بحران اعتماد در ارتش اژدها

پیت هگزت، وزیر جنگ ترامپ، در ۹ ماه گذشته چندین ژنرال و دریاسالار را اخراج یا برکنار کرده است؛ اقداماتی که در دهه‌های اخیر بی‌سابقه بوده و توضیح چندانی برای آنها وجود ندارد. این تغییرات، نگرانی‌ها را در مورد افزایش دخالت‌های سیاسی در ارتشی که مدت‌هاست به غیرسیاسی بودن خود افتخار می‌کند، افزایش داده است.

در پکن، پاکسازی‌های شی در ارتش آزادی‌بخش خلق، بسیار عمیق‌تر شده است. او پاکسازی‌ای انجام داده که «نیروی موشکی» - شاخه‌ای که بر نیروهای هسته‌ای چین نظارت دارد و بخش مهمی از جاه‌طلبی شی برای ساخت یک «ارتش در سطح جهانی» تا سال ۲۰۴۹ است - را متزلزل کرده است. فرماندهان ارشد ناپدید شده‌ و برخی دیگر زندانی شده‌اند. پیمانکاران دفاعی از عناوین حزبی خود محروم و برای تحقیقات بازداشت شده‌اند. درحالی‌که انگیزه‌های ترامپ و هگزت در تغییر شکل ارتش ایالات متحده کاملا مشخص نیست، پاکسازی‌های شی ناشی از درسی است که او از تاریخ گرفته است: اینکه حزب کمونیست تنها زمانی زنده می‌ماند که ارتش بدون چون و چرا از یک رهبر اطاعت کند.

«جوزف توریگیان»، دانشیار «دانشگاه آمریکایی» که روابط رهبران چین با ارتش را مطالعه کرده است، خاطرنشان کرد: شی در اوایل حکومت خود هشدار داد که اتحاد جماهیر شوروی فروپاشید زیرا حزب کنترل ارتش خود را از دست داد و هیچ «مرد واقعی» پا پیش نگذاشت. پاکسازی‌های نظامی شی احتمالا نشان‌دهنده وسواس او در آماده شدن برای بدترین سناریوها در داخل و خارج از کشور است، چه اعتراضات به مشکلات اقتصادی باشد یا سرکوب سیاسی، یا نیاز به جنگ با ایالات متحده در جنگ بر سر تایوان. توریگیان معتقد است: «بنابراین بزرگ‌ترین تهدید برای ایجاد ارتشی که بتواند رقبا را در میان نخبگان، مردم در خیابان‌ها و آمریکایی‌ها در جنگ شکست دهد چیست؟ فساد حلقه کلیدی است».

توریگیان گفت، شی فکر می‌کند مادی‌گرایی و فساد تهدیدی مستقیم برای توانایی ارتش در شکست دشمنان است. «از نظر شی، این امر اعضای ارتش را در برابر نفوذ غرب آسیب‌پذیر می‌کند، چه به معنای واقعی کلمه از نظر تبدیل شدن به یک عامل، یا به این دلیل که ارزش‌های غربی منجر به تمایل به ملی کردن ارتش و جدا کردن آن از کنترل حزب می‌شود». 

روزنامه رسمی ارتش آزادی‌بخش خلق چین در تفسیری نوشت: «برای ارتش ما، مبارزه با فساد یک مبارزه سیاسی بزرگ است که نمی‌تواند آن را از دست بدهد و نباید از دست بدهد. این مبارزه به ثبات بلندمدت حزب و کشور مربوط می‌شود و به تضمین این امر مربوط می‌شود که دولت سرخ سوسیالیستی هرگز تغییر رنگ نمی‌دهد».

این همچنین تفاوت عمده‌ای را بین وظایف ارتش در هر دو کشور برجسته می‌کند: در چین، ارتش برای دفاع از حزب حاکم، در درجه اول، ساخته شده است؛ در ایالات متحده، قرار است از کل ملت دفاع کند و از سیاست جدا باشد. اخراج‌ها در چین نشان‌دهنده اختلال جدی در ارتش و اعتماد مبهم به آمادگی جنگی آن است. همچنین نشان می‌دهد که ارتش آزادی‌بخش خلق ممکن است یکی از معدود سازمان‌هایی باشد که شی - که مسلما قدرتمندترین رهبر چین از زمان مائو تسه‌تونگ است - نتوانسته آن را تحت کنترل خود درآورد. «جاناتان زین»، محقق موسسه بروکینگز که قبلا در سازمان سیا در زمینه تحلیل سیاست‌های چین کار می‌کرد، گفت: «فساد یک مشکل بسیار جدی برای ارتش آزادی‌بخش خلق بوده است و در واقع برای ارتش مخرب است، به همین دلیل است که شی جین‌پینگ در ریشه‌کن کردن آن جدی است».