غیبت غول دیپلماسی روسیه

برای توضیح اینکه چرا این خبر مطرح شد، کمی «کرملین‌شناسی» لازم است. روز چهارشنبه، روزنامه اقتصادی روسی کومرسانت - به نقل از «منابع آگاه» - با گزارش اینکه این دیپلمات کهنه‌کار «با توافق» در جلسه سطح بالا با پوتین غایب بوده، تعجب همگان را برانگیخت. علاوه بر این، ناظران خاطرنشان کردند که لاوروف تنها عضو دائم شورای امنیت بود که در این جلسه غیبت داشت. به موازات آن، مشخص شد که وزیر امور خارجه، هیات روسی را در اجلاس گروه۲۰ در ژوهانسبورگ که اواخر این ماه برگزار می‌شود، رهبری نخواهد کرد: پوتین در ۴نوامبر حکمی را امضا کرد که بر اساس آن، یک مقام پایین‌تر، معاون رئیس دفتر اجرایی ریاست جمهوری، ماکسیم اورشکین را به ریاست هیات منصوب کرد.

ذهن‌های پرسشگر به سرعت پرسیدند: آیا لاوروف با پوتین اختلاف داشت و آیا این نشانه‌ای از یک تغییر و تحول احتمالی در درون دولت روسیه بود؟ خبر عدم حضور لاوروف تنها چند هفته پس از شکست برنامه نشست حضوری در بوداپست بین پوتین و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا منتشر شد. لاوروف، نماینده روسیه برای تحقق این امر بود، اما پس از تماس تلفنی بین لاوروف و مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، این نشست به حالت تعلیق درآمد. مقامات آمریکایی گفتند که روس‌ها از موضع حداکثری خود در مورد اوکراین پایین نیامده‌اند؛ دولت ترامپ نیز تحریم‌های جدیدی علیه مسکو اعمال کرد.

اما اگر در مسکو به‌دلیل یک عقب‌نشینی دیپلماتیک آشکار، واکنش منفی وجود داشته باشد، به نظر می‌رسد کرملین مشتاق است هرگونه اختلاف داخلی را از دید عموم پنهان نگه دارد. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه، در پاسخ به سوال سی‌ان‌ان مبنی بر اینکه آیا لاوروف هنوز در سمت خود است، گفت که لاوروف هنوز در سمت خود است. او غیبت او در جلسه روز چهارشنبه را تایید کرد و افزود: «اما او هست».

لاوروف بیش از دو دهه چهره دیپلماسی روسیه بوده و پیش از این به‌عنوان سفیر روسیه در سازمان ملل متحد خدمت کرده است. او در دوره‌ای از رویارویی شدید روسیه با غرب، از جنگ کوتاه روسیه و گرجستان در سال۲۰۰۸ و حمله و الحاق کریمه در سال۲۰۱۴ تا ورود مسکو به جنگ داخلی سوریه در سال۲۰۱۵، با وفاداری به پوتین خدمت کرد. او همچنین مدافع سرسخت حمله روسیه به اوکراین در سال۲۰۲۲ بوده است.

لاوروف ۷۵ساله همچنین سبک دیپلماسی جسورانه و تهاجمی را که اغلب با آرمان‌های امپراتوری پوتین مطابقت داشته، تقویت کرده است. در اجلاس اخیر در انکوریج، آلاسکا، وزیر امور خارجه روسیه با ترامپ، با ژاکتی مزین به لوگوی CCCP، حروف اول سیریلیک برای اتحاد جماهیر شوروی وارد شد. به نظر می‌رسد حتی در مواجهه با شکست‌های بزرگ، واکنش رهبر کرملین اغلب تغییر چیدمان صندلی‌های کناری است.