خصوص بررسی ابعاد تاثیر هوش مصنوعی عاملگرا بر آینده صنعت سفر برخورد کردم؛ طبق این گزارش مشخصا فناوری تازهای در حال شکلگیری است که مرز میان انسان و ماشین را در تجربه سفر از نو تعریف خواهد کرد. به عبارت ساده، اگر نسل پیشین هوش مصنوعی فقط «مشورت» میداد، نسل جدید «اقدام» هم میکند؛ دستیار دیجیتالی که در جایگاه تصمیمگیرنده ظاهر میشود!
بر پایه آمار مککینزی، طی دو سال اخیر سهم شرکتهای بزرگ فعال در سفر و گردشگری که از هوش مصنوعی بهره میبرند رشد قابلتوجهی کرده است. در سال ۲۰۲۵ نیز نزدیک به نیمی از سرمایهگذاریهای خطرپذیر در استارتآپهای حوزه سفر، به راهکارهای مبتنی بر هوش مصنوعی اختصاص یافته است.
با وجود این، مککینزی یادآور میشود که صنعت سفر هنوز از نظر بلوغ فناورانه عقبتر است؛ پراکندگی دادهها، زیرساختهای قدیمی و تمرکز تاریخی بر خدمات انسانی از مهمترین موانع هستند.
به باور من یکی از دلایل اصلی این عقبماندگی تمایل مسافران به ارتباط انسانی در فرآیندهای مختلف سفر بوده است. همچنان و با وجود بلوغ نسبی بخش آنلاین گردشگری، تعداد زیادی از مسافران ترجیح میدهند سفرهای گرانتر خود را به شکل سنتی تهیه کنند. خبر خوب اما این است که اعتماد عمومی به هوش مصنوعی در حال افزایش است. بیشتر مسافران دقت اطلاعات و پیشنهادهای این فناوری را مفید میدانند، هرچند هنوز تمایل اندکی برای واگذاری کامل فرآیند رزرو یا خدمات پس از فروش به آن دارند.
این فناوری میتواند بسیاری از کارهای تکراری در عملیات را خودکار کند. برای نمونه، در شرکتهای مسافرتی و خطوط هوایی: بازبینی و اصلاح خودکار رزروها در زمان لغو یا تاخیر پرواز، پردازش سریع بازپرداختها، صدور هوشمند ووچرها و رسیدها و طراحی پیشنهادهای شخصیسازیشده برای مشتریان وفادار. در هتلها نیز عاملهای هوشمند قادرند تخصیص اتاقها را بر اساس ترجیحات میهمان، زمان ورود و خروج و علایق شخصی وی انجام دهند؛ نگهداری تجهیزات را بر مبنای دادههای حسگرها پیشبینی کنند و حتی زمانبندی نظافت اتاقها را با تحلیل الگوهای اقامت بهینه سازند.
از آنجایی که هوش مصنوعی عاملگرا میتواند اصطکاکهای موجود در تجربه سفر را از میان بردارد به باور من در آینده نزدیک این فناوری حتی میتواند یک قدم دیگر فراتر رفته و به رقیب جدی پلتفرمهای آنلاین گردشگری تبدیل شود. میتوان اینطور حدس زد که شرکتهایی که بتوانند میان قدرت فناوری و اصالت تجربه انسانی تعادل برقرار کنند، رهبران آینده صنعت سفر خواهند بود. در نهایت باور شخصی من این است که با اینکه
هوش مصنوعی پرشتاب پیش میرود و هر روز بسیاری از نقشهای انسانی در حال جایگزینی هستند اما نباید فراموش کرد که در مورد این صنعت خاص داستان تا حدی متفاوت است.
* مدیرعامل بلیت اسنپتریپ
